بی‌آبی کانون غبارخیز ضلع غربی تالاب گاوخونی را فعال‌تر می‌کند
حسین اکبری با اشاره به خشکی ۹۹ درصدی تالاب گاوخونی افزود: اطراف این تالاب بیابان‌های مستعدِ خیزش گرد و غباروجود دارد که وقتی این گستره آبی خشک باشد، به تبعِ آن موجبِ تضعیفِ پوشش گیاهی پیرامونِ تالاب و غبارخیزتر شدن آن می‌شود.
به گفته وی خشک شدن تالاب علاوه بر غبارخیزی تالاب و نواحی پیرامونی آن، موجب تشدید بیابان زایی محدوده‌های اطراف می‌شود و همین موارد، انتشارِ گرد و غبارِ آن در هوا و آلودگی آن را تشدید می‌کند.
اکبری با بیان اینکه سطح تالاب گاوخونی تا پیش از اواخر بهمنِ سالِ گذشته صد در صد خشک بوده است و پس از آن با دو بار باز شدنِ موقت و کوتاهِ آب، در مجموع هشت میلیون مترمکعب آب به تالاب رسیده است، گفت: همین میزان هم به دلیل اینکه با فصل گرما روبه رو بودیم و جریان آب هم استمراری نداشت، خشک شد و اکنون تصاویر ماهواره‌ای نشان می‌دهند که خشکی تالاب گاوخونی تقریبا ۹۹ درصدِ وسعتِ آن است.
وی افزود: این میزان خشکی تالاب گاوخونی بسته به مقدارِ حداقلی زه‌آب و پساب کشاورزی، تغییراتی در حدِ یک درصد دارد و سطح رطوبتِ تالاب را در قسمت دهانه، یک درصد پایین و بالا می‌کند.
اکبری خاطرنشان ساخت: به طور کلی باید گفت این مقدار رطوبت بسیار ناچیز است و تالاب گاوخونی به دلیل اینکه دو دهه حقابه موثری دریافت نکرده است، تقریبا صد در صد خشک است.
وی یادآور شد: تالاب گاوخونی سالیانِ متمادی، ۱۰۰ یا ۲۰۰ سالِ گذشته، زه آب های کشاورزی که حاوی کودهای شیمیایی، علف کش ها و آفت کش ها بوده‌اند و آلودگی‌های صنعتی و روان‌آب های شهری و سطحی را از بالادست دریافت کرده و همه اینها به تدریج در تالاب و به خصوص در دهانه آن انباشت شده است.
اکبری با اشاره به آلودگیِ بیشتر دهانه تالاب به فلزات سنگین گفت: این رسوبات ریزدانه هستند و حالت تجمیعی دارند و به این ترتیب با تجمیع، غلظتشان بالا می رود. به طور قطع انباشتِ رسوبات در دهانه تالاب بیشتر است و به تبع آن، آلودگی ها در این ناحیه بیشتر هستند اما این قاعده کلی ست و از نظر آمار و ارقام باید به صورت علمی این موضوع که دهانه تالاب آلوده تر به ذرات خطرناک است، بررسی شود.
معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی اداره کل حفاظت محیط زیست استان یادآور شد: قسمت مصعب تالاب همیشه یک رطوبت حداقلی در لایه های زیرین دارد چرا که انتهای زاینده رود محسوب می شود و حداقل زه آب و پساب کشاورزی برای آن می آید که همین موضوع خیزش گرد و غبار را از آن نقطه به تعویق می اندازد.
وی در ادامه با اشاره به اینکه امسال ذخیره سدِ زاینده رود نسبت به سال گذشته شرایط بهتری داشته است، افزود: ۲ سالِ گذشته خشکسالی بسیار شدیدی وجود داشت اما به دلیل بارندگی متفاوت و خوبی که در کُلِ حوزه زاینده رود و در سرشاخه ها در سالِ آبی جاری داشتیم، به تبع آن ذخیره سد زاینده رود هم نسبت به دو سال گذشته قابل مقایسه نبود و این شرایط بهتر شد.
این مقام حفاظت محیط زیست استان اصفهان گفت: به همین علت هم انتظار واقعی و منطقی بر این است که بتوانیم بخشی از حقابه های زیستی محیطی تالاب گاوخونی و زاینده‌رود را در نیمه دوم سال داشته باشیم.
اکبری تاکید کرد: همیشه گفته‌ایم و یادآوری می کنیم که به صورت جد در تمام سطوحِ استانی، ملی و فرامنطقه ای پیگیر حقابه های زیست محیطی به عنوان اولویتِ دوم بودنِ آنها به عنوان حق پایداری سرزمینی برای محدوده اصفهان و فلات مرکزی بوده ایم.
وی تصریح کرد: وقتی آب نداشته باشیم، تشدید پدیده‌هایی مثل بیابان زایی، گرد و غبار و فرونشست را هم خواهیم داشت و از این رو ما از تمام ظرفیت قانونی و قضائی استفاده می‌کنیم تا حقابه های زیست محیطی اولویت بخشی بشود و بتوانیم به صورت الزام آور تامین حقابه ها را به صورت بخش، بخش برای تالاب داشته باشیم.
اکبری با اشاره به قول هایی که از سوی وزارت نیرو مبنی بر تامین بخشی از حق‌آبه زیست محیطی تالاب در نیمه دوم سالِ جاری داده شده است، گفت: در زمان حاضر نه فقط مجموعه حفاظت محیط‌زیست استان بلکه با همکاری بین بخشی و با هدایتی که ظابطه ای و قانونی و قضایی دنبال خواهد شد، با همکاری دستگاه های ذی ربطِ دولتی، صنف کشاورزی،صنعتی، اصناف، رسانه ها و ثمن ها امیدواریم بتوانیم قدم های مثبت و سازنده ای در جهت احیا تالاب گاوخونی برداریم.
وی تاکید کرد: در خصوص تامین حقابه تالاب گاوخونی که از طریق مراجع قضایی و حقوقی اقدام کرده ایم، این پرونده در حال طی مراحل قانونیِ خاصِ خودش است.
گفتنی است این تالاب به وسعت ۴۷۶ کیلومترمربع در ۱۶۷ کیلومتری جنوب شرق اصفهان در کنار شهر ورزنه و در مجاورت تپه‌های شنی قرار دارد اما بدلیل جلوگیری از ورود آب زاینده‌رود در معرض خشکی کامل قرار گرفت.
