دنیای اقتصاد: تنها چند روز تا مرحله دوم انتخابات ریاست‌جمهوری چهاردهم باقی مانده است. در این بین برخی شهروندان نسبت به مشارکت در انتخابات تردید دارند. آنها معتقدند دست رئیس‌جمهور در ایجاد تغییرات در حوزه سیاستگذاری چندان باز نیست. در مقابل، برخی کارشناسان اعتقاد دارند که به‌رغم محدودیت‌های موجود، همچنان رئیس‌جمهور نقش اساسی در ساختار سیاستگذاری کشور دارد. در این بین سوال اساسی این است که رئیس‌جمهور تا چه حد قادر است بر سیاست‌های تجاری کشور اثرگذار باشد؟

در واکنش به درج مطلبی با عنوان «ناگفته‌های تجارت ۱۴۰۲» مورخ ۱۴۰۳.۲.۲۲ وزارت صنعت، معدن و تجارت جوابیه‌ای به دفتر روزنامه ارسال کرده است که در ادامه می‌آید:

دنیای اقتصاد: اتاق بازرگانی مشترک کانادا و بریتانیا یک‌سازمان تجاری بین‌المللی است که به ترویج و تسهیل تجارت و سرمایه‌گذاری میان دو کشور می‏‏‌پردازد. این اتاق بازرگانی با بیش از یک‌قرن تجربه فعالیت، یکی از سازمان‌های اقتصادی و تجاری مهم در دو کشور است. اتاق کانادا و بریتانیا با برگزاری همایش‏‏‌ها، نشست‏‏‌های تجاری و رویدادهای شبکه‏‏‌سازی، فرصت‏‏‌های بیشتری برای همکاری‏‏‌های تجاری و توسعه کسب‌وکارها در دو کشور فراهم می‌کند. روابط تجاری بین کانادا و بریتانیا به دوران استعمار بازمی‌گردد؛ زمانی که کانادا به‌عنوان مستعمره بریتانیا نقش مهمی در تامین منابع طبیعی و کالاهای کشاورزی برای بریتانیا ایفا می‏‏‌کرد.

دنیای اقتصاد: مدیر عامل شرکت پشتیبانی امور دام کشور از ورود بیش از ۴۰۰هزار تن نهاده دامی به بندرامام خمینی (ره) در سال ۱۴۰۳ خبر داد.

دنیای اقتصاد: معاون وزیر صمت و رئیس کل سازمان توسعه تجارت ایران از اولین دور نشست مذاکرات کمیته تجارت ترجیحی ایران و عمان به میزبانی این کشور در مسقط خبر داد.

دنیای اقتصاد: رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی بوشهر گفت: به دلیل نبود فضای انبار در بندر بوشهر، صاحبان کالا، مالکان شناور و شرکت‌های کشتیرانی که حامل محموله‌‌‌های فله هستند، نسبت به مدت‌‌‌زمان تخلیه که بیش از دوماه به طول می‌‌‌انجامد اعتراض دارند.

دنیای اقتصاد: روسای فدراسیون‌ها در نشست هم‌اندیشی با هیات‌رئیسه اتاق ایران به بیان انتقادها و پیشنهادهای خود با هدف ارتقای جایگاه فدراسیون‌ها پرداختند و در نهایت تصمیم گرفتند، کمیته‌ای با حضور ۵نفر به نمایندگی از همه فدراسیون‌ها و دو نفر از اعضای هیات‌رئیسه اتاق ایران تشکیل دهند تا به کمک آن، ضمن بررسی وضعیت کنونی، شرایط مطلوب و الزامات رسیدن به وضعیت ایده‌آل را شناسایی کنند و در نهایت نقشه‌راهی طراحی شود و به تصویب هیات‌رئیسه اتاق ایران برسد.

بازار دام و طیور همانند بازارهای دیگر ریسک‌ها و چالش‌های خاص خود را دارد. فعالان این بازار با موانع بسیاری در تولید و فروش مواجه هستند. مشکل کمبود تقاضا در این بازار نیز همانند سایر بازارهای دیگر وجود دارد اما فعالان این حوزه اعتقاد دارند مهم‌ترین تهدیدی که این بازار با آن مواجه است، هزینه‌های بالای اولیه تولید یعنی گران‌شدن مواد اولیه، قیمت بالای انرژی و بیمه حمل‌ونقل است. آنها می‌گویند که هزینه‌های اولیه تولید در دست دولت است و دولت موانع بسیاری را در بازار دام و طیور ایجاد‌کرده‌است. در گفت‏‏‏‌وگویی که با فعالان بازار دام صورت‌گرفت، آنها بیان کردند که اکثر فعالان اقتصادی این بازار، تولید‌کنندگان خرد و تولیدکنندگان امید چندانی به سیاست‌های دولت آینده ندارند؛ زیرا تاکنون برنامه مشخصی ارائه نشده است.

دنیای اقتصاد: محمد لاهوتی، رئیس کمیسیون توسعه صادرات اتاق بازرگانی ایران در گفت‌وگو با «ایلنا» درباره کند‌بودن جریان تخصیص ارز به واردات مواد اولیه واحدهای تولیدی توضیح‌داد: از سال‌پیش که تراز تجاری کشور منفی شد و صادرات در‌برابر واردات کاهش پیدا کرد، وزارت صمت با مدیریت واردات تصمیم به جبران تراز منفی گرفت و با اتخاذ این رویکرد به گفته دولتمردان و بنا بر آمار گمرک صادرات غیرنفتی ایران در سه‌ماهه سال‌۱۴۰۳ افزایش پیدا کرد و فروش نفت نیز بنا به اعلام دولت رشد داشت.

در پی درج مطلبی با عنوان «تجارت خارجی شکننده» مورخ ۱۴۰۳.۰۳.۰۶ جوابیه وزارت صمت منتشر شده است که در آن، کاهش صادرات گاز طبیعی، کاهش قیمت جهانی محصولات پتروشیمی و همین‌طور وضع عوارض صادراتی برای محصولات خام از مهم‌ترین علل کاهش ارزش صادرات سال۱۴۰۲ هستند.

دنیای‌اقتصاد: رئیس‌کل گمرک ضمن اشاره به تجارت ۶۱‌میلیاردی ایران با همسایگان، گفت: اگر تفاهم‌نامه‌‌‌‌‌های امضایی که در بالاترین سطوح امضاشده محقق شود، حجم تجارت و بازاری در این حوزه بیش از سه‌برابر خواهد شد.

دنیای اقتصاد: دسترسی‌‌‌‌ به‌‌‌‌ مقدار کافی‌‌‌‌ مواد غذایی‌‌‌‌ از محورهای‌‌‌‌ اساسی‌‌‌‌ توسعه‌‌‌‌ و زیربنای‌‌‌‌ پرورش نسل‌های‌‌‌‌ آینده است‌‌‌‌. همان‌طور که‌‌‌‌ در طول تاریخ‌‌‌‌ ظهور و افول تعدادی‌‌‌‌ از تمدن‌ها و سیطره آنها متکی‌‌‌‌ بر تامین غذا بوده‌است‌‌‌‌، در حال‌حاضر نیز غذا این‌‌‌‌ کارکرد سیاسی‌‌‌‌- امنیتی‌‌‌‌ را در قالبی‌‌‌‌ نوین‌‌‌‌ برعهده دارد و نظم‌‌‌‌ نوین‌‌‌‌ جهانی‌‌‌‌ از نقش‌‌‌‌ غذا به‌عنوان بازیگر مهم‌‌‌‌ در عرصه‌‌‌‌ جهانی‌‌‌‌ بهره می‌گیرد. با وجود آنکه سیستم‌های‌‌‌‌ غذایی‌‌‌‌ به‌سرعت‌‌‌‌ در حال تکامل‌‌‌‌ هستند تا نیازهای‌‌‌‌ روبه‌رشد تمامی‌‌‌‌ افراد در جهان را تامین سازند، این‌‌‌‌ هدف تحقق‌‌‌‌ نیافته‌است‌‌‌‌.

با بررسی شوک تجاری چین بر دنیا و تاثیر آن بر طیف وسیعی از پیامدها در دوره ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۹ به این نتیجه می‌رسیم که این شوک در سال‌۲۰۱۰ به اوج خود رسید. اثرات نامطلوب رقابت بیش از حد در واردات، اشتغال تولیدی، نسبت‌های کلی اشتغال به جمعیت فعال و درآمد سرانه در مناطق مختلف، ایالات‌متحده را تا سال‌۲۰۱۹ به مرز بحران نزدیک کرد. رقابت بیشتر در واردات به‌معنای کاهش ۱.۵۴‌درصدی در جمعیت شاغل بخش تولید بود و این در حالی است که بخش تولیدی ۵۵‌درصد از زنجیره ارزش را تشکیل می‌دهد. مناطقی که بیشتر تاثیر منفی گرفتند، شاهد افزایش اندکی در جذب اعتبارات دولتی بودند و این اعتبارات بیشتر در قالب مزایای تامین‌اجتماعی بوده‌است.

دنیای اقتصاد-مریم بابایی: یکی از مسائل عمده‌ای که تقریبا در تمام این سال‌ها اتاق بازرگانی با آن مواجه بوده‌است، مساله شکل‌دهی به اجماع و همسویی راهبردی در بین اعضای اتاق‌هاست. به این معنا که چه موضوعاتی، مسائل اصلی و مشترک کسب‌وکار بخش‌خصوصی است و لازم است در مورد آنها، اتاق به‌طور جدی مداخله موثر انجام دهد. به گفته کارشناسان بی‎توجهی به موضوع تعیین هدف جمعی و دستور کارهای بخشی یا اولویت‌‌‌‌گذاری‌‌‌‌های غیر‌منطبق با مطالبات اعضای اتاق بازرگانی، فشارهای زیادی به مدیریت اتاق وارد کرده‌است، از همین‌رو مساله پژوهش به این معنا که در گام اول مسائل بخش‌خصوصی به‌خوبی شناسایی و استخراج شود و بعد در یک فرآیند پژوهشی نشان‌داده شود که اولا کدام‌یک از این موضوعات و مسائل دارای دامنه شمول و اهمیت بیشتر، تاثیر عمیق‌تر و پایدارتر بر کسب‌وکار بوده و ثانیا قابل‌حل است یا خیر، اهمیت زیادی دارد. کارشناسان در این زمینه معتقدند عبور از مدل‌های سنتی و رایج لابی‌گری مبتنی بر تجارب اعضا به یک چارچوب اثربخش لابی مبتنی بر شواهد، داده و فکت به تقویت بنیه پژوهشی نیاز دارد، چراکه در حال‌حاضر بخش مهمی از فرآیند لابی، مذاکره و تاثیرگذاری بر سیاست‌ها (Advocacy) که توسط رهبران کسب‌وکار در دنیا اتفاق می‌افتد، مبتنی بر پژوهش‌های قابل‌استناد است.تولید راه‌حل و سیاست برای دولت‌ها، تولید آمار و تحلیل برای بنگاه‌ها و تولید اطلاعات تجاری برای صادرکنندگان از جمله ضرورت‌های تقویت پژوهش در اتاق‌های بازرگانی عنوان می‌‌شود.

چه در ایران و چه در هند، نسل اول موافقت‌نامه‌‌‌‌های تجاری(اعم از آزاد و ترجیحی) معیار ژئوپلیتیک داشته‌‌‌‌اند. در ایران توافق‌های تجاری دوجانبه با پاکستان‌(۱۳۸۵)، تونس‌(۱۳۸۶)، سوریه(۱۳۸۷)، کوبا(۱۳۸۷)، بوسنی (۱۳۸۸)، ترکیه (۱۳۹۳) و اوراسیا (۱۳۹۷) و در هند «موافقت‌نامه تجارت آزاد» با آ.س.آن (۲۰۰۹) و «موافقت‌نامه همکاری‌های جامع اقتصادی» با دو کشور کره‌‌‌‌جنوبی (۲۰۰۹) و ژاپن (۲۰۱۱) همگی از دل راهبرد «نگاه به شرق» و بر پایه مولفه‌‌‌‌های ژئوپلیتیک تنظیم شدند. هند با چین هم در سال‌۲۰۰۳ تنظیم یک موافقت‌نامه را در دستور کار قرار داد که هیچ‌گاه تا امروز به دلایلی چون عدم‌تفاهم مشترک بر سر هزینه‌ها و منافع اقتصادی این موافقت‌نامه به امضا نرسیده‌است. در هند نیز مانند ایران ظرف یک دهه‌اخیر بحث‌های فراوانی درخصوص نحوه بازتنظیم نظام تعرفه‌‌‌‌ای درگرفت و کارشناسان بر سر پاره‌‌‌‌ای سیاست‌های تجاری مباحثات فراوانی داشته‌‌‌‌اند. اینکه کاهش سراسری اما تدریجی نرخ‌های تعرفه بهتر از موافقت‌نامه تجارت آزاد و پایین‌آوردن یکباره دیوار تعرفه است یا خیر؟