توسعه روابط با همسایگان و فعال کردن دیپلماسی اقتصادی سیاستی است که با کمرنگ شدن امیدها نسبت به احیای برجام، این روزها با قدرت و قوت بیشتری توسط دولت پیگیری میشود. رییس جمهور بارها با تاکید بر پیشبرد سیاست خارجی متوازن و پویا بر این موضوع تاکید کرده که تعامل با همسایگان و گسترش همکاریهای سیاسی و اقتصادی با آنها در اولویت قرار دارد و به نظر می رسد یکی از راهکارهای جدی دولت سیزدهم در موضوع خنثی کردن تحریمها افزایش تعاملات اقتصادی و بازرگانی با همسایگان است. وقایعی همچون جنگ روسیه و اوکراین، تغییر حکومت در پاکستان و روی کار آمدن طالبان در افغانستان، تحولات سیاسی هستند که اثرگذاری مستقیمی بر متغیرهای اقتصادی دارند.
با روی کار آمدن دولت سیزدهم شاهدیم که ظرفیتهای دیپلماسی اقتصادی کشور در وزارت امور خارجه در حوزه معاونت دیپلماسی اقتصادی در حال گسترش است و این معاونت بیشتر تمرکز خود را بر سیاست همسایگی و فعال کردن ظرفیتهای ژئواکونومیک منطقهای گسترش داده است. ما با دو همسایه به صورت شرقی و یک همسایه به صورت شمالی مواجه هستیم. در شمال با روسیه و در شرق با افغانستان و پاکستان مواجه هستیم که این دو کشور تقریبا از اواخر سال ۹۸ تا اوایل ۹۹ در حال رفتن به فاز بحران بوده و در ماههای اخیر دچار بحران شدهاند. حکومت افغانستان از اشرف غنی به طالبان رسید و پاکستان هم دیدیم که از ناآرامیها بینصیب نماند. اما در بخش همسایه شمالی(روسیه) با ثبات بیشتری مواجه هستیم و این ثبات به دلیل عوامل مختلفی از جمله شخصیت کاریزماتیک رهبری در این کشور است.
روابط اقتصادی و تجاری ایران و افغانستان به دلیل همسایگی و اشتراکات بسیار در طول ادوار از اهمیت ویژهای برخوردار بوده و افغانستان طی دو دهه اخیر یکی از شرکای تجاری ایران بهشمار میرفته است؛ زیرا کشورهای افغانستان و ایران، با قرار گرفتن در یک حوزهی جغرافیایی، از منظر تعاملات اقتصادی از همدیگر تأثیر میپذیرند.اگرچه جریانات سیاسی نقش مهمی در روابط دو کشور دارد اما؛ روابط ایران و افغانستان صرفا براساس مسائل سیاسی تعریف نمیشود بلکه با گسترش تعاملات اقتصادی، میتوانند سطحی از همکاریها، اهداف و منافع مشترک قابلدسترس را پیشبینی کنند. تحقق منافع هر دو کشور از راه تعاملات اقتصادی، مستلزم به کار گرفتن راهبردهای مختلف است و تنوع صادرات ایران و واردات کالاهای موردنیاز از افغانستان بهمنظور برقراری نسبی توازن تجاری و سرمایهگذاری، حضور سرمایهداران ایرانی در افغانستان، در افزایش وابستگی متقابل، توسعه و تعمیق روابط اقتصادی نقش ارزندهای دارد.
در سال جاری حجم صادرات کالا و خدمات از ایران به مقصد افغانستان حدود ۳۰درصد نسبت به میزان مشابه در سال ۱۴۰۰ کاهش یافته است. صادراتی که در سال مالی ۱۳۹۹ به حدود ۲ میلیارد و ۸۰۰ میلیون دلار رسیده بود. رقمی که حدود ۴۰درصد حجم بازار صادرات به افغانستان را تشکیل میداد. اما پس از تسلط طالبان بر کابل، ارتباط تجاری از طریق مرزهای جمهوری اسلامی ایران با این کشور عملاً به مدت ۳ ماه قطع شده بود که این امر بر میزان مناسبات تجاری میان دو کشور تأثیرات عمیقی گذاشته و منجر به کاهش حدود ۳۰ درصدی صادرات به افغانستان شد.
بروز تحولات سیاسی در افغانستان و از دست رفتن سرمایههای مردم این کشور، منجر به کاهش چشمگیر صادرات کالا از ایران به افغانستان و افت تعاملات اقتصادی بین دو کشور در سال ۱۴۰۰ شد که در ابتدا باید نگاهی داشته باشیم به سال ۱۴۰۰ که یک سال سرنوشت ساز برای افغانستان بود. تغییرات سیاسی، اقتصادی و ژئوپلتیک، خروج آمریکا از افغانستان و تسلط طالبان بر این کشور از مهمترین اتفاقات در دو سال اخیر برای افغانستان بوده است.
به واسطه وجود اشتراکات فراوان تاریخی- فرهنگی میان ایران و قرقیزستان، این کشور در سالهای پس از استقلال، همواره مشتاق همکاری با ایران در عرصه های مختلف بوده است. بخش خصوصی دو کشور نیز برای ارتقای سطح همکاریهای اقتصادی در حوزه هایی همچون راهسازی، انرژی، خدمات فنی مهندسی، پزشکی و داروسازی مشتاق بوده اند. متاسفانه طی سالهای اخیر به واسطه همه گیری کرونا، پروازهای مستقیم از قرقیزستان به ایران و بالعکس لغو و ارتباطات تجاری میان فعالان اقتصادی دو طرف به حداقل رسیده است. حالا اما مقامات به دنبال از سرگیری پرقوت ارتباطات بازرگانی مشترک هستند و بدین منظور دومین نمایشگاه جمهوری اسلامی ایران، شهریورماه امسال به همت فعالان اقتصادی خراسان رضوی در بیشکک برگزار میشود. برای تشریح موضوع هم وبیناری با عنوان «تقویت همکاری های تجاری ایران و قرقیزستان» هفته گذشته در مشهد برگزار شد و دستگاه های مختلف آخرین فعالیت های خود در این راستا را همرسانی کردند.
رئیس اتحادیه لوازم خانگی مشهد با اشاره به افزایش ۱۰ درصدی قیمت لوازم خانگی در تیر ماه سال جاری گفت: به علت رکود در بازار فروش برخی فروشندگان لوازم خانگی را با قیمت کمتری به فروش میرسانند. به گزارش ایسنا، رضا رزقیان مقدم درباره وضعیت بازار لوازم خانگی گفت: با مجوز سازمان صمت از اول تیرماه سال جاری کلیه لوازم خانگی ۱۰ درصد و لوازم صوتی ۱۵ درصد افزایش قیمت داشته است.
یک خراسانپژوه با اشاره به اینکه در گذشته تکایا، اماکنی برای اسکان افرادی بوده است که شرایط مالی مناسبی نداشتهاند، سیر تغییرات و کاربردهای گوناگون تکایا را تشریح کرد.
دنیای اقتصاد- مشهد: پنجمین حادثه در فرودگاه مشهد از هشتم تیرماه گذشته با ترکیدن لاستیک دیگری از یک بوئینگ ۷۳۷ هواپیمایی سپهران به وقوع پیوست. در حادثه اخیر که خوشبختانه به کسی آسیب نرسید، پرواز آبادان به مشهد صبح شنبه ۱۵ مردادماه هنگام فرود دچار حادثه شد که با بلند شدن دود از ارابه فرود هواپیما، موضوع از طریق برج مراقبت به خلبان اطلاع داده شد.