ویژه نامه

• اقتصاد نفتی در مسیر توسعه پایدار

  ملیحه ابراهیمی کوزه گر از کوزه شکسته آب می خورد، این ماجرای کشورماست با این حجم عظیم ذخایر خدادادی نفت و گاز که موجب چرخیدن چرخ های توسعه اقتصادی و صنعتی در تمامی کشورهای پیشرفته دنیا شده است اما هنوز ایران را به زنجیره کشورهای پیشرفته صنعتی و یا در حال توسعه دنیا متصل نکرده است. ایران و خاورمیانه به دلیل داشتن منابع نفتی و گازی بسیار، همواره مورد توجه بسیاری از قدرت های بزرگ جهانی بوده اند؛ این طلای سیاه اگر چه سوخت حرکت برای چرخ های صنعت کشورمان نبوده است اما مسیر توسعه را برای تمامی کشورهای جهان هموار کرده است.

• «مکران» محور توسعه صنعت پتروشیمی در چابهار

  با هدف ایجاد اشتغال و افزایش امنیت ملی در استان سیستان و بلوچستان از اوایل سال ۱۳۹۱ شرکت سرمایه‌گذاری ساتا ماموریت سرمایه‌گذاری در طرح توسعه صنعت پتروشیمی در منطقه آزاد تجاری - صنعتی چابهار را بر عهده گرفت. این ماموریت پیرو نشست مورخ ۲۴/۱/۱۳۹۰ هیات وزیران در مرکز استان سیستان و بلوچستان مبتنی بر انتخاب منطقه چابهار به عنوان قطب آتی توسعه صنعت پتروشیمی طی تفاهم‌نامه مورخ ۱۲/۷/۱۳۹۰ و ابلاغیه وزیر نفت با عنایت به بند ۵ ابلاغیه دفتر ریاست جمهوری به شماره ۲۷۷۴۳ مورخ ۱۰/۲/۱۳۹۱ صورت گرفت. شرکت سرمایه‌گذاری ساتا علاوه بر شهرک مکران و طرح مخازن متمرکز فاز ۲ عسلویه در چندین مجتمع پتروشیمی دیگر نیز سهامدار عمده است که از جمله آنها دو شرکت مهم و در حال احداث پتروشیمی مرجان با ۴۹ درصد سهام و شرکت پتروشیمی بوشهر با ۶۰ درصد سهام است.

• حضور پررنگ بخش خصوصی در صنعت نفت

  

  وزیرنفت دولت یازدهم می گوید: بخش خصوصی باید در صنعت نفت حضوری پررنگ داشته باشد. بیژن نامدار زنگنه که به دلیل ۲۲ سال سابقه طولانی در پست‌های اجرایی و وزارتخانه‌های دولت‌های مختلف ایران به «شیخ الوزرا» معروف است، معتقد است: بکارگیری عقلانیت، انصاف و پیشنهاد قیمت مناسب، شروط لازم برای فعالیت بخش خصوصی در صنعت نفت است. او که برای دومین بار در طول عمر۶۲ ساله اش ردای وزارت نفت را بر تن کرده است، می گوید: بخش خصوصی باید دوباره تجدید حیات کرده و ظرفیت‌های زیادی برای اجرای پروژه‌ها ایجاد کند. زنگنه اظهارکرد: در مدت ۸ گذشته، یک فرصت اساسی برای مطالعه و تفکر بیشتر در اختیار داشتم و امروز معتقدم هیچ کاری را نمی توان بدون مشارکت بخش خصوصی در صنعت نفت اجرایی کرد.

• پارس جنـوبی از دیـروز تا امـروز

  آتوسا ابراهیمی «پارس جنوبی» نامی است که سالهاست بخشی از اخبار داخلی و خارجی مربوط به ایران را به خود اختصاص داده است؛ از افتتاح فازهای مختلف این پروژه ملی گرفته تا راکد ماندن و عدم پیشرفت برخی فازها در دولت‌های مختلف. فضای رسانه و افکار عمومی همواره پر است از اخباری درباره به کارگیری پیمانکاران دسته اول و مهم بین المللی تا پیمانکاران دسته چندم خارجی و در نهایت پیمانکاران ایرانی. دولتمردان کشور نیز در دوره‌های مختلف همواره برنامه‌هایی بلند مدت، میان مدت و کوتاه مدت برای این پروژه عظیم ملی داشته اند.

• پتروشیمی بندر امام، قطب صنعت پتروشیمی ایران

  

  مجتمع پتروشیمی بندرامام ، در زمینی به مساحت حدود ۲۷۰ هکتار ، در ضلع شمال غربی خلیج فارس در استان خوزستان به فاصله ۱۰۵ کیلومتری جنوب شرقی اهواز و ۸۴ کیلومتری شرق آبادان در شهرستان ماهشهر قرار دارد. سهولت دسترسی به خوراک ، سوخت و مواد اولیه ، استفاده از امکانات جاده ای ، شبکه راه آهن و حمل و نقل دریایی ، وجود فرودگاه ، دسترسی به آب مورد نیاز و همچنین کمک به توسعه و عمران استان خوزستان به عنوان یکی از دو قطب صنعت پتروشیمی در کشور ، و مهمتر از همه ایجاد ارزش افزوده و جلوگیری از سوختن گاز‌های همراه نفت ، ویژگی‌هایی است که انتخاب این مکان را توجیه می نماید.

• طرح مخازن متمرکز فاز ۲ عسلویه دروازه صادراتی پتروشیمی

  در بهمن‌ماه سال ۹۲ پس از چند سال راکد ماندن طرح احداث مخازن متمرکز صادراتی فاز دوم عسلویه ، مالکیت طرح مخازن مشترک، با عقد قراردادی با شرکت ملی پتروشیمی ایران، به شرکت سرمایه‌گذاری ساتا واگذار شد و همزمان با عقد قرارداد، اقدامات لازم جهت عملیاتی شدن طرح، در دستور کار شرکت قرار گرفت. طرح احداث مخازن متمرکز صادراتی فاز ۲ عسلویه به منظور ذخیره‌سازی محصولات تولیدی (یا خوراک وارداتی) ۱۶ مجتمع تولیدکننده، از مجموعه طرح‌های فاز دوم پتروشیمی در عسلویه جهت صادر نمودن آنها به بازارهای بین‌المللی از سال ۱۳۸۶ مطرح شد.

• تقویت کنسرسیوم‌های تخصصی راهکار قدرت بخش خصوصی

  

  ملیحه ابراهیمی:رییس اتحادیه صادرکنندگان فرآورده‌های نفت، گاز و پتروشیمی ایران، تقویت و تشکیل کنسرسیوم‌های تخصصی در حوزه‌های مختلف نفتی را تنها راهکار نجات بخش خصوصی از وضعیت فعلی و قدرت گرفتن این بخش عنوان می کند. حسن خسروجردی می گوید: بخش خصوصی در ایران با کارهای گروهی میتواند نقاط ضعف خود را پوشش دهد و بر نقاط قوت خود تکیه کند. او معتقد است: با این روش بخش خصوصی می تواند از این فضای شکننده و آسیب پذیری که برایش ایجاد شده فاصله بگیرد و در مقابل برخی سیاست‌های نادرست واکسینه شود. در ادامه گفتگوی دنیای اقتصاد با خسروجردی را می خوانید:  در زمان حاضر بخش خصوصی در حوزه صادرات با چه چالش‌هایی مواجه است و اساسا صادرکنندگان چه مشکلاتی دارند؟
  در زمان حاضر یکی از مشکلات بخش خصوصی تامین اعتبارات است، در حال حاضر بانک‌ها همچون گذشته خیلی همکاری نمی‌کنند؛ در گذشته شاید حدود ۷۰ درصد سرمایه موردنیاز را بانک‌ها تامین می‌کردند اما الان نه تنها این کار را انجام نمی‌دهند بلکه حجم پولی را که اختصاص می‌دهند کم است.

• نمایشگاه نوزدهم نفت، آوردگاه تحقق تدبیر و امید

  

  مهندس سید‌هادی میرباقری* نوزدهمین نمایشگاه بین المللی نفت، گاز، پالایش و پتروشیمی تهران در حالی از شانزدهم اردیبهشت ماه جاری آغاز به کار می کند که نخستین رویداد نمایشگاهی بزرگ در حوزه نفت و گاز پس از دستیابی به توافق اولیه هسته‌ای با کشورهای اروپایی به شمار می رود.
  استقبال کم فروغ شرکتهای اروپایی در چند سال گذشته از این نمایشگاه که تا قبل از وضع تحریمهای نفتی علیه ایران، به عنوان بزرگترین رویداد نمایشگاهی حوزه نفت و گاز در خاورمیانه، هر ساله سرمایه گذاران و دست اندرکاران نفتی بسیاری را به سوی خود می کشاند اگرچه به درستی از سوی بسیاری از صاحبنظران، نشانه تاثیر منفی تحریمها بر صنعت نفت ایران به شمار می آمد، لیکن از سوی دیگر موجب پر رنگ تر شدن توانمندیهای متخصصان داخلی در حوزه نفت و گاز و برداشتن سهم بیشتری از مشارکت در طرحهای بزرگ ملی در زمینه اکتشاف، ساخت، بهره برداری و پالایش نفت و گاز کشور توسط شرکتهای داخلی گردید.

• نهضت ادامه دارد

  علی شمس اردکانی* در ۱۰۰ سال گذشته ایران صحنه یکی از فعال‌ترین تحرکات اقتصادی در حوزه نفت و گاز بوده است. حدود ۵۰ سال از این زمان، نفت ایران در اختیار امتیازنامه «دارسی» و شرکت نفت ایران و انگلیس بوده است و آنها هیچ اختیاری از این نفت را به دولت ایران نمی‌دادند چه برسد به بخش‌خصوصی. تنها بخش های کوچکی همچون مناطق نفت خیز جنوب به صورت پیمانکاران کارهای اجرایی و کمی هم خدماتی، امکان مشارکت در این امتیازنامه دارسی را داشتند. بعد از ملی شدن نفت نیز متاسفانه بخش خصوصی مهجور ماند و «ملی شدن» را حتی در دولت مصدق به صورت «دولتی» نگریستند و «ملی» را ملتی ندانستند، یعنی نیامدند سهام شرکت نفت ایران را بخشی دولتی و بخشی خصوصی و از آن مردم بدانند تا فعالیت‌های اقتصادی مفهوم مردمی هم پیدا کند.

• وزیر نفت به سازندگان ایرانی تجهیزات صنعت نفت سفارش کار بدهد

  

  رییس انجمن سازندگان تجهیزات صنعت نفت ایران می گوید: دولت باید برای حمایت از بخش خصوصی فعال در حوزه ساخت تجهیزات نفتی، به آنان سفارش کار بدهد. رضا پدیدار معتقد است: بخش خصوصی نه تنها می تواند واردات محصولات صنعتی نفت را به جای دولت انجام دهد بلکه می‌تواند از این طریق دانش فنی مورد نیاز کشور را نیز انتقال دهد. به اعتقاد ما راهکار این است که مقامات کارفرمایی در حوزه نفت، گاز و پتروشیمی به ما سفارش کار بدهند و ما بخشی از این سفارشات را که خودمان نمی‌توانیم تامین کنیم از طریق واردات و با تاکید بر انتقال دانش فنی و فروش مواد اولیه موردنیاز و سایر همکاری‌های تخصصی، وارد کنیم.

• بازار مکاره اقتصاد نفتی

  

  دکتر اکبر نعمت‌اللهی * نمایشگاه‌ها گردهمایی‌هایی هستند که در فاصله‌های زمانی معین با هدف‌های خاص خود تشکیل می‌شوند و دست‌اندرکاران و البته بازرگانان بسته به موضوع نمایشگاه، از هر سو به آن می‌آیند. ریشه‌های نمایشگاه‌های مدرن را می‌توان در اروپای قرون وسطی پیدا کرد؛ در این نمایشگاه‌ها اهل کسب و کار، مشتاقان و علاقمندان بازدید از پیشرفت‌ها و محصولات جدید فنی و صنعتی حاضر می‌شدند. نمایشگاه‌هایی با مختصات کم و بیش امروزی نخستین بار در ۱۸۵۱ در کریستال پالاس لندن برپا شد. اگرچه نمایشگاه در معناهای امروزی‌اش پدیده‌ای اروپایی است اما در دوران ما قبل کلاسیک گردهمایی‌هایی مشابه در منطقه میان رودان (بین‌النهرین)، سوریه، فلسطین و سرزمین عربستان تشکیل می‌شد و فنیقی‌ها که از بازدیدکنندگان اصلی این بازارهای مکاره بودند عنصری واسطه و عامل ارتباطات آن دوران شرق و غرب بودند.