تامین مالی تولید

محسن سیفی/ مدیرعامل بانک صادرات ایران  بانک‌ها با اعطای تسهیلات، اعتبارات و خدمات به کسب‌وکارها و افراد، منابع مالی مورد نیاز برای سرمایه‌گذاری را فراهم می‌کنند. بانک‌ها واسطه وجوه و سپرده‌های مردم و بنگاه‌ها هستند و با استفاده از این کارکرد خود، منابع مالی یا سپرده‌هایی را که در اختیار دارند برای تامین مالی بنگاه‌های اقتصادی به کار می‌گیرند و این مهم همان مفهومی است که از آن به بنگاه‌سازی تعبیر می‌شود. اما برخی بانک‌ها با توجه به شرایط اقتصادی، تا حدودی از نهادهای مالی تبدیل به بنگاه‌های اقتصادی شده‌اند و این امر سبب شده تا بنگاه‌های خصوصی در رقابت با این بانک‌ها و بنگاه‌های متعلق به آنان که با سهولت بیشتری از منابع مالی و تسهیلاتی برخوردارند، قرار گرفته و دچار مشکل شوند که این موضوع در تضاد با اهداف اصلی اقتصاد در ایجاد محیطی امن و رقابتی برای فعالیت بخش خصوصی است.

تملک املاک و بنگاه‌های تولیدی و اقتصادی یا سهام متعلق به آنان در مقابل مطالبات غیرجاری که با رای محاکم قضایی صورت می‌گیرد، نیز سبب ورود بانک‌ها به سرمایه‌گذاری مستقیم یا بنگاه‌داری آنان شده و حتی هزینه‌هایی را برای نگهداشت این اموال به آنان تحمیل ساخته و بانک‌ها را با عدم کارایی و بهره‌وری مواجه کرده است؛ در صورتی که بانک‌ها با پایان دادن به این بنگاه‌داری نامتعارف و مولدسازی دارایی‌ها و فروش اموال و دارایی‌های مازاد می‌توانند منابع حاصل را به فعالیت‌هایی با بیشترین توجیه اقتصادی و ایجاد ارزش افزوده اختصاص داده و خود نقش ناظر و مشاور را برای جلوگیری از انحراف این منابع و اطمینان از تزریق آن به بخش‌های مولد بر عهده بگیرند. این تنها روشی است که امکان بهینه‌سازی تخصیص اعتبارات و تسهیلات را فراهم می‌آورد و کارایی را به حداکثر ممکن می‌رساند. در غیر این صورت، بانک‌ها با هزینه‌های بسیار نگهداری بنگاه‌ها و عدم کارایی و بهره‌وری مواجه خواهند بود و از طرفی اعطای تسهیلات و اعتبارات به بنگاه‌های ناکارآمد خود عامل دیگری برای افزایش مطالبات غیرجاری و ورود بانک به یک چرخه باطل تملک وثیقه‌ها و دارایی‌های غیرمولد است. پدیده‌ای که سبب کاهش انگیزه بخش خصوصی، افزایش ریسک بانک‌ها و اختلال در چرخه تسهیلات‌دهی می‌شود و این امر برخلاف روح قوانین مرتبط با تامین مالی تولید و زیرساخت‌هاست. بخش خصوصی موتور رشد اقتصاد ملی است که باید وظیفه تولید و اشتغال را در بازارهای رقابتی بر عهده بگیرد و بانک‌ها وظیفه تامین مالی بهینه این بخش را بر عهده دارند نه آنکه خود در رقابت با این بخش وارد عمل شوند. بانک‌ها برای انتقال از بنگاه‌داری به بنگاه‌سازی و بهبود نقش خود در تامین مالی تولید، می‌توانند:  خدمات خود را متناسب با نیازهای خاص صنایع طراحی کنند که می‌تواند شامل ارائه مشاوره‌های مالی-تحلیل‌های بازار و طراحی محصولات مالی مناسب با نیازهای تولیدکنندگان باشد.  ایجاد ارتباط قوی‌تر با صنایع و تولیدکنندگان تا نیازهای واقعی آنها را شناسایی و راه‌حل‌های مالی مناسب ارائه کنند.  استفاده از فناوری‌های نوین مانند فین‌تک‌ها و توسعه فناوری‌های مالی تا فرآیندهای تامین مالی سریع‌تر و کارآمدتر صورت گیرد.  تسهیل دسترسی تولیدکنندگان به منابع مالی و ساده‌سازی و سرعت‌بخشی به فرآیندهای اعطای تسهیلات  برگزاری دوره‌های آموزشی برای تولیدکنندگان در زمینه مدیریت مالی، برنامه‌ریزی کسب‌وکار در راستای آموزش و توانمندسازی تولیدکنندگان  حمایت بانک‌ها از نوآوری و تحقیق و توسعه با تامین مالی پروژه‌های مربوطه در راستای کمک به افزایش بهره‌وری و نوآوری در صنایع

 توجه به مسائل اجتماعی و زیست‌محیطی در تامین مالی پروژه‌ها تا ضمن حمایت از تولید به توسعه پایدار نیز کمک کنند.