رئیس ستاد توسعه علوم فناوری گیاهان دارویی از ظرفیت های خراسان رضوی بازدید کرد
ظرفیت ۲۵ میلیارد دلاری گیاهان دارویی
رئیس ستاد توسعه علوم فناوری گیاهان دارویی و طب سنتی در بازدیدی از خراسان رضوی گفته است: در حال حاضر گیاهان دارویی کمتر از ۲ میلیارد دلار ارزش‌آفرینی دارند که با تحقق سند ملی گیاهان دارویی و طب سنتی، این ارزش‌آفرینی به ۱۵ میلیارد دلار و با تزریق فناوری به ۲۵ میلیارد دلار خواهد رسید. به گزارش ایسنا سیف سهندی درباره توسعه صنعت گیاهان دارویی، اظهار کرد: استان خراسان رضوی یکی از بخش‌های مهم کشور در زمینه گیاهان دارویی از جمله زیره و زعفران است که این محصولات اساسی، پتانسیل خوبی برای توسعه دارند. هدف ما از بازدیدی که از استان خراسان رضوی داشتیم این بود که این محصولات را شناسایی کنیم، با فناوران این حوزه بیشتر در ارتباط باشیم، برنامه‌های آن‌ها را دریافت و تا جایی که می‌توانیم حمایت کنیم تا این زنجیره ارزش در گیاهان دارویی شکل بگیرد. وی با بیان اینکه سند ملی گیاهان دارویی و طب سنتی یک سری اهداف اقتصادی دارد، عنوان کرد: در حال حاضر گیاهان دارویی کمتر از ۲ میلیارد دلار ارزش‌آفرینی دارند که ۷۰۰ میلیون دلار آن به صورت فرآورده خام صادر می‌شود. اگر این محصولات خام فرآوری شوند، می‌تواند ارزش افزوده بالایی داشته باشد. زمانی که اهداف سند ملی نیز تحقق پیدا کند، می‌تواند ۱۵ میلیارد دلار در کشور ارزش‌آفرینی داشته باشد و اگر فناوری را در این حوزه تزریق کنیم، به ۲۵ میلیارد دلار نیز خواهد رسید. توسعه بازار داخل و بین‌الملل می‌تواند کمک زیادی کند، فناوری نیز می‌تواند باعث افزایش بهره‌وری شود. رئیس ستاد توسعه علوم فناوری گیاهان دارویی و طب سنتی افزود: ما گیاهان دارویی را فقط داروی گیاهی نمی‌بینیم، در صنایع مختلفی از جمله آرایشی و بهداشتی، اسانس و عصاره و افزودنی‌های غذایی نیز بازار بزرگی در دنیا دارند و ما می‌توانیم براساس توانمندی این بازار را کسب کنیم، به شرط اینکه تمام بخش‌های مختلف با هم هماهنگ و دارای اهداف مشخص باشند و با برنامه‌ریزی و هماهنگی فرادستگاهی به این هدف برسیم. سهندی گفت: در حال حاضر کلاله زعفران صادر و گلبرگ‌های آن دور ریخته می‌شود، در حالی که منبع غنی از ترکیب‌های آنتی‌اکسیدانی و آنتوسیانین، مولد رنگ آبی، هستند. ما این منبع خدادادی را دور می‌ریزیم، اما مشاهده کردیم که این دانش فنی را توسعه دادند و حتی به صورت نیمه‌صنعتی تولید کردند و فروختند. وی ادامه داد: ظرفیت تولید وجود دارد، اما باید حمایت‌های ما هدفمندتر شود، نه تنها حمایت مادی، بلکه توسعه بازار. باید به زنجیره ارزش آن‌ها نیز کمک کنیم. یک بخش کشاورزی است که باید با کمک وزارت جهاد کشاورزی پیش رود، ما نیز تلاش می‌کنیم واسطه‌ای بین سازمان‌ها باشیم و این هماهنگی را افزایش دهیم.
طب ایرانی باید ۴ درصد بازار را داشته باشد
رئیس ستاد توسعه علوم فناوری گیاهان دارویی و طب سنتی با اشاره به اینکه ما در طب ایرانی یا طب سنتی قدمت بسیار طولانی داریم و این طب مورد توجه کشورهای خارجی است، تصریح کرد: در زمینه پزشکی، گیاهان دارویی در سه بخش اصلی کاربرد دارند. یک بخش بهداشت و پیشگیری است که طب ایرانی می‌تواند کمک کرده و هزینه‌های سلامت کشور را کاهش دهد. بخش دوم درمان بوده که بیشترین هزینه‌های سلامت کشور در بخش درمان است، طب ایرانی باید ۴ درصد این بازار را داشته باشد. بخش سوم داروسازی بوده که در این بخش اوضاع ما مقداری بهتر است و شرکتهای دانش‌بنیان زیادی داریم که توانستند از گیاهان دارویی، دارو تولید کنند. سهندی اضافه کرد: در زمینه درمانی تلاش می‌کنیم با وزارت بهداشت هماهنگی‌های بیشتری داشته باشیم. در صنعت اقدامات کلی بیان شده که باید دوباره بازنویسی شوند و موضوع را هدفمند پیش ببریم. در زمینه آموزش باید دانشکده‌های طب سنتی ما توسعه پیدا کنند. تلاش ما این است که طب ایرانی و نوین در سطح دو و سه درمان ادغام شود، درمانگاه‌ها، بیمارستان‌ها و پایگاه‌های بهداشت یک طب سنتی نیز داشته باشند. در زمینه بهداشتی نیز باید ترویج طب سنتی را جزو برنامه‌های اصلی خود قرار دهیم.
تلاش برای استفاده از گیاهان دارویی در نسخه‌نویسی آنلاین
رئیس ستاد توسعه علوم فناوری گیاهان دارویی و طب سنتی خاطرنشان کرد: تلاش ما این است که در مطالعه‌ای مشخص کنیم کدام فرآورده طب سنتی معادل کدام دارو و کدام روش درمان فعلی است، اگر این اتفاق بیفتد قدم بسیار بزرگی بوده، زیرا یکی از چالش‌های داروهای گیاهی این است که پزشکان در نسخه‌نویسی از داروهای گیاهی استفاده نمی‌کنند که علت آن نیز آموزش دانشگاه‌ها براساس داروهای پزشکی نوین است. اگر نسخه‌نویسی آنلاین را ایجاد کنیم و با همکاری سازمان غذا و دارو و سایر بخش‌های وزارت بهداشت، داروهای گیاهی را در اولویت‌بندی در سطح داروهای پیشنهادی قرار دهیم، می‌توانیم در نظام نسخه‌نویسی از ظرفیت داروهای گیاهی بیشتر استفاده کنیم. سهندی گفت: ما در توسعه دانش فنی، ظرفیت نخبگانی قوی در کشور داریم و چالشی وجود ندارد. از سال تصویب سند به ۸۰۰ شرکت رسیدیم که ۲۵ درصد آن‌ها یعنی ۲۰۰ شرکت، دانش‌بنیان هستند. علاوه بر این ۶۰ تا ۷۰ شرکت خلاق داریم که توانمندی توسعه دانش فنی را دارند، کشش بازار نیز وجود دارد. رئیس ستاد توسعه علوم فناوری گیاهان دارویی و طب سنتی با اشاره به اینکه گیاهان دارویی ارزش افزوده بالاتری نسبت به محصولات رقیب خود در سطح گیاه دارند، تصریح کرد: ارزش افزوده برای تولیدکننده گندم نسبت به تولیدکننده زعفران کمتر است. در زمینه محصولات کشاورزی تضمین خرید با دولت بوده، بنابراین کشاورز آسوده است که به پول می‌رسد، اما در زمینه گیاهان دارویی این موضوع وجود ندارد، به همین دلیل کشاورزان را دچار چالش می‌کند. سهندی افزود: ما تلاش می‌کنیم مدل‌های جدیدی را تعریف کنیم تا با توسعه بخش فرآوری بتوانند کشاورزی قراردادی را انجام دهند و تضمین خرید را برای کشاورز ایجاد کنند. این بخش یک سرمایه‌گذار می‌خواهد که بخش خصوصی می‌تواند انجام دهد و این سرمایه‌گذاری سودآور هم خواهد بود. همکاری بخشی که بازار در اختیارش است با بخش صنعت و همچنین همکاری بخش صنعت با کشاورزی می‌تواند مدلی باشد که زنجیره ارزی را مدیریت کند و محصولی که برداشت می‌شود ارزش افزوده بالاتری داشته باشد. وی با بیان اینکه ما در نمایشگاه گیاهان دارویی که هفته گذشته داشتیم، از کشورهای مختلفی از جمله صربستان، عراق و روسیه دعوت کردیم، عنوان کرد: این کشورها بسیار تمایل دارند از این ظرفیت استفاده کنند. تلاش می‌کنیم با صربستان همکاری کنیم. کشورهای دیگر نیز تمایل دارند از ظرفیت گیاهان دارویی در ایران استفاده کنند. سهندی ادامه داد: ما امیدواریم با همکاری بیشتر بتوانیم نیاز صنعت و بازار را مشخص کنیم و پژوهشگاه‌ها و دانشگاه‌ها بتوانند بر رفع این نیازها تلاش کنند. اینگونه نباشد پروژه‌هایی را براساس تشخیص خود مجری تعیین کنند، زیرا مجری دانش فنی را توسعه می‌دهد که ممکن است قابلیت تجاری‌سازی نداشته باشد در نتیجه باید تعامل صنعت و دانشگاه را بیشتر کنیم.
