کتابخانه‌ها نشان‌ فرهنگ و هویت شهر هستند

حجت‌الاسلام رمضانعلی معتمدی در آیین بزرگداشت و تجلیل از خادمان عرصه کتاب و کتاب‌خوانی که صبح  روز یکشنبه (۶ آذر) در مجموعه فرهنگی هنری استاد فرشچیان برگزار شد، با تأکید بر لزوم همه‌گیری فرهنگ مطالعه، اظهار کرد: باید به نحوی مردم را برای کتاب‌خوانی حساس کنیم که از لحظه لحظه خود برای مطالعه  استفاده کنند، این در حالی است که تلاش چندانی در این زمینه انجام نداده‌ایم و با وضعیت مطلوب فاصله زیادی داریم.

او با طرح این مساله که داشتن علی‎رغم ظرفیت‌های بزرگ، مدارس، دانشگاه‌ها و حوزه‌های ما چقدر در حوزه فرهنگ کتاب‌خوانی تلاش می‌کنند، ادامه داد: خانواده به‌عنوان کوچک‌ترین نهاد اجتماعی که در عین حال اصل و اساس نظام اجتماعی را تشکیل می‌دهد ظرفیت بزرگی است که بدون استفاده مانده، زیرا برای ترویج فرهنگ مطالعه در خانواده‌ها برنامه‌ریزی نکرده‌ایم.

مدیرکل کتابخانه‌های عمومی استان اصفهان افزود: اگر فرهنگ مطالعه در خانواده ایجاد شود، بسیاری از مشکلات جامعه ما حل خواهد شد، چراکه اکثر مشکلات اجتماعی از نادانی، جهل و ندانستن است. این مشکل اساسی به یک عزم ملی و برنامه‎ریزی کلان نیاز دارد که جز با برنامه‌ریزی محلی و منطقه‌ای حل نمی‌شود.

معتمدی با اشاره به ظرفیت کتابخانه‎ها نامحدود تأکید کرد: این ظرفیت عظیم به امانت گرفتن و دادن کتاب محدود نمی‌شود، بلکه مجموعه بزرگی از فعالیت‌های مختلف با محوریت مطالعه را شامل می‌شود و امروز که مسوولیت در اختیار ما است باید تمام توان و ظرفیت خود را برای انجام کار به کار بگیریم.

او گفت: در قانون حداقل نیم درصد از اعتبارات شهرداری باید به کتابخانه‌ها اختصاص پیدا کند، اما امروز برخی شهرداری‌ها بیش از این میزان کمک و فعالیت می‌کنند که جای تقدیر است. کارهایی که در انجمن‌های کتاب‌خوانی انجام می‌شود سرمایه و ظرفیت بزرگی است که در جای دیگر حتی شورای فرهنگ عمومی دیده نمی‌‎شود.

معتمدی تأکید کرد: انجمن کتابخانه‌ها باید از مباحث مالی و بحث بر سر مسائلی چون درصد مشارکت شهرداری گذر کرده و به مباحث فکری، تبیینی، شناسایی ظرفیت‌ها و ارائه طرح و راهکار برای ترویج فرهنگ مطالعه بپردازند، حلقه ناشرین، نویسندگان، مخاطبین و اعضا و دیگر مرتبطین، ظرفیت‌های بزرگی هستند که انجمن کتابخانه‌ها باید به عنوان نخ تسبیح این ظرفیت‌ها را تجمیع ‌کند.

مدیر نهاد کتابخانه‎های عمومی استان اصفهان با بیان اینکه کتابدار و مسوول کتابخانه باید اهل مطالعه باشد، تأکید کرد که مسوولین فرهنگی و کتابخانه‌ها باید در امر کتاب‌خوانی پیش قدم باشند.

او اضافه کرد: در حال حاضر با ۵ کتابخانه که در سال جاری افتتاح شد، ۲۱۱ کتابخانه نهادی، ۷۹ کتابخانه مشارکتی و ۵ کتابخانه مستقل در ۱۰۳ هزار متر مربع فضای کتابخانه‌‎ای استان اصفهان وجود دارد که ۱۷۱ هزار نفر معادل ۳ تا ۵ درصد جمعیت استان در این کتابخانه‎ها عضویت دارند. اگرچه این میزان آمار مناسبی نیست و انجمن کتاب‌خوانی و هیئت‌های اندیشه‎ورز باید برای افزایش این آمار طرح و برنامه ارائه کنند.

معتمدی با بیان اینکه هر شهر و شهرستان به کتابخانه مرکزی نیاز دارد، تأکید کرد: بهترین مکان هر شهر باید کتابخانه مرکزی شهر باشد که نشان‌دهنده فرهنگ و هویت آن شهر است. در حال حاضر ۱۷ پروژه نیمه تمام در شهرستان‌های استان اصفهان وجود دارد که امیدواریم با حمایت خیرین و دستگاه‎ها به‌زودی به سرانجام برسد.

کتاب؛ دارویی شفابخش برای مخاطبان

همچنین مسعود مهدویان‎فر، مدیرکل دفتر امور اجتماعی و فرهنگی استانداری اصفهان نیز در این آیین اظهار کرد: فراخواندن مردم و مخاطبان به‌سوی کتاب و کتاب‌خوانی دو روش دارد؛ حالت اول زمانی است که شما شرایط را برای مخاطب فراهم می‌کنید تا او به شما مراجعه کند. حالت دوم، حالتی است که ما به سراغ مخاطب می‌رویم که این از روش پیامبر الهام گرفته‌شده و باید سرلوحه  فعالیت فعالین فرهنگی قرار گیرد.

او ادامه داد: ما مخاطبانی داریم که به داروی شفابخش کتاب نیاز دارند در حالی که  خود ممکن است مطلع نباشند، بنابراین باید به سراغ چنین مخاطب برویم، یعنی آن‌ مخاطبی که فضای مجازی او را از کتاب و اندیشه دور کرده است.

مهدویان‎فر تأکید کرد: هر جا که کلونی‌هایی از اجتماعات مردمی داریم، از  ترمینال مسافربری تا بیمارستان، مطب پزشکان، فرهنگسرا و هرجایی تجمع مخاطبان باشد باید محلی برای حضور و فعالیت نهادهای متولی کتاب‌خوانی باشد. مدیرکل دفتر امور اجتماعی و فرهنگی استانداری اصفهان با اشاره به لزوم تغییر قالب‌ها، تأکید کرد: امروز باید روش‌های جدید در دیجیتال مارکتینگ به عرصه ترویج فرهنگ کتاب‌خوانی وارد شود، زیرا اگر بهترین کتاب و خوش‌اخلاق‌ترین و زیباروترین کتابدار را استخدام کنیم، اما به سراغ مخاطب نرویم کار به سرانجام نخواهد رسید.