فعالان اقتصادی درباره رویکرد «محصول محور» و «کمی» به توسعه دانش‌بنیان‌ها در حضور معاون رئیس جمهوری اعلام نگرانی کردند
دغدغه دانش بنیانی صنعت
چمنیان: نقش بازار سرمایه در مسیر توسعه فناورانه خیلی مهم است. شرکت‌های دانش‌بنیان باید بتوانند جذب سرمایه کنند، در دنیا هم شرکت‌های بزرگ با ورود به بازار سرمایه نقش‌آفرینی کرده‌اند. البته این شرکت‌ها در کشور ما مشکلاتی جدی دارند
نگاه سنتی مانع جهش شرکت‌های دانش‌بنیان است
به گزارش پایگاه خبری اتاق ایران، محمدعلی چمنیان، نایب‌رئیس کمیسیون کسب‌وکارهای دانش‌بنیان اتاق ایران در این جلسه از چالش‌های ورود شرکت‌های دانش‌بنیان به بازار سرمایه گفت: آینده اقتصاد به اقتصاد دانش‌محور گره خورده است. ۸۵ درصد از اقتصاد دنیا تا ۱۰ سال آینده به های تک وابسته است، تغییرات شرایط در دنیا اتفاق می‌افتد اما سهم ما زیر یک درصد است. آیا این سهم در دنیای رقابت‌پذیر جایگاهی برای ایران قائل خواهد شد؟
او ادامه داد: البته در کشور سیاست‌گذاری‌هایی انجام می‌شود، تصویب قانون جهش تولید دانش‌بنیان فرصت خوبی بود اما باید اتاق ایران در مسیر این اقتصاد نقش جدی بازی کند و دولت و مجلس این نقش را به رسمیت بشناسد.
چمنیان گفت: نقش بازار سرمایه در مسیر توسعه فناورانه خیلی مهم است. شرکت‌های دانش‌بنیان باید بتوانند جذب سرمایه کنند، در دنیا هم شرکت‌های بزرگ با ورود به بازار سرمایه نقش‌آفرینی کرده‌اند. البته این شرکت‌ها در کشور ما مشکلاتی جدی دارند. نگاه سنتی و تفکر محصول‌محور به‌جای فناوری محور آسیب ورود شرکت‌های دانش‌بنیان بورس و بازار سرمایه است. نگاه سنتی مانع جهش شرکت‌های دانش‌بنیان است.
چمنیان تأکید کرد: دارایی‌های نامشهود در عمده این شرکت‌ها وجود دارد، اما به آنها توجه کافی نشده است. هنوز دارایی نامرئی و فناوری‌ها به افزایش سرمایه بدل نشده است و البته وقتی چنین امکانی برای ثبت سرمایه ایجاد شود، مشکل مالیاتی ایجاد خواهد شد. برای همین خیلی از شرکت‌ها وارد این پروسه نمی‌شوند. نایب‌رئیس کمیسیون کسب‌وکارهای دانش‌بنیان اتاق ایران ادامه داد: از طرفی قبولاندن این ارزش‌گذاری به بازار سرمایه خیلی مسیر دشواری است که امیدواریم اتاق ایران، سازمان بورس و معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری در ارزش‌گذاری شرکت‌های دانش‌بنیان همکاری کنند تا مشکلات این شرکت‌ها حل شود.
او گفت: قانون تأکید به تابلوی دانش‌بنیان در بورس دارد ولی همچنان به این مسئله توجهی نشده است. باید مسیر ورود شرکت‌های دانش‌بنیان به بازار سرمایه هموار شود.
مفهوم اقتصاد دانش‌بنیان نیازمند بازبینی است
در ادامه بیست و سومین نشست هیات نمایندگان اتاق ایران، غلامحسین شافعی، رئیس اتاق ایران با اشاره جایگاه اقتصاد دانش‌بنیان گفت: توجه ویژه به اقتصاد دانش‌بنیان را به‌وضوح می‌توان در برنامه‌ها و سیاست‌گذاری‌های حاکمیت کشور ردگیری کرد، بااین‌وجود تجربیات کسب‌شده در دهه اخیر در راستای تحقق اقتصاد دانش‌بنیان نشان می‌دهد به‌رغم تلاش‌های صورت گرفته، این سیاست‌ها هنوز انتظارات پیش‌بینی‌شده را برآورد نکرده‌اند.
به عقیده او، یکی از دلایل این امر فقدان دانش نظری موردنیاز برای تحقق اقتصاد دانش‌بنیان است.
رئیس اتاق ایران ادامه داد: اقتصاد دانش‌بنیان دارای ماهیتی نظام‌وار است و تمامی مناسبات اجتماعی را در برمی‌گیرد. لذا نباید صرفاً به تعداد بنگاه‌هایی که در فعالیت‌های با فناوری بالا مشغول کار هستند، تقلیل داده شود. تعداد شرکت‌های دانش‌بنیان مهم است اما باید توجه کرد این شاخص ماهیت نمادین دارد و کارکرد و اثربخشی این شرکت‌ها باید در تولید محصول پیچیده، ارزآوری، بهبود رقابت‌پذیری و افزایش بهره‌وری دیده شود.
شافعی ادامه داد: آمارهای بین‌المللی نشان می‌دهد بهره‌وری کامل عوامل تولید ایران به قیمت‌های جاری تقریباً طی ۳۰ سال گذشته به‌صورت مستمر یک‌روند نزولی را تجربه کرده است. همچنین کالاهای تولیدی کشور در زمره تولیدات پیچیده با سطح بالا فناوری بالا نیست. لذا باید یک بازبینی مجدد در مفهوم اقتصاد دانش‌بنیان، بایسته‌های آن و شاخص‌های اندازه‌گیری در سطح سیاست‌گذاری صورت گیرد.
رئیس اتاق ایران اظهار کرد: در حال حاضر نگرش جایگزینی واردات در راستای توسعه فعالیت‌های دانش‌بنیان، بین سیاست‌گذاران حاکم شده و تمرکز اصلی بر روی صرفه‌جویی ارزی است. درحالی‌که این مسئله به‌تنهایی برای توسعه اقتصادی کشور کفایت نمی‌کند و در کنار آن باید به تقاضای بنگاه‌های بزرگ داخلی و تقاضای خارجی هم توجه داشت. متأسفانه لینک بین شرکت‌های دانش‌بنیان با بنگاه‌های بزرگ در جهت تجاری‌سازی محصول چندان برقرار نیست و بعضاً محصولی تولید می‌شود که بنگاه‌های بزرگ خریدار آن نیستند. همچنین غفلت از بازارهای جهانی و عدم نقش‌آفرینی در زنجیره‌های ارزش جهانی مانع رشد پایدار این شرکت‌ها گشته است.
