کافه انقلاب
این جنبش اجتماعی در قرن بیستم تا دهه ۱۹۸۰ به‌شدت رشد کرد و هر بار که جنبش‌های اجتماعی پدیدار می‌شد، کافه نشینی هم فراگیرتر می‌شد. جنبش کافه نشینی از دهه ۱۹۶۰ همراه با مفهوم روشنفکری و دیگر شیوه‌ها به کشورهای دیگر جهان نیز سرایت کرد. درواقع در سال‌های ابتدایی، کافه نشینی مختص به افراد روشنفکر و عمدتا ثروتمند بود. بسیاری از شاعران و نویسندگان آن دوران با کافه نشینی خو گرفته بودند و بسیاری از آثار خود را در کافه می‌نوشته‌اند. ژان ژاک روسو، بنجامین فرانکلین و گوته ازجمله فیلسوفان و اندیشمندان مهم و تأثیرگذار آن دوران بوده‌اند.
آغاز تاریخچه کافه و کافه نشینی در ایران
اما تاریخچه کافه و کافه نشینی در ایران همان‌طور که می‌دانید با قهوه‌خانه‌ها شروع شد. قهوه‌خانه در ایران برای نخستین بار در دوره صفویان و سلطنت شاه‌عباس اول در شهر اصفهان، پدید آمد. در این دوره باروی کار آمدن حکومت صفویه، دگرگونی‌های بنیادینی در بسیاری از عرصه‌های مذهبی، سیاسی، ادبی و... رخ داد که باید این برهه را در تاریخ ایران کم‌نظیر دانست.
با مرکزیت یافتن مجدد اصفهان، این شهر کانون توجهات گوناگون و محل تجمع شاعران بزرگ شد. تشکیل مجالس و محافل ادبی در این شهر، موجب شد که شاعران این دوره طرز جدیدی را در سرودن شعر پیش بگیرند که تا پیش‌ازاین در ادب فارسی سابقه‌ای نداشت که در این میان نباید نقش و تاثیر قهوه‌خانه‌ها را در توسعه و ترویج این سبک و عمومی کردن شعر نادیده گرفت.
قهوه‌خانه‌های اصفهان از عهد شاه‌عباس اول تا پایان دوره صفوی، متعدد و محل اجتماع طبقات مختلف بود. معماری قهوه‌خانه‌های آن زمان در شهرهای گوناگون ایران متاثر از ویژگی‌های ساختمان‌ها و فرهنگ ساکنان آن شهر و نیازهای آن‌ها بوده است. در ایران در زمان ناصرالدین‌شاه قهوه‌خانه به پدیده‌ای عمومی بدل می‌شود تا آنجا که در تهران عصر قاجار تعدادشان به مرز ۴ هزار و ۳۰۰ تا ۴ هزار و ۵۰۰ باب رسید.
میراث کافه‌های اصفهان
اصفهان صرفا به بناهای تاریخی و مراکز تفریحی لوکس و عادی خلاصه نمی‌شود و در لابه‌لای کوچه‌های این شهر به نقاطی برمی‌خوریم که از اهمیت گردشگری قابل‌توجهی برخوردارند اما این نقاط چند نکته قابل‌توجه دارند. نخست اینکه برای تبدیل‌شدن به یک جاذبه تفریحی و گردشگری برای شهروندان هیچ‌گونه تلاش و یا تغییر خاصی در این نقاط صورت نگرفته و صرفا با حفظ ظاهر و ذات تاریخی‌شان است که توانسته‌اند تبدیل به چنین پتانسیل‌هایی شوند. دوم اینکه این نقاط از اهمیت محلی خاصی نیز برخوردارند و حسن سابقه و طول عمر آن کسب‌وکار نیز در وضعیت امروزی‌شان تاثیر دارد. این مسئله باعث شده چنین نقاطی انگشت‌شمار در سطح شهر اصفهان باقی بمانند و همین اقلیت بودن تاثیر قابل‌توجهی در گسترش توجه به آن‌ها داشته است. مشخصا یکی از نقاطی که موردنظر ما با نشانه‌های بالاست، نقطه‌ای در میدان انقلاب، کوچه فروهر است که به نام کافه انقلاب شناخته می‌شود، هرچند گوگل‌مپ و برخی منابع محلی آنجا را به نام کافه غفور نیز می‌شناسند اما کافه انقلاب نام فعلی و رسمی این نقطه متعلق به حاج علی غفاری است که گویا پسران ایشان مدیریت کافه را به دست دارند. شاید توصیف آن کمی سخت باشد و تنها با دیدن آنجا می‌توان فهمید که کافه انقلاب چیست! راه رو یا شاید کوچه‌ای که در آن نیمکت‌های قدیمی چیده شده و املت و سوسیس تخم‌مرغ و لوبیا و گوش‌فیل و دوغ و دم‌نوش و چای به مخاطبین ارائه می‌کند. عکس حضرت امام و مقام معظم رهبری، عکس تختی و چند عکس دیگر، دیوارهای کافه انقلاب را در کنار منو منصفانه‌اش تکمیل می‌کند. جمعه صبح‌ها نیز کافه انقلاب شاید یکی از شلوغ‌ترین نقاط شهر در این صنف باشد و شاهد صف کشیدن مردم در کوچه برای صرف صبحانه هستیم که هر شهروندی را به فکر وا‌می‌دارد که در این نقطه چه اتفاقی در حال رخ‌دادن است؟ به‌واقع چرا تا این حد یک کافه قدیمی که از مدرن بودن و لوکس بودن هیچ نشانه‌ای ندارد تا این حد موردتوجه مردم است؟ از سوی دیگر طیف‌های متنوع مشتری‌های کافه انقلاب آنجا را به محیطی راحت و امن برای تمامی مردم تبدیل کرده و هیچ مخاطبی در آنجا احساس غریبی و ناراحتی نمی‌کند. از ثروتمند تا فقیر کنار هم سر میزهای کافه انقلاب دیده می‌شوند.کافه انقلاب برای خانواده‌ها نیز برای یک صبحانه روز جمعه توصیه می‌شود.
کافه انقلاب شاید برای مردم محلی و تنها بخشی از مردم اصفهان شناخته‌شده باشد اما به‌واقع کافه انقلاب یک عنصر ناملموس گردشگری برای اصفهان است که خاطره جالبی را برای مردم و گردشگران از اصفهان می‌سازد. شهرداری و نهادهای مختلف تصمیم گیر در شهر باید نسبت به معرفی این نقاط تلاش بیشتری داشته باشند زیرا کافه انقلاب به‌راحتی به وجود نمی‌آید و وجود آن وابسته به عمر تاریخی آن است.
کافه انقلاب صرفا یک کافه یا قهوه‌خانه نیست بلکه یک فرهنگ است که این فرهنگ برای مخاطبین همیشگی آن‌که پایبند به کافه انقلاب هستند ملموس‌تر جلوه می‌کند. کافه انقلاب رسوم خاص خود را دارد، سیگار کشیدن در آن ممنوع است، قلیان برای مردان سرو می‌شود، خاطرات بسیاری در دل خود دارد، قیمت‌های منصفانه‌ای ارائه می‌کند و آیتم‌های ویژه و گران‌قیمتی در آن یافت نمی‌شود که فاصله‌ای میان مخاطبان کافه بیندازد. حفظ کافه انقلاب با همین شکل و ظاهر و رفتار و فرهنگ اگر بیشتر از دیگر نقاط شهر اهمیت نداشته باشد کمتر اهمیت ندارد و مانند یک میراث تاریخی باید از آن محافظت کرد تا اصفهان یک کافه از گذشته‌های دور خود داشته باشد و هرچه از عمر آن بیشتر بگذرد به ارزش آن اضافه می‌شود. شاید روزی رسید که اصفهان کافه‌ای به قدمت دویست یا سیصد سال داشته باشد و آن کافه، کافه انقلاب باشد...
