اهمیت حیاتی بازتعریف فرصتهای سرمایهگذاری در ایران
سرمایهگذاری خارجی در ایران طی سالهای اخیر کاهش پیدا کردهاست و حتی در برخی موارد به صفر رسیدهاست، که طبیعتا شامل بخشهای معدنی و زنجیره فولاد نیز میشود. فارغ از مباحث سیاسی و اقتصادی که شامل تحریم و روابط بینالمللی میشود و بر هیچکس پوشیده نیست، باید به امنیت سرمایهگذاری در ایران پرداخت. اگر یک سرمایهگذار احساس امنیت نکند، هیچگاه سرمایه خود را وارد کشور نمیکند. سوال اساسی این است که چرا در ایران تشکیل سرمایه کاهش یافته است در حالی که در کشورهای همسایه رشد سرمایه و سرمایهگذاری توسط ایرانیان را شاهد هستیم؟ پاسخ روشن است. شاخصهای امنیت اقتصادی در کشور رو به نزول است. تورم بالا و ریسکها متعدد موجود در فضای اقتصادی مانند ریسک قانونگذاری و غیرقابل پیشبینی بودن تحرکات اقتصادی دولت، امنیت سرمایهگذاری را به شدت کاهش داده است.
مانع دیگر افزایش سرمایهگذاری خارجی این است که برند ایران در خارج از کشور بسیار بدتر از چیزی است که تصور میشود. نمیتوان مشکلات موجود در کشور را انکار کرد، اما وضعیت موجود بسیار بهتر از وضعیتی است که سرمایهگذاران خارجی متصور هستند. باید به این نکته تلخ اشاره کرد که در حوزه بازتعریف برند و اعتبار کشور بسیار ضعیف عمل کردهایم و معدود فرصتهای موجود را از دست دادهایم. نمیتوان یک صنعت مانند صنعت فولاد را از کل اقتصاد کشور جدا و برای سرمایهگذار خارجی تشریح کرد. از طرف دیگر مشوقهای خاصی برای سرمایهگذار خارجی در نظر نگرفتهایم. اگر مشوقهای مناسبی برای سرمایهگذاران در نظر گرفتهشود، این فضا به مراتب بهتر خواهد شد.
اما میتوان راهکارهایی برای افزایش میزان سرمایهگذاری خارجی ارائه داد. حوزه اقتصادی ایران پیرو حوزه سیاسی است و با یکدیگر پیوند خوردهاند. ایجاد ثبات سیاسی و آرامش در ساحل سیاسی کشور باید اولین اولویت سیاستمداران باشد. از طرف دیگر تبیین فرصتهای سرمایهگذاری، کاهش ریسک سرمایهگذاری، تبلیغات مثبت در جهت تغییر افکار منفی بینالمللی دربارهی فضای اقتصادی کشور میتواند بسیار راهگشا باشد. در نظر گرفتن مشوقهای خاص برای سرمایهگذار خارجی یکی از معمولترین روشهای کشورهای درحال توسعه است. باید بپذیریم که سرمایهگذاری در کشور ما دشوار است. بنابراین باید یک وجه تمایز و یک مزیت نسبت به کشورهای دیگر ایجاد کنیم تا سرمایهگذار خارجی اقدام به سرمایهگذاری در ایران کند.
بسیاری از مسوولین، این مساله که اقتصاد کشور با بحران روبهرو است را نمیپذیرند. به همین علت اقداماتی که در زمان بحران باید انجام شود را انجام نمیدهند. پذیرش وجود بحران توسط مسوولین باعث میشود با دید بازتری اقدام به تصمیمگیری در زمینه جذب سرمایه خارجی کنند.
اگر راهحلهای بیان شده توسط مسوولین و تصمیمگیران مورد توجه قرار گیرند مسیر دشوار جذب سرمایه در صنایع مخصوصا صنایع فولادی هموارتر خواهد شد.