چرا اصفهان می‌تواند شاخص باشد؟
این سخنان دکتر پرویز پیران1، پیر مشارکت شهروندی در ایران، در وصف مشارکت شهروندان در مرحله اول برنامه جامع اصفهان، سند محکمی است در اثبات علاقه ساکنان نصف جهان به دیارشان؛ آن هم در شرایط بسیار بسیار ضدمشارکتی که استاد از آن سخن می‌گوید. از مشارکت‌ناپذیری تاریخی ایرانیان که ریشه در استبداد کهن در این سرزمین دارد تا اتفاقات و وقایع تلخی که در دو سال تهیه برنامه، از مهر ۹۷ تا مهر ۹۹، در اصفهان رخ داد، همه و همه ضدمشارکت بودند. این اتفاقات از حیث تنوع، گستره و عمق تاثیر شاید در تاریخ معاصر ایران منحصربفرد باشند. ابتدا خروج ترامپ از برجام و اعمال تحریم‌های کم‌سابقه علیه ایران بود که به شدت اوضاع اقتصادی و بالتبع آن اجتماعی ایران را دگرگون می‌کرد. نوسانات نرخ ارز و تلاطمی که در بازار و زندگی مردم ایجاد می‌شد رمق آن‌ها را می‌گرفت و جایی برای فکرکردن به مشارکت ترسیم آینده شهر باقی نمی‌گذاشت. گران‌شدن بنزین و حوادث آبان ۹۸، ترور سردار سلیمانی و سقوط هواپیمای اوکراینی التهاب جامعه را دوچندان کرد و خواه‌ناخواه، بر مشارکت شهروندان اصفهانی در فرایند تدوین برنامه تاثیرگذار بود.
با نزدیک شدن به پایان سال ۹۸ امید بود که سال جدید حال و هوای جامعه را متحول کند، اما از بخت بد، تحول در جهت معکوس رخ داد. کرونا، این مهمان ناخوانده و بدشگون، نه تنها باز هم موجب تشویش خاطر و غم و اندوه و نگرانی مردم شد که مستقیما هم بر برنامه‌ای که قرار بود فرایند تدوین آن به صورت مشارکتی و حضوری باشد اثرگذاشت و در یک کلام مصداق مثل معروف سپلشت آید، زن زاید و مهمان عزیزی برسد شد. تعطیلی‌های وقت و بی‌وقت، محدودیت در برگزاری جلسات و درگیرشدن دست‌اندرکاران برنامه و شهروندان با بیماری، از جمله مصائب این بلای خانمان‌سوز بود.
اما با وجود تیرهایی که بالا و پایین و چپ و راست بر پیکر نحیف مشارکت شهروندی در اصفهان فرود آمد، باز هم بودند مردان و زنانی که عشق‌شان به اصفهان تمامی نداشت و شریک تدوین برنامه شدند. به گواهی آمار و مستندات گوناگون، نزدیک به ۶۰۰۰ نفر اعم از مردم عادی، مدیران و کارشناسان دستگاه‌ها و اساتید و نخبگان پا به پای برنامه پیش آمدند تا چشم‌انداز توسعه اصفهان در برنامه جامع ترسیم شد و بار مرحله اول به سرمنزل مقصود رسید تا شایسته تحسین صاحبنظرانی چون پرویز پیران باشد.
مردم اصفهان ثابت کردند شایسته اعتماد هستند و می‌توان آینده توسعه شهر را بدست آن‌ها سپرد.
پی‌نوشت:
1- پیران، استاد دانشگاه، مشاور ارشد سازمان ملل، طراح و مجری طرح‌های مشارکتی مختلفی است. او طرح «شهردار مدرسه» را در چهارمین کنگره جهانی شهرهای آموزش‌دهنده در شیکاگوی آمریکا مطرح می‌کند و این طرح به عنوان یکی از ۱۷ مقاله منتخب از میان ۵۶۰ طرح معرفی می‌شود. در سال ۱۹۹۷ این طرح در گزارش یونسکو به عنوان تجربه موفق آموزش شهروندی شناخته شد. طرح کاهش فقر وی برای شیرآباد زاهدان به روش مشارکتی نیز به دریافت جایزه از یونسکو منجر شد. طرح شورایاری شهر و محلّات، طرح محله پاک، طرح سبزخواهان ایران و طرح شهروندمداری از دیگر طرح‌های ارائه شده توسط اوست.
