وزیر نفت به سازندگان ایرانی تجهیزات صنعت نفت سفارش کار بدهد
رییس انجمن سازندگان تجهیزات صنعت نفت ایران می گوید: دولت باید برای حمایت از بخش خصوصی فعال در حوزه ساخت تجهیزات نفتی، به آنان سفارش کار بدهد. رضا پدیدار معتقد است: بخش خصوصی نه تنها می تواند واردات محصولات صنعتی نفت را به جای دولت انجام دهد بلکه می‌تواند از این طریق دانش فنی مورد نیاز کشور را نیز انتقال دهد. به اعتقاد ما راهکار این است که مقامات کارفرمایی در حوزه نفت، گاز و پتروشیمی به ما سفارش کار بدهند و ما بخشی از این سفارشات را که خودمان نمی‌توانیم تامین کنیم از طریق واردات و با تاکید بر انتقال دانش فنی و فروش مواد اولیه موردنیاز و سایر همکاری‌های تخصصی، وارد کنیم. بخش خصوصی از دولت کمک نمی‌خواهد، تنها نیازمند حمایت دولت است.  چند ماه از روی کار آمدن دولت یازدهم می‌گذرد، شما به عنوان نماینده بخش‌خصوصی از آینده بخش خصوصی در حوزه تجهیزات نفتی چه پیش‌بینی دارید؟
مجموعه سازندگان تجهیزات صنعت نفت با روی کار آمدن دولت یازدهم به دلیل اینکه شعار این دولت استفاده از انجمن‌ها و تشکل‌ها بود، امیدوار شدند. در سال ۹۳ انتظار می‌رود با توجه به برنامه و بودجه‌ای که برای حمایت از ساخت داخل در نظر گرفته‌‌اند، بخش‌خصوصی در محیط رقابتی سالم قرار بگیرند و حتی با شرکت‌های خارجی هم از نظر سه مولفه قیمت، کیفیت و زمان رقابت کنیم.
 آقای زنگنه برای حمایت از بخش خصوصی یک پیش‌شرط گذاشته‌اند و آن همین مولفه رقابت‌پذیری است که باید محصولات ایرانی داشته باشد. آیا تصور می‌کنید که بخش خصوصی و به ویژه حوزه سازندگان تجهیزات نفت این توانایی را دارد؟ و اساسا توانایی‌های بخش خصوصی در حوزه ساخت با چه کشورهایی قابل رقابت است؟
در آن بخش که انتقال دانش فنی در کشور صورت گرفته و ما آن را قبلا آزمون و خطا کرده‌ایم، پاسخ مثبت است و ما این اطمینان را می‌دهیم که می‌توانیم به صورت درست و در فضای رقابتی، رقابت کنیم و از نظر رعایت استانداردها و کیفیت می‌توانیم برابری کنیم، اما در یک بخشی از صنایع موردنیاز و تجهیزات موردنیاز صنعت نفت، هنوز انتقال دانش فنی صورت نگرفته است و ما دانش فنی آن بخش را نداریم. ما اصلا وارد آن بخش نمی‌خواهیم بشویم چون تخصص و دانش فنی آن بخش را نداریم، اما در بخشی که تخصص داریم و انتقال دانش فنی از خارج انجام شده است، مدعی هستیم و توانایی رقابت با تمام استانداردها و کیفیت‌ها را داریم. در نمونه‌هایی از محصولات تولیدی ما که در صنعت نفت و پتروشیمی استفاده می‌شود کیفیت بالای آن‌ها کاملا مشهود است.
 به صورت مشخص در چه بخش‌هایی از حوزه ساخت از توانایی بیشتری برخوردار هستید و در چه بخش‌هایی هنوز نتوانسته‌اید موفقیتی کسب کنید؟
ما ۱۰ گروه تخصصی منطبق به نیاز صنعت نفت در انجمن سازندگان تجهیزات صنعتی نفت راه‌اندازی کرده‌ایم که در برخی از این گروه‌ها، توانمندی ما به ۱۰۰ درصد رسیده است و در بخشی از این گروه‌ها نوسان داریم. به عنوان مثال در گروه تخصصی ماشین‌های دوار، مثل توربین، کمپرسور و ... موفق شدیم حدود ۶۰ درصد از اقلام این گروه را بومی‌سازی کنیم. در تجهیزات برقی و اتوماسیون این ضریب به ۸۰ درصد می‌رسد؛ در خصوص گروه تجهیزات ثابت که عمدتا مخازن و مبدل‌ها را تشکیل می‌دهد، در پاره‌ای از موارد ما توانسته‌ایم ۱۰۰ درصد اقلام این گروه را بومی‌سازی کنیم. اما در بخشی از اتوماسیون هنوز جای کار وجود دارد یا در خصوص بخشی از تجهیزات شیمیایی روزآمد که دانش فنی جدید دارد، ما هنوز ۱۰۰ درصد موفق نبوده‌ایم و جای کار زیادی دارد. اما محاسبه میانگین وزنی از ۱۰ گروه کالای تخصصی موردنیاز صنعت نفت که در انجمن و شرکت کالای نفت طبقه‌بندی شده است، نشان می‌دهد سازندگان داخلی می‌توانند حدود ۶۰ تا ۶۵ درصد از نظر فنی، مهندسی، رعایت استانداردها، کالاهای موردنیاز صنعت نفت را تولید کرده و تحویل دهند.
 آقای پدیدار اولویت‌ها و چالش‌های سازندگان داخلی تجهیزات نفت با توجه به روی کارآمدن دولت جدید و کاهش فشار تحریم‌ها چیست؟
شرایط تحریم برای ما سازندگان داخلی یک فرصت ایجاد کرد و ما به درستی از این فرصت استفاده کردیم؛ در زمان تحریم کشور با محدودیت واردات کالای نفتی مواجه بود و بخش خصوصی در این زمینه سرمایه‌گذاری کرد و موفق به نمونه‌سازی کالاهای نفتی شد. اما متاسفانه در میانه راه، تعدادی از کارفرمایان بدون توجه به این ظرفیت‌سازی که در بخش خصوصی اتفاق افتاده بود اقدام به تامین کالاهای موردنیاز خود از طریق واسطه‌ها، از خارج از کشور، کردند. این در حالیست که بخشی از این اقلام وارداتی که از چین و هند وارد شدند از استانداردهای لازم برخوردار نبودند و به همین دلیل اجازه استفاده از این کالاها داده نشد و یک خسارت ملی هم به بار آمد. براین اساس به اعتقاد من تحریم‌ها از یک سو برای ما فرصت بود و از طرف دیگر تهدیدی برای مقامات کارفرمایی بودند؛ چرا که عوامل اجرایی در بدنه نفت نتوانستند در شرایط تحریم اقلام با کیفیت و استاندارد موردنیاز را وارد کشور کنند و متاسفانه اقلامی وارد شد که عمدتا یا بی‌کیفیت بودند و یا از کشورهایی وارد شدند که با استانداردها صددرصد مطابقت نمی‌کرد و باعث خسارت به کشور شد. به اعتقاد من در آن بخشی که بخش خصوصی ما هنوز به توانایی کامل نرسیده است نیز باید واردات کالا از طریق بخش‌خصوصی انجام شود چرا که این موضوع سه مزیت دارد: اول اینکه بخش‌خصوصی (با توجه به تحریم‌ها) با بازار بین‌المللی معامله می‌کند و دوم اینکه ما با پیش‌شرط انتقال دانش فنی اقدام به واردات می‌کنیم. نکته سوم نیز این است که در کشور اشتغال ایجاد می‌شود. بخش خصوصی بهترین ابزاری است که می‌تواند رسالت دولت را به عنوان تدبیر و امید، پیاده‌سازی کند، چرا که ما با ریسک کردن به سمت ایجاد اقتصاد پایدار و اشتغال پیش می‌رویم.
 آیا تصور می‌کنید سازندگان داخلی تجهیزات نفت از توانایی کافی برای رقابت با شرکت‌های خارجی بزرگ برخوردارند؟
در یک سری از بخش‌ها بله اما در بخشی دیگر از فعالیت‌ها هنوز نه. ما در گروه‌های تخصصی که پیش‌تر گفتیم از میان ۱۰ گروه تخصصی موجود، به جرات می‌توانم بگویم در ۷ گروه با تمام معیارها و استانداردها با همه شرکت‌های اروپایی و آمریکایی رقابت می‌کنیم. اما در آن بخشی که انتقال دانش فنی صورت نگرفته است و کالاهای موردنظر وارد کشور نشده است در آن زمینه نیاز داریم تا خودمان را بروزرسانی کنیم.
 برای این بروزرسانی چه باید کرد؟
به اعتقاد ما راهکار این است که مقامات کارفرمایی در حوزه نفت، گاز و پتروشیمی به ما سفارش کار بدهند و ما بخشی از این سفارشات را که خودمان نمی‌توانیم تامین کنیم از طریق واردات و با تاکید بر انتقال دانش فنی و فروش مواد اولیه موردنیاز و سایر همکاری‌های صرفه‌ای تخصصی، وارد کنیم. بخش خصوصی از دولت کمک نمی‌خواهد، تنها نیازمند حمایت دولت است.
 چالش‌هایی که در حال حاضر سازندگان داخلی با آن مواجه‌اند، چیست؟
تشریفات مناقصات، تاخیر در پیش پرداخت ، ضمانت نامه‌های سنگین و تغییرات در قراردادها همچون تغییر نرخ ارز، نیز یکی از چالش‌های پیش روی سازندگان است. چالش‌ بعدی مربوط به قراردادهای تیپ است، به اعتقاد من قراردادها باید در شرایط برابر باشد که منجر به ایجاد چالش نشود، اکنون دو نوع قرار داد مختلف برای سازنده داخلی و خارجی تعریف شده است. این در حالی است که قرارداد سازنده خارجی از امتیازات بیشتری برخوردار است و ما خواهان برابر شدن فرصت‌ها برای سازنده داخلی و خارجی هستیم.