حکایت‌ شنیدنی راکفلر و کشورهای بازنده در جنگ‌های نظامی و رقابت‌های تسلیحاتی

حسنین هیکل که رکورددار مصاحبه باشخصیت‌های بزرگ جهانی است نقل کرده است که در دهه هفتاد میلادی با دفتر راکفلر سرمایه‌دار بزرگ آمریکا تماس گرفتم و تقاضای مصاحبه کردم. مرا شناختند و راکفلر پشت خط آمد و گفت شما احتمالا مرا با برادرم که معاون رییس جمهور ایالات‌متحده است اشتباه گرفته‌اید وگرنه من که چهره سیاسی نیستم که برای شما جالب باشم. گفتم که اتفاق با خود شما می‌خواستم مصاحبه کنم. وقتی تعیین شد و از قاهره به نیویورک رفتم، در ابتدا از من پرسید برای چه می‌خواهی با من مصاحبه کنی؟

به او گفتم شما اخیرا درجایی گفته‌ای که اگر خروشچف به مسابقه تسلیحاتی ادامه دهد شوروی به‌زانو درمی‌آید چون شما یک میلیاردری و چهره سیاسی نیستی و روی حساب‌وکتاب حرف می‌زنی، آمدم تا روی این موضوع صحبت کنیم، چه اتفاقی قرار است برای مسکو بیفتد؟

راکفلر مقابل تابلویی که در دفترش بود رفت و گفت، من خبر محرمانه‌ای درباره سرنوشت جنگ سرد ندارم و اگر داشتم هم آن را به زبان نمی‌آوردم. استدلال من بسیار ساده است: شما داستان سهم توپ و سهم کره را که شنیده‌ای؟ (در آن سال برنده نوبل اقتصاد بر روی سهم تسلیحات نظامی و سهم رفاهی در اقتصاد کشورها تحقیق کرده بود و نسبت بودجه نظامی را به اقتصاد، سهم توپ و بودجه رفاهی را به سهم کره تشبیه کرده بود)

گفتم بلی. راکفلر ادامه داد، می‌دانی که سهم توپ در ایالات‌متحده یک ونیم درصد و در شوروی ١٢ درصد است. اگر جنگ سرد و مسابقه تسلیحاتی ادامه یابد و آمریکا سهم توپ را دو برابر کند شوروی نیز نیاز به همین مقدار دارد که عقب نیفتد که سهم توپ در آمریکا ٣ درصد و در شوروی ۲۴ درصد خواهد بود و عملا بودجه صنعتی شوروی را خواهد بلعید ولی در آمریکا اتفاق محسوسی نمی‌افتد.

حال اگر مسابقه تشدید شود و بازهم آمریکا بودجه نظامی‌اش را دو برابر کند سهم توپ در آمریکا شش درصد می‌شود و در شوروی به ۴۸ درصد می‌رسد که عملا دولت مسکو برای اداره امور کشور فلج می‌شود و اگر باز آمریکا بودجه نظامی‌اش را دو برابر کند سهم توپ در آمریکا به ١٢ درصد یعنی نرخ امروز شوروی می‌رسد اما دیگر اقتصاد شوروی متلاشی خواهد شد. پس در این مسابقه، برنده ما هستیم، و تنها ۱۵ سال طول کشید تا این پیش‌بینی راکفلر به حقیقت بپیوندد.