پروژه زنجیره تامین سبز یک پروژه موفق در پایتخت اسلوونی است که بخش گردشگری را با کشاورزی محلی و تقویت رشد اقتصاد پایدار و ایجاد فرصت‌های جدید برای کشاورزان مرتبط کرده است. بر اساس این پروژه اسلوونی کاندیدای عنوان پایتخت سبز اروپا در سال ۲۰۱۶ شد. محققان «زنجیره تامین سبز» را این‌گونه تعریف می‌کنند: «در نظر گرفتن مسائل زیست محیطی در مدیریت زنجیره تامین شامل طراحی محصول، انتخاب و منبع‌یابی مواد، فرآیند ساخت و تولید، تحویل محصول نهایی به مشتری و مدیریت محصول پس از مصرف و طی شدن عمر مفید آن.» مطالعه‌ای درباره هتلداران و رستوران‌های محلی در اسلوونی نشان داد که موانع اصلی خرید کالاهای تولید محلی، قیمت و دشواری دسترسی هستند.

برای برطرف کردن موانع اینچنینی، طرح زنجیره تامین سبز در لیوبلیانا در سال ۲۰۱۵ با هدف افزایش میزان مواد غذایی و نوشیدنی‌های محلی در هتل‌ها و رستوران‌های لیوبلیانا و اطراف آن راه‌اندازی شد؛ یعنی خرید غذاها و نوشیدنی‌های صددرصد محلی از طریق یک سیستم آنلاین مدیریت‌شده و متمرکز به آسانی برای استفاده امکان‌پذیر شد. تا سال ۲۰۱۷ این روش در کل منطقه مرکزی اسلوونی گسترش یافت و لیوبلیانا و ۲۵ شهرداری دیگر را به هم متصل ساخت. این سیستم با ایجاد واسطی به‌عنوان تعاونی توسعه روستایی، تولیدکننده‌ها یعنی کشاورزان و خریداران یعنی هتل‌ها و رستوران‌ها و... را به هم ارتباط می‌دهد. همچنین پیشنهاد‌های فصلی و قیمت‌های رقابتی به‌صورت آنلاین در سایت www. Jarina.si قابل نمایش هستند. این سایت به اعضا این امکان را می‌دهد سفارش‌های روزانه یا هفتگی‌شان را ثبت و آن را در محلی که می‌خواهند، دریافت کنند.

این فعالیت‌ها به رشد اقتصادی انجامید. قیمت خرید مواد غذایی و نوشیدنی عامل مهمی در گردشگری و صنایع وابسته به آن به شمار می‌رود؛ در حالی که غذای محلی به‌طور کلی به‌عنوان غذایی سالم‌‌تر، تازه‌تر و باارزش غذایی بیشتر نیز شناخته می‌شود. این پروژه جریان نقدی را از شرکت‌های خارجی مواد غذایی که مواد غذایی وارداتی را به هتل‌ها و رستوران‌ها می‌فروختند، به سمت کشاورزان محلی هدایت می‌کرد. این روند در حالی که باعث ایجاد منافع اقتصادی در جوامع محلی شد، به بهبود وضعیت گردشگری لیوبلیانا نیز انجامید. همچنین این طرح مشارکت اجتماعی، اشتغال و کاهش فقر را نیز موجب شد. امروزه گردشگران به دنبال داشتن تجربیات واقعی در سفر هستند. بازدید از مزارع و باغ‌های کشاورزی یکی از این تجربیات است. کشاورزان گردشگران را به دیدن از مزارعشان دعوت می‌کنند و به آنها این امکان را می‌دهند که در انجام امور روزمره کشاورزی کمک کنند.

پول‌هایی که از طریق چنین فعالیت‌هایی به‌دست می‌آید درآمد اضافی برای جوامع محلی به شمار می‌رود و در عین حال باعث ایجاد فرصت‌های شغلی مختلفی نیز می‌شود. از سوی دیگر، با کوتاه شدن مسیر حمل و نقل بین تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان، اثرات منفی توریسم بر محیط‌زیست کمتر شده است. این موضوع یکی از اهداف توسعه پایدار را که بهره‌وری منابع و حفاظت از محیط‌زیست است، محقق کرده. همین‌طور تحویل روزانه اقلام خریداری شده باعث کاهش میزان اسراف و اتلاف مواد غذایی شده است.  ایجاد راه حلی ساده و موثر که به مشارکت بین کشاورزان و هتل‌ها یا رستوران‌ها منجر شده، برقراری سیستم قیمتی که مورد توافق هر دو طرف باشد و ضمانت کیفیت و کمیت کالاهای تولیدی از چالش‌های اصلی بود که این پروژه با آنها رو به رو بود. برای حل این مسائل، تایید تعاونی روستایی عامل تایید کنترل کیفیت قرار گرفت. طبق فلسفه صفر کیلومتر کشاورزان و تولید‌کنندگان محلی نزدیک‌تر به یک مکان توریستی، در ارجحیت فروش نسبت به کشاورزان مناطق دیگر قرار گرفتند.

این سیستم نیاز به واسطه‌ای داشت که بتواند عرضه و تقاضا را هماهنگ کند، سفارش‌های را جمع‌آوری کند، کالاها را توزیع کند، صورت‌حساب را صادر کند، پرداخت‌ها را انجام دهد، کیفیت کنترل را بررسی کند و شکایات را حل کند. اگر چه این واسطه یک درصد از درآمد کل را دریافت می‌کند ولی نتایج نشان می‌دهند هر دو طرف خریدار و کشاورز از آنچه پرداخت می‌کنند و کسب می‌کنند راضی هستند. قبل از این پروژه، یک تعاونی مستقر در لیتیا یکی از ۲۵ شهرداری اسلوونی بود که با کشاورزان شهر لیوبلیانا همکاری نداشت ولی اکنون از ۲۸ مزرعه که در این پروژه شرکت می‌کنند، ۱۱ نفر در لیوبلیانا مستقر هستند و ۱۷ نفر دیگر در منطقه مرکزی اسلوونی قرار دارند. همچنین تاکنون پنج رستوران و سه هتل با Jarina قرارداد امضا کرده‌اند و ۱۳ تن، تولید محلی را از طریق این پلت‌فرم خریداری کرده‌اند. چهار هتل و دو رستوران هم در حال پیوستن به این طرح هستند.

اخبار مرتبط