علیه گرما
نقش تهویه مطبوع در پیامدهای گرمایش زمین چیست؟
دانشمندان درباره فاجعهای قریبالوقوع در صورت عدم اقدام فوری و قاطع هشدار میدهند. فعالیتهای انسانی فقط محرک تغییرات اقلیمی نیست، بلکه در نبرد با آن و کاهش اثرات آن نیز بسیار موثر و حیاتی است. بعد از انقلاب صنعتی، گرمای سالیانه جهانی به اندازه بیشتر از یک درجه سانتیگراد افزایش پیدا کرد. بین سال 1880 تا سال 1980 بهطور میانگین هر 10 سال دمای کره زمین 07/ 0درجه سانتیگراد افزایش پیدا کرد. بعد از سال 1981 اما این افزایش دما بیش از دو برابر شد. در طول 40 سال گذشته، هر دهه شاهد افزایش 18/ 0درجه سانتیگراد افزایش گرمایش زمین بهطور سالانه بودهایم. در اواخر قرن 19 میلادی، «یونیس نیوتون فوت» دانشمند (و طرفدار حق رای زنان)، در مقالهای اظهار کرد که افزایش دیاکسید کربن موجود در جو زمین میتواند باعث بالا رفتن دمای سطح زمین شود. در اواسط قرن بیستم، گای کَلِندر، مهندس بریتانیایی، نخستین کسی بود که رابطه میان اندازه دیاکسید کربن و گرمایش جهانی را تبیین کرد.
اکنون، یک قرن و نیم پس از تلاشِ فوت، شواهد علمی بسیاری وجود دارد که رفتار انسان، محرک اصلی تغییرات آبوهوایی و گرمایش جهانی است. اثرات منفی افزایش دمای هوا بر محیط زیست، تنوع زیستی و سلامت انسان بهطور فزایندهای قابل مشاهده هستند. از زمان شروع ثبت رکورد سالانه دمای سطح زمین در سال 1880، سالهای 2016 و 2020 در میان گرمترین سالها بودند. در طول سال 2022 جهان گرفتار امواج گرمایی بیسابقهای بوده است. حتی مناطقی که بهطور طبیعی آبوهوای گرم دارند، مانند پاکستان و هند، بعضی از روزهای گرمشان را بسیار زودتر تجربه کردند- که به احتمال زیاد نتیجه تغییرات اقلیمی است. واضح است که ما با یک بحران جهانی مواجه هستیم که نیازمند اقدام فوری است. در کنفرانس تغییرات اقلیمی (COP21) سازمان ملل متحد در سال 2015 در پاریس، 196 حزب، یک معاهده قانونی الزامآور را با هدف محدود کردن گرمایش جهانی به ایدهآل 5/ 1 درجه و حداکثر 2 درجه سانتیگراد، در مقایسه با سطوح پیشاصنعتی، تصویب کردند.
سازمان ملل در یک گزارش اخیر، بیان کرد: بسیار بعید به نظر میرسد که به اهداف معاهده پاریس دست پیدا کنیم. در عوض، سیاستهای فعلی احتمالاً به افزایش تا حدود 8/ 2 درجه سانتیگراد در قرن حاضر منجر خواهد شد. گزارش بیان میکند که برای دستیابی به 2 درجه سانتیگراد، تعهدهای جدید باید چهار برابر بیشتر، و همچنین برای رسیدن به 5/ 1 درجه سانتیگراد، باید هفت برابر بیشتر باشند.
غفلت از فعالیتهای انسانی در علم آبوهوا
در پرتو شواهد تجربیِ نقش فعالیتهای انسانی در تغییرات اقلیمی، به طرز عجیبی «عامل انسانی» هرگز در حوزههای مهم پژوهشی، مانند الگوسازی آبوهوایی، توجه لازم را دریافت نکرده است. برای مدتی طولانی، الگوهای جلوگیری از گرمایش جهانی و انتشار گازهای گلخانهای، مولفه انسانی را در نظر نمیگرفتند. این غفلت به آن معنا بود که پیشبینیهای این الگوها درباره افزایش دما با یکدیگر متفاوت بودند.
رفتار انسان پیچیده و چندبعدی است، که محاسبه آن را در الگوهای آبوهوایی سخت -اما ضروری- میکند. در یک بررسی، برایان بکیج و همکاران، نگاهی به الگوهای اجتماعیِ آبوهواییِ موجود دارند و راهکارهایی ارائه میدهند که چگونه این الگوها میتوانند بهتر، رفتار انسانی را در پیشبینیهایشان جای دهند.
روانشناسی تغییرات اقلیمی
پیچیدگی انسانها در روانشناسیشان نیز منعکس شده است. بهرغم وجود یک اجماع علمیِ بزرگ بر سر تغییرات اقلیمی با منشأ انسانی، پژوهشها نشان میدهد که بسیاری از افرادی که اثرات آن را دستکم میگیرند، یا در مورد آن تردید دارند یا وجود آن را بهطور کامل انکار میکنند. در یک پژوهش، متیو هونزی و استفان لواندوفسکی، منشأهای روانشناسانه چنین دیدگاههایی را بررسی میکنند؛ مانند نقش اتاقهای فکر و وابستگیهای سیاسی. روانشناسان نهتنها نگران درک کردن و توجه به شک و تردیدها درباره اقلیم هستند، بلکه بهطور فزایندهای درباره نتایج آن در سلامت ذهنی نگراناند.
زمانِ اقدام
برای جلوگیری از روند افزایش دما، اقدام فوری و مشخص در رابطه با آبوهوا ضروری است. بلایای طبیعی شایعتر شدهاند و فواصل رخ دادنشان کوتاهتر شده است. تغییرات اقلیمی، محرکِ از دست دادن تنوع زیستی است و بر روی سلامت جسمی و ذهنی انسان تاثیر میگذارد. متاسفانه، بحثها درباره کاهش تغییرات اقلیمی معمولاً تحت سلطه شمال جهانی (متشکل از ثروتمندترین کشورها) و چشماندازهای «WEIRD» (غربی، تحصیلکرده، صنعتی، ثروتمند و دموکراتیک)، و بدون توجه به دیدگاههای جنوب جهانی (کشورهای کمترتوسعهیافته و جهان سوم) مطرح میشوند.
در یک مکاتبه، چارلز اوگنبود به ما یادآوری میکند که عدالت اقلیمی، عدالت اجتماعی در قبال جنوب جهانی است؛ این منطقه، در حالی که سهم کمتری در انتشار گازهای گلخانهای و گرمایش جهانی دارد، اما عواقب بیشتری را متحمل میشود. اما باید دید چه راهکارهایی برای کماثر کردن آسیبهای ناشی از گرمایش جهانی وجود دارد.
سیستم تهویه مطبوع برای جلوگیری از آسیبهای گرمایشی
سیستمهای تهویه مطبوع نقشی بسیار مهم در جلوگیری از آسیبهای گرمایش زمین دارند و از آنجا که دغدغه امروزه صنعت تولید سیستمهای تهویه مطبوع گرمایش زمین و استفاده کمینه از آلایندههاست، مواردی به عنوان راههای جایگزین در این صنعت وجود دارند. بهطور مثال: سیستمهای تهویه مطبوع خلاقانه، پایدار، سیستمهایی با بازده بسیار بالا، هوشمند و مجهز به ترموستاتی که برنامهریزی برایش تعریف شده باشد. استفاده هرچه کمتر از انرژیهای تجدیدناپذیر در سیستمهای تهویه مطبوع بهطور مستقیم به کاهش فعالیتهای آسیبزننده مربوط است. همچنین، معرفی مبردهای امن در سیستمهای تهویه مطبوع نوین نیز به حفظ لایه ازون منجر میشود. سوزاندن سوختهای فسیلی برای تولید الکتریسیته هم میتواند گازهای گلخانهای مضر تولید کند، در حالی که آخرین مدلهای سیستم تهویه مطبوع طراحی شدهاند تا از منابع انرژی تجدیدپذیر استفاده کنند تا تولید گازهای گلخانهای را کاهش دهند یا حتی حذف کنند.