«دنیای اقتصاد» گزارش می‌دهد: بد مسکنی در انتظار نصف جهان
سال ۷۶ جهش قیمتی دیگر و ثبات نسبی تا سال ۸۵ را در قیمت مسکن شاهد بودیم. افزایش سنگین قیمت در سال ۸۵، آغازگر روند صعودی قیمت مسکن در آن سال‌ها بود. شروع قیمت‌های میلیونی در بازار مسکن، از سال ۸۵ در ایران اتفاق افتاد. بعدازآن با شیبی ملایم تا سال ۸۷ به مرز دو میلیون و در سال ۹۱، قیمت از مرز سه میلیون تومان عبور کرد. در سال ۱۳۸۶ قیمت مسکن با جهشی بیش از دو برابر نسبت به سال ۸۵ مواجه شد. ساخت پروژه مسکن مهر از همین سال شروع شد. نمی‌توان از تاثیر مسکن مهر بر بازار چشم‌پوشی کرد. مسکن مهر تاثیر مثبتی بر رونق بازار و قیمت مسکن گذاشت، اما به دلیل تقاضای بالا برای مسکن و کمبود ساخت این مسکن‌ها (عرضه)، نیاز بازار برطرف نشد و این تاثیرات نتوانست ادامه‌دار باشد. با تحلیل و بررسی نمودار قیمت مسکن در ۱۰ سال گذشته، متوجه این نکته می‌شویم که مسکن از اواخر سال ۹۱ وارد تورم طولانی شده است. قیمت مسکن در این بازه سیکل ثابتی نداشته و همواره رو به صعود بوده است. با تشدید تحریم‌ها در این سال، افزایش شدید قیمت ارز و مسکن اتفاق افتاد. در سال‌های بعدی تا قبل از ۹۵ با توجه به کاهش تورم، قیمت مسکن از حرکت صعودی خود خارج نشد. در سال‌های ۹۲ تا ۹۵ رشد با سرعت کمتری نسبت به دیگر سال‌ها در این دوره بوده است. در سال ۱۴۰۱، میانگین قیمت مسکن در شهر تهران، نزدیک به ۳۰ میلیون تومان برای هر مترمربع ثبت‌شده است. در سال ۱۴۰۲ و تا زمان نگارش این مقاله، میانگین قیمت مسکن شهر تهران و برخی کلان‌شهرها؛ در محدوده ۷۰ تا ۸۰ میلیون تومان برای هر مترمربع اعلام‌شده است.
اصفهان و بحران مسکن
کافی است با زیر صد میلیون رهن و زیر ۵ میلیون اجاره سری به مشاورین املاک بزنید تا با پاسخی کوتاه و توصیه به افزایش سرمایه ازآنجا خارج‌شده و به سراغ نقطه‌ای دیگر برای یافتن سرپناهی کوچک برای ادامه حیات شوید. طی سال‌های اخیر با افزایش شدید قیمت مسکن، افزایش اجاره، تورم، کاهش تولید و توزیع، عدم اجرا وعده‌های دولتی، چالش‌های سخت شهرداری‌ها در صدور پروانه و ساخت و کاهش تسهیلات بانکی شرایط بغرنجی در حوزه مسکن به‌خصوص در اصفهان رخ‌داده است. این موضوع را در کنار اخبار غم‌انگیز محیط زیستی قرار دهید که نگرانی‌های ناشی از آن موجب کوچ سرمایه و کاهش انگیزه انبوه‌سازان برای سرمایه‌گذاری در اصفهان شده است. تداوم این روند طی سه سال اخیر، خریداران واقعی بازار یا به عبارتی خانه اولی‌ها را نزدیک صدسال تا خرید خانه دور کرده است. مهرماه ۱۴۰۲ بود که وزارت راه و شهرسازی در گزارشی شرایط مسکن را در تهران و کلان‌شهرها توضیح داد که آن گزارش بیان می‌کرد فاصله‌ای چند ده‌ساله تا خرید مسکن برای شهروندان عادی وجود دارد.
اصفهان در مناطق شمال شرقی خود که مناطقی کم برخوردار و ارزان محسوب می‌شدند، حالا باقیمت‌هایی نزدیک متری ۲۵ الی ۳۰ میلیون مواجه است. این قیمت هرچه به سمت مرکز شهر بیایید تا نزدیک ۱۰۰ میلیون می‌رسد و با محاسبه‌ای ساده می‌توان دریافت که یک کارمند و یا کارگر اصفهانی با حقوق ۱۰ الی ۱۵ میلیون تومان، چند سال تا خرید یک‌خانه متوسط متری ۴۰ میلیون تومانی فاصله داد. از سوی دیگر شاید برخی توجیه‌کنندگان وضعیت موجود، افراد را به سمت خرید خانه در شهرک‌های اطراف شهر و یا شهر‌هایی که فاصله ۴۰ دقیقه‌ای تا اصفهان دارند تشویق کنند و خانه‌هایی باقیمت متری ۱۵ میلیون تومان نیز به شما نشان دهند. در اینجا دو نکته قابل‌توجه است. اول اینکه زندگی در شهری مانند بهارستان برای یک کارمند اصفهانی که تا محل کار خود بیش از یک ساعت فاصله دارد، به معنای بد مسکنی در معیار‌های جهانی است. البته این در صورتی است که فرد کارگر کارخانه‌های شمال اصفهان و شاهین‌شهر نباشد که آن‌وقت ۲.۵ ساعت برای رفتن و ۲.۵ ساعت برای بازگشت به زمان احتیاج دارد. نتیجتاً هر ارزانی بی‌حکمت نیست و توجیه‌کننده قیمت مناسب هم نمی‌تواند باشد. اگر قیمت برخی خانه‌های اطراف ارزان‌تر از اصفهان است، باید به حمل‌ونقل و فاصله و کیفیت خانه نیز توجه شود. از سوی دیگر دومین ایراد این خانه‌های ارزان مسئله ساخت خانه است. خانه‌هایی که شاید عمر بالایی داشته باشند ولی چندان مناسب سکونت برای یک خانواده ۳ الی ۴ نفره نباشند. اگرچه تمامی این صحبت‌ها در صورتی صادق است که فرد بتواند با حقوق ۱۰ الی ۱۵ میلیونی خود ۲ میلیارد تومان پول جمع کرده تا آن خانه‌ی دور از اصفهان را خریداری کند. اخذ وام از بانک نیز با توجه به سود فعلی و قسط‌های بالا، تمامی حقوق کارگر را از آن خود می‌کند و یک فرد توان بازپرداخت آن را ندارد. فرسوده کردن نیروی کار برای یافتن یک‌خانه حتی به‌صورت اجاره، انگیزه کار را نیز کاهش می‌دهد و در سال‌های آینده با کارگرانی بی‌انگیزه و بی‌خانه مواجه می‌شویم که دیگر تلاشی برای یافتن کار نیز انجام نمی‌دهند. بحران اجاره خانه در اصفهان نیز به شکلی است که هرسال به نگرانی‌های خانواده‌ها اضافه می‌کند و دولت نیز هنوز موفق به تحقق وعده‌هایش در حوزه مسکن نشده است.
