شرایط فرونشستِ اصفهان، مرمت گنبدهای تاریخی را با چالش مواجه کرده است

بهرام نادی افزود: مرمت گنبدهای تاریخی در اصفهان بعد از مدت زمانِ ۱۰ ساله، انتقاد برانگیز بوده است اما گاهی ایراد از مرمت کار نیست بلکه مشکل، تغییر شکل‌هایی است که به سبب فرونشست در این مدت زمان رخ داده است.

وی تصریح کرد: ممکن است مرمت گنبد ۱۰ سال طول بکشد اما به دلیل اینکه سازه دچار فرونشست نامتقارن شده است، تَرک‌ًهای گنبد نتوانسته به درستی به هم برسند یا اینکه مرمت به خوبی انجام نشده است.

این عضو کارگروه تخصصی فرونشستِ اصفهان با اشاره به اینکه آثار فرونشست در مسجد جامع عباسی نسبت به ۲ سالِ پیش بیشتر شده است، گفت: اکثر ستون‌های شبستان غربی مسجد جامع عباسی اصفهان کج شده اند و دو طرف ستون‌ها تا هفت سانتیمتر چرخش داشته اند.

وی تصریح کرد: قاعدتا این چرخش‌ها از ابتدا وجود نداشته است اما می‌توان گفت بعضی از ستون ها در دو جهت چرخیده و پایه سنگی ستون ها شکسته است.

این کارشناس ژئوتکنیک یادآور شد: باید گفت نسبت به ۲ سالِ پیش که هشدارهای جدی درباره شرایطِ فرونشست اصفهان داده بودیم، در زمان حاضر آثار فرونشست بیشتر از پیش قابل مشاهده است و تَرَک های که قبلا نبوده اند حالا به تَرَک های قبلی افزوده شده اند. نادی خاطرنشان کرد: دیواره شرقی و جنوبی مسجد جامع عباسی پیشتر یک تَرَک داشت اما حالا دو تِرِک به طور واضح در این قسمت دیده می شود و عرضِ تَرَک‌ها بازتر شده است. به گفته وی این آثار فرونشست را می‌توان به وضوح در بناهای تاریخی اصفهان دید اما اندازه گیری مداومی انجام نشده است تا تغییرات را بتوان به طور دقیق ثبت کرد.

نادی افزود:» جی پی اس «در بناهای تاریخی اصفهان نصب نشده است اما می‌دانیم که نرخ فرونشست سالانه در مسجد جامع عباسی و میدان نقش جهان بین سه تا پنج سانتی متر است.

نرخ فرونشست زمین در دشت « اصفهان برخوار» سالانه بین پنج تا ۱۸ سانتی متر برآورد شده است.

فرونشست یک پدیده زیست محیطی به معنی نشست تدریجی و یا پایین رفتن ناگهانی سطح زمین به دلیل تراکم موارد زیرسطحی است؛ برداشت بیش از حد از آب‌های زیرزمینی ناشی از نیاز روزافزون به منابع آب که به دنبال توسعه صنعت و کشاورزی در اصفهان رخ داده از دلایل اصلی فرونشست به شمار می‌رود.

تهدید و آسیب‌های جبران‌ناپذیر سازه‌ها، بناهای تاریخی،تاسیسات شهری، خطوط انتقال نیرو و ساختمان‌ها از جمله نگرانی‌های کارشناسان برای آینده پیش‌روی اصفهان

بر اثر برداشت‌های بی‌رویه از منابع آب زیرزمینی است.