دنیای اقتصاد وضعیت شرکت‌های برتر استان را بررسی می‌کند
اقتصاد اصفهان؛ جایی میان زمین و آسمان
به‌عبارت‌دیگر فقط شرکت‌هایی توانسته‌اند در طوفان تحریم و تورم مقاومت کنند که نه‌تنها در لیست غول‌های صنعت قرار دارند بلکه به‌نوعی از موهبت انرژی ارزان و نفت هم به‌صورت مستقیم و غیرمستقیم بهره برده‌اند. سایر شرکتها و صنایع کوچک هم یا زیر بار قسط و بهره بانکی ورشکسته و تعطیل‌شده و یا فقط سرپا مانده‌اند. در اقتصاد اصفهان هنوز هم کشاورزی و گردشگری نفس می‌کشد اما این شرکتها در رده‌های آخر لیست ۵۰۰ تایی شرکت‌های برتر کشور قرارگرفته‌اند که نشانه‌ای از تلاش آن‌ها برای سرپا ماندن و بودن است. اقتصاد غیرنفتی اصفهان همچنان برمدار شرکت‌های صنعتی و معدنی می‌چرخد.
خطر افت رفاه
در بیست و پنجمین دوره انتخاب شرکت‌های برتر ایران، ۳۳ شاخص موردبررسی و مقایسه قرارگرفته است. بر مبنای اعلام سازمان مدیریت صنعتی به‌عنوان متولی اعلام ۵۰۰ شرکت برتر ایران، شاخص‌های رتبه‌بندی شامل ۹ سری گوناگون بوده‌اند که شامل شاخص‌های اندازه و رشد شرکت، سودآوری و عملکرد، بهره‌وری، صادرات، نقدینگی، بدهی و شاخص‌های بازار هستند که هر یک شامل شاخص‌های مختلفی هستند. در این رتبه‌بندی علاوه بر اینکه جایگاه هر شرکت در فهرست‌های عمومی نشان داده‌شده، جایگاه شرکت در گروه صنعتی نیز مشخص می‌شود.
بر اساس اعلام سازمان مدیریت صنعتی، در رتبه‌بندی امسال بر اساس سال مالی گذشته، میزان فروش ۱۰۰ شرکت اول نسبت به‌کل فروش همین صد شرکت در سال قبل، ۶۷ درصد رشد فروش را ثبت کرده است. فروش شرکت اول فهرست نسبت به فروش شرکت صدم نیز ۳۷.۸ برابر بزرگ‌تر است. ۱۰ شرکت ابتدای فهرست، فروشی معادل ۲۰ برابر فروش ۱۰ شرکت انتهای فهرست دارند. ۱۲ شرکت بالای فهرست نیز ۵۰ درصد جمع فروش ۱۰۰ شرکت را شکل می‌دهد که نشان‌دهنده درجه تمرکز در وضعیت شرکت‌های بزرگ ایران است. در این لیست شرکت‌های برتر اصفهانی هم حضور دارند.
فولاد مبارکه، هلدینگ آتیه فولاد نقش‌جهان و شرکت مجتمع صنایع و معادن احیا سپاهان در شمار ۱۰۰ شرکت برتر نخست کشور هستند.
شرکت سرمایه‌گذاری صنایع شیمیایی ایران، شرکت فولاد تاراز چهارمحال و شرکت غلتک سازان سپاهان در رده ۱۰۰ شرکت برتر دوم قرار گرفتند.
شرکت کشت و صنعت مجتمع امداد سپاهان گلدشت، شرکت توکارنگ سپاهان، شرکت کشاورزی مکانیزه اصفهان گشت، شرکت توکا نیرو سپاهان و شرکت هتل بین‌المللی پارسیان کوثر اصفهان در میان ۱۰۰ شرکت برتر پنجم حضور یافتند.
در اقتصاد ایران، مانند بسیاری از اقتصادهای درحال‌توسعه، قیمت‌ها منعکس‌کننده تمامی واقعیات اقتصادی نیستند. وجود یارانه‌های مختلف، دخالت‌های دولت در کنترل قیمت‌ها و ... انحراف قیمت‌ها را به همراه داشته و بنابراین قیمت‌ها قادر نیستند وضعیت واقعی رشد یک شرکت را نشان دهند. درواقع در یک اقتصاد سالم و توسعه‌یافته رشد فروش یک شرکت به علت افزایش قیمت محصول فروش رفته یا میزان محصول فروخته‌شده بوده است. ازآنجایی‌که افزایش قیمت به دلیل افزایش کیفیت محصولات تولیدی است بنابراین افزایش فروش، رشد واقعی و سالم این شرکتها را نشان می‌دهد.
در وضعیت فعلی اقتصاد کشور بخشی از تغییر قیمت‌های بعضی از تولیدات یا به دلیل بازارهای انحصاری است و یا دخالت‌های دولت در تعیین قیمت محصولات شرکت‌های تولیدی را به نمایش می‌گذارد. از سوی دیگر تاثیر صادرات دربرتر شدن شرکت‌های برتر ایران به دلیل افزایش قیمت ارز هم بوده است. تولیدکنندگان محصولات شیمیایی و پتروشیمی، شرکت‌های فرآوری نفت و فرآورده‌‌‌های ناشی از آن، صنایع معدنی و شرکت‌های بزرگ شبه‌دولتی هم از این جمله صنایع محسوب می‌شوند. از سوی دیگر وابستگی تعدادی از شرکت‌های برتر به نهادها و شرکت‌های مالی نه‌تنها مهر تاییدی بر بنگاه‌داری بانک‌هاست که نشان می‌دهد این نهادهای مالی به‌جای اعطای تسهیلات به واحدهای تولیدی با سرمایه‌گذاری در حوزه صنعت و تولید به سمت شرکت داری و توسعه حوزه تولید رفته و به بازارهای صادراتی هم دسترسی پیداکرده‌اند.
در اصفهان شرکتها و صنایع داروسازی مطرح کشور فعال هستند. عدم حضور آن‌ها در لیست صنایع برتر کشور نشانه مشکلات مالی آن‌ها به‌واسطه حذف یارانه تولید، سرکوب قیمت، مشکلات تامین مواد اولیه و کاهش حمایت‌های دولتی در سال‌های اخیر است. صنایع شوینده و غذایی استان هم به دلیل افزایش شدید قیمت تولید و مواد اولیه در ۵ سال اخیر با کاهش فروش و صادرات دست‌وپنجه نرم می‌کنند که به کاهش سرمایه‌گذاری هم ختم شده است. جای خالی شرکت‌های قوی عمرانی و فنی و مهندسی اصفهان به‌شدت در بین شرکت‌های برتر اصفهانی احساس می‌شود که به علت سقوط و عدم تخصیص بودجه عمرانی کشور و استان در سال‌های اخیر بوده است. شرکت‌های معدنی به‌خصوص حوزه سنگ و صنایع ساختمانی استان دیگر غایب بزرگ لیست صنایع برتر استان هستند که گویای افت عملکرد این حوزه به دلیل عدم توان صادراتی، تورم و افت فروش داخل و کاهش سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در این حوزه است.
در حال حاضر خدمات بیشترین بخش کیک اقتصاد استان را در اختیار دارد. عدم حضور شرکت‌های بزرگ خدماتی و گردشگری در لیست برترهای ایران نشان می‌دهد که وضعیت اقتصاد استان و سرمایه‌گذاری و فروش در این بخش حال مساعدی ندارد. کاهش تنوع اقتصاد اصفهان در دهه اخیر زنگ هشداری است برای بازار کار، امنیت رفاهی و اقتصادی، تاب‌آوری اقتصادی و درنهایت امنیت اجتماعی استان در سال‌های نه‌چندان دور آینده.
غول‌های اقتصادی اصفهان
فولاد مبارکه اصفهان با رتبه چهارم در میان ۱۰ شرکت برتر ایران ایستاد. این شرکت با ۱۲۷، ۰۲۴ میلیارد تومان سرمایه به‌عنوان برترین شرکت ازنظر ارزش‌افزوده در سال ۱۴۰۰ معرفی شد. علاوه براین شرکت فولاد مبارکه با ۱۱۴، ۸۴۷ میلیارد تومان سود قبل از کسر مالیات ۱۴۰۰ به‌عنوان برترین شرکت ازنظر سودآوری انتخاب شد و این شرکت ازنظر ارزش بازار با ۳۲۲، ۸۸۶ میلیارد تومان توانست بعد از شرکت صنایع پتروشیمی خلیج‌فارس رتبه دوم را کسب نماید. همچنین این شرکت رتبه چهارم در اشتغال‌زایی را کسب کرد. صورت‌های مالی ۱۲ ماهه ۱۴۰۰ این شرکت در سامانه کدال نشان می‌دهد باارزش بازار ۳۳۱.۳ هزار میلیارد تومان به‌عنوان دومین نماد بزرگ بورسی در بازار اول (تابلوی اصلی) بورس معامله می‌شود. «فولاد» با سرمایه ۲۹.۳ هزار میلیارد تومان، ۱۴۵.٦ هزار میلیارد تومان درآمد عملیاتی شناسایی کرده که نسبت به سال ۹۹ با رشد ۸۸ درصدی همراه بوده است. به‌رغم رشد هزینه‌‌‌ها این شرکت سود ناخالص ۷۵.۴ هزار میلیارد تومانی را محقق کرده که نسبت به دوره مشابه سال ۹۹ رشد ۱۰۵ درصدی داشته است. سال گذشته، فولاد مبارکه درمجموع ۸.۱ میلیون تن محصول (محصولات گرم، سرد و پوشش‌‌‌دار) تولید کرد که نسبت به سال ۹۹ با رشد حدود ۵ درصدی همراه بود. محصولات داخلی شرکت به‌طور میانگین در سال ۱۴۰۰، رشد ۹۳ درصدی داشته‌‌‌اند. از طرفی شرکت ۲۰.۱ هزار میلیارد تومان درآمد از صادرات محصولات خود کسب کرده که نسبت به دوره مشابه سال ۹۹ با رشد ۵۱ درصدی همراه بوده است. نرخ محصولات صادراتی به‌طور میانگین ۵۹ درصد افزایش داشته که علت آن رشد نرخ‌های جهانی و البته افزایش نرخ ارز بوده است. نسبت سرمایه در گردش شرکت ۱.۴۵ است که نشان از آن دارد که «فولاد» برای سرمایه‌گذاری گزینه‌‌‌ای مناسب است.
شرکت آتیه فولاد نقش‌جهان نیز رتبه اول ازنظر شاخص فروش در گروه خدمات بازرگانی کسب کرده و در جایگاه ۹۷ شرکت‌های برتر ایران قرار گرفت. این شرکت یکی از هلدینگ های وابسته به شرکت فولاد مبارکه بوده که صورت مالی سال ۱۴۰۰ آن در دسترس نیست اما توانسته رشد ۱۶۰ درصدی درآمد را در سال مالی منتهی به خرداد ۹۹ کسب کند. درآمد شرکت از ۶۰۵ میلیارد ریال در سال مالی منتهی به خرداد ۹۸ به ۱۵۶۶ میلیارد ریال در سال مورد گزارش رسیده و همچنین سود خالص شرکت با رشد ۱۷۵ درصدی به رقم ۱۶۰۴ میلیارد ریال افزایش‌یافته است. این شرکت همچنین ۲۱ شرکت زیرمجموعه دارد.
شرکت فولاد تاراز چهارمحال در لیست دوم ۱۰۰ شرکت برتر قرار گرفت و شرکت‌های توکا رنگ سپاهان و توکا نیرو سپاهان هم در لیست پنجم ۱۰۰ شرکت برتر ثبت شدند که همگی ازجمله شرکت‌های اقماری فولاد مبارکه هستند. شرکت توکا نیرو سپاهان (سهامی خاص) در حوزه تأمین نیروی انسانی مشغول فعالیت بوده و با توجه به سیاست سهامدار و هلدینگ توکا فولاد حضور در حوزه گردشگری را مدنظر قرار داده و از سال ۱۳۹۵ گردشگری را به اساسنامه خود اضافه کرده است.
گفتنی است شرکت‌های اقماری با سرمایه‌گذاری شرکت فولاد مبارکه و همچنین سرمایه‌گذاری شرکت‌های زیرمجموعه فولاد در یکدیگر ایجادشده و برای محاسبه ارزش سهام یک شرکت نیاز به محاسبه سهام شرکت سرمایه پذیر است. درحالی‌که شرکت سرمایه‌گذاری نیز خود در یک شرکت دیگر سرمایه‌گذاری کرده که آن شرکت نیز خود در شرکت اول سرمایه‌گذاری کرده و با دور تسلسل صورت گرفته امکان محاسبه ارزش واقعی شرکتها میسر نیست.
شرکت مجتمع صنایع و معادن احیا با نماد بورسی «واحیا» در بین ۱۰۰ شرکت برتر ایران در سال ۱۴۰۰ قرار گرفت. در سال ۱۳۷۴ بانام اولیه شرکت مجتمع صنعتی احیا فولاد سپاهان با پذیره‌نویسی عمومی و مشارکت بیش از ۶۳ هزار نفر در شهر اصفهان تاسیس شد. بر اساس تصمیم مجمع عمومی فوق‌العاده در خرداد ۱۳۹۲ مرکزیت شرکت به تهران منتقل شد. در حال حاضر سرمایه ثبتی این شرکت هشت هزار میلیارد ریال است و در ۵ حوزه تخصصی فعالیت دارد. سود فروش ۱۱۵ میلیارد تومان، درآمد عملیاتی ۱۱۸ میلیارد تومان، سود عملیاتی ۹۴ میلیارد تومان و سود خالص ۹۳ میلیارد تومان عملکرد ۹ ماهه منتهی به اسفند ۱۴۰۰ این شرکت بوده است.
شرکت سرمایه‌گذاری صنایع شیمیایی ایران با نماد بورسی «شیران» از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان آلکیل بنزن خطی، آلکیلات سنگین و نرمال پارافین در منطقه خاورمیانه است. درآمدهای عملیاتی شیران در پایان دوره مالی ۹ ماهه منتهی به شهریور ۱۴۰۰ حدود ۱۳۰ درصد نسبت به دوره مالی مشابه سال گذشته افزایش‌یافته و بهای تمام‌شده درآمدهای عملیاتی در این دوره نیز حدود ۸۷ درصد نسبت به دوره مالی مشابه سال قبل افزایش داشته است. بانک صنعت و معدن به همراه زیرمجموعه‌های خود ۸۵.۵۴ درصد از سهام شیران را در اختیار دارد.
شرکت تولیدی غلتک سازان سپاهان که سهام آن با نماد «فسازان» در بازار سهام خریدوفروش می‌شود، متعلق به شرکت چدن (شرکت تولیدی چدن سازان) و با مالکیت ۵۶ درصدی است. ارزش بازاری این شرکت در دوازدهم شهریور امسال هزار میلیارد تومان بود. شرکت‌های لوتوس پارسیان و بیمه کارآفرین از دیگر سهامداران این شرکت محسوب می‌شوند. شرکت در گزارش مردادماه خود اعلام کرده است درمجموع ۵ ماهه ابتدایی سال هزار و ۸۹ میلیارد تومان فروش داشته است که به‌طور میانگین برای هرماه ۲۱۷ میلیارد تومان فروش را ثبت کرده‌اند.
شرکت کشت و صنعت مجتمع امداد سپاهان گلدشت که سرمایه ۲۲ میلیارد تومانی را در اختیار دارد، تیر سال گذشته در بازار دوم معاملات فرابورس ایران با نماد «زسپاها» درج شد. این شرکت که در حوزه کشاورزی و دام‌پروری فعالیت دارد، بر اساس سال مالی ۱۴۰۰ خود در میان ۱۰۰ شرکت برتر پنجم ایران قرار گرفت. طبق اطلاعات سامانه کدال سود خالص فروش ۱۶.۷۳ میلیارد تومان و سود ناخالص فروش ۱۶.۷۷ میلیارد تومان و حاشیه سود عملیاتی ۹.۹۴ میلیارد تومان با بازده سرمایه ۱۵۱ درصد و بازده سرمایه در گردش ۶۲.۴۹ درصد عملکرد این شرکت در سال مالی ۱۴۰۰ بوده است.
شرکت کشاورزی مکانیزه اصفهان گشت بانام بورسی «زکشت» با استناد به مصوبات شورای اقتصاد کشور برای کمک به تحقیقات علمی و ترویج کشت مکانیزه چغندرقند، با سرمایه‌گذاری شرکت قند نقش‌جهان (سهامی عام) تحت پوشش موسسه خیریه علی و حسین همدانیان در سال ۱۳۶۶ تأسیس و در سال ۱۳۸۴ مالکیت سهام این شرکت به موسسه خیریه واگذار شد. در حال حاضر در حوزه کشاورزی و دام‌پروری فعالیت دارد. در دوره مالی ۶ ماهه منتهی به شهریور ۱۴۰۱ دارایی ثابت مشهود نسبت به سال مالی قبل ۸ درصد رشد سرمایه‌گذاری بلندمدت نسبت به سال قبل با ۴۶ درصد رشد به ۱۵۳۱ میلیون ریال رسید. سایر دارایی‌ها ۴۴ درصد رشد داشته و میزان صادرات نسبت به سال مالی قبل با ۱۱۹ درصد رشد به ۲۷۵ میلیون ریال رسید. سود سهام پرداختی هم نسبت به سال مالی قبل با ۲۵۸ درصد رشد به ۳۶۲ میلیون ریال رسید.
شرکت هتل بین‌المللی پارسیان کوثر اصفهان با نماد بورسی «گکوثر» هم در میان ۱۰۰ شرکت پنجم برتر ایران قرار گرفت. هتل کوثر اصفهان زیرمجموعه هتل‌های بین‌المللی پارسیان (متعلق به سازمان سیاحتی و مراکز تفریحی بنیاد مستضعفان) است. هتل پارسیان کوثر اصفهان دارای ۳ میلیارد و ۸۲۹ میلیون سهم است و حجم‌مبنای آن ۱۷ میلیون و ۲۲۴ هزار سهم است.
گکوثر در بهار امسال برخلاف سال ۱۴۰۰ درآمد و سود خوبی را رقم‌زده است. درآمدهای عملیاتی با رقم ۳۹.۲ میلیارد تومان ۲۳۴ درصد افزایش و بهای تمام‌شده با رقم ۲۴.۳ میلیارد تومان ۱۵۸ درصد افزایش در قیاس با دوره مشابه قبلی داشته است. سود ناخالص با رقم ۱۴.۹ میلیارد تومان رشد ۵۳۹ درصدی داشته و زیان عملیاتی دوره مشابه قبلی به سود ۱۲.۵ میلیارد تومانی در بهار ۱۴۰۱ تبدیل‌شده است. سود خالص در دوره موردبررسی برابر ۱۱ میلیارد تومان بوده درحالی‌که دوره قبلی ۳۵ میلیون تومان بوده است؛ بدین ترتیب به ازای هر سهم سود خالص ۲۹ ریالی تحقق‌یافته است.
