بستر خشک زاینده‌رود و تالاب گاوخونی اصفهان به منبع ریزگرد تبدیل شدند

اعظم محمدی افزود: کانون‌های فعال گرد و غبار بیشتر در شمال، شمال شرق و شرق اصفهان مستقر است اما در سال‌های اخیر با توجه به خشک شدن بستر زاینده‌رود، ذرات خاک این رودخانه نیز نسبت به وزش باد حساستر شده‌اند.

وی تصریح کرد: شرایط در بستر خشک زاینده‌رود به گونه‌ای است که حتی با وزش بادی که قدرت فرسایندگی کمتری دارد، خیزش گرد و خاک از سطح زمین شدت می‌گیرد. محمدی گفت: اراضی کشاورزی بایر شده نیز بیشتر در شرق اصفهان، حاشیه زاینده‌رود و تالاب گاوخونی قرار دارد.

وی با بیان اینکه این اراضی کشاورزی مالک شخصی دارد و متولی تالاب گاوخونی نیز سازمان حفاظت محیط زیست است، اضافه کرد: بحث تالاب و زمین‌های کشاورزی از حیطه اختیارات منابع طبیعی خارج است.

این کارشناس امور بیابان اداره کل منابع طبیعی استان اصفهان ادامه داد: با این وجود به‌طور مرتب از طریق مدیریت بحران استانداری اصفهان پیگیری لازم برای ساماندهی این مناطق صورت گرفته است.

محمدی یادآور شد: بخشی از اراضی ملی استان در سگزی، فساران، نایین، انارک و قسمت شمال شرقی اصفهان، کانون‌های گرد و غبار بحرانی و فعال است و هر سال بر حسب اعتبارات تخصیص یافته برای مقابله با بیابان‌زایی در این مناطق اقدام می‌شود.

وی، خاطرنشان کرد: طبق برنامه هفتم توسعه مشخص است که برای چه مناطقی باید اقدامات مورد نیاز با هدف کاهش خیزش گرد و خاک اجرا شود.

این کارشناس با بیان اینکه اقدامات مرتبط با کاهش فعالیت کانون‌های گرد و غبار طبق برنامه هفتم توسعه در ۱۴ شهرستان استان اصفهان اجرا می‌شود، گفت: کاهش ۲۰ درصدی وسعت کانون‌های بحران گرد و غبار از اهداف این برنامه است.

محمدی، برخی از این شهرستان‌ها را خور و بیابانک، نایین، اردستان، آران و بیدگل، برخوار، اصفهان، جرقویه، کوهپایه، هرند و گلپایگان عنوان و تصریح کرد: دشت شمال گلپایگان نیز اخیرا به‌دلیل خشک شدن تالاب شور و یکسری اراضی آن به کانون گرد و غبار تبدیل شده است. به گفته وی، برخی کانون‌های گرد و غبار خارج از محدوده‌های حوزه بیابان قرار دارد به‌عنوان مثال، یک سری کانون‌های گرد و غبار در سمیرم و غرب استان نیز شناسایی شده و از لحاظ مراتع و آبخیزداری در حال پیگیری است تا برنامه‌های لازم در آنها اجرا شود.

محمدی، برخی از برنامه‌های کاهش وسعت کانون‌های بحرانی گرد و غبار را نهالکاری، مدیریت روان‌آب‌ها و احداث بادشکن‌های زنده و غیر زنده خواند و اضافه کرد: لازم است اعتبارات مورد نیاز برای اجرای این برنامه ها، افزایش یابد زیرا بودجه فعلی پاسخگوی برنامه‌ریزی‌ها نیست.

این کارشناس امور بیابان اداره کل منابع طبیعی اصفهان تصریح کرد: وسعت کانون‌های فرسایش بادی استان حدود یک میلیون و ۵۰۵ هزار هکتار است و تلاش می‌شود که طبق برنامه، قسمت‌های فعالتر و آسیب‌زاتر در اولویت قرار گیرد.

زاینده‌رود به طول بیش از ۴۰۰ کیلومتر در دهه‌های اخیر بدلیل برداشت‌های غیرقانونی، بارگذاری‌های خارج از توان این رودخانه در زمینه کشاورزی و صنعت، انتقال آب به حوضه‌های دیگر و تراکم جمعیت به یک رودخانه با جریان دوره‌ای تبدیل شده است؛ تالاب گاوخونی در پایین‌دست و پایاب زاینده‌رود نیز در زمان حاضر با خشکی ۹۸ درصد مواجه است.

منبع: ایرنا