رنکینگ تولیدکنندگان فولاد

علی درویشان نویسنده نشریه تولید فولاد یکی از شاخصه‌های پیشرفت جوامع است. تولید فولاد بود که توانست به سیطره اسپانیا و پرتغال بر جهان خاتمه دهد و سال‌ها انگلستان را به عنوان قدرت برتر جهان معرفی کند، امپراتوری‌ای که هیچ‌گاه خورشید در آن غروب نمی‌کرد. به همین منظور در سال‌های بعد عموم کشورهایی که تلاش برای صنعتی شدن داشتند، به سمت تولید انبوه فولاد حرکت کردند و هم‌اینک تولیدکنندگان زیادی هم در کشورهای غربی و هم در کشورهای در حال توسعه وجود دارند و به نیاز کشور خود و دیگر کشورها در زمینه فولاد پاسخ می‌دهند. در حال حاضر شش تولیدکننده از ۱۰ تولیدکننده بزرگ دنیا چینی هستند و از ۲۰ تولیدکننده اول دنیا، ۱۰ تولیدکننده چینی، سه تولیدکننده هندی، دو تولیدکننده کره‌ای و یک تولیدکننده ژاپنی است.

 

ظرفیت سالانه تولید فولاد چین ۹۹۶ میلیون تن در سال است. می‌توان این عدد را با ظرفیت تولید ایالات متحده مقایسه کرد که برابر با ۲۶/ ۹۰ میلیون تن در سال است. اتحادیه اروپا که پس از چین بزرگ‌ترین تولیدکننده فولاد در جهان است، سالانه ۱۷۷ میلیون تن و هند نیز سالانه ۱۱۱ میلیون تن تولید دارد. همان‌طور که دیده می‌شود، یکی از موتورهای رشد اقتصادی چین، تولید انبوه فولاد بوده است.اما جالب اینجاست که بزرگ‌ترین تولیدکننده فولاد در جهان، اروپایی است.

آرسلورمیتال (لوکزامبورگ، ۳۱/ ۹۷ میلیون تن در سال ۲۰۱۹)

 

آرسلورمیتال یک شرکت لوکزامبورگی چندملیتی است که مقر اصلی آن در شهر لوکزامبورگ قرار دارد. این شرکت در سال 2006 با ادغام شرکت آرسلور لوکزامبورگ با شرکت هندی میتال ایجاد شد. آرسلور در آن زمان از نظر گردش مالی بزرگ‌ترین تولیدکننده فولاد در جهان بود که ظرفیت تولید آن در سال 2004 بیش از 45 میلیون تن بود. آرسلور در سال 2002 با ادغام سه شرکت آسرالیا اسپانیا، اوسینور فرانسه و آربد لوکزامبورگ ایجاد شده بود. شرکت آرسلورمیتال در سال 2009 در رتبه صد و بیستم پانصد شرکت برتر فورچون قرار گرفته بود.

این ادغام در واقع با خرید سهام شرکت آرسلور به وسیله غول فولادی هند یعنی میتال انجام شد. میتال هر سهم از شرکت آرسلور را 37/ 40 یورو خریداری کرد و نهایتاً 33 میلیارد دلار برای خرید این شرکت پرداخت کرد. بعد از این خرید، میتال ادغامی را که قرار بود آرسلور با سورستال روسیه انجام دهد لغو کرد. در زمان این ادغام، شرکت آرسلورمیتال با فاصله بزرگ‌ترین تولیدکننده فولاد جهان بود و به تنهایی حدود 10 درصد از فولاد جهان را تولید می‌کرد. درآمد این شرکت در سال 2007 بیش از 105 میلیارد دلار بود. در سال 2008 این شرکت بیش از 320 هزار کارمند در 60 کشور جهان داشت. در این سال ارزش بازاری این کمپانی بیش از 30 میلیارد دلار بود. در دسامبر 2008 و در پی بحران اقتصادی، اعلام کرد که دو کارخانه خود را در ایالات متحده تعطیل می‌کند و پس از خرید بزرگ‌ترین تولیدکننده فولاد در اوکراین، تعداد کارمندان خود را باز هم کاهش داد و از 57 هزار نفر به کمتر از 30 هزار نفر رساند.

تا سال 2010 درآمد اجرایی این شرکت تا یک‌سوم کاهش پیدا کرد و فروش آن نیز هر سال 10 درصد کم می‌شد. با کاهش قیمت فولاد، درآمد کل این شرکت نیز بیش از 50 درصد کم شد. به دلیل کاهش تقاضای فولاد در سال‌های بعد، مجبور به فروش یکی دیگر از کارخانه‌های خود در اروپا شد و تا سال 2012 کار به جایی رسید که تنها 9 کوره از 25 کوره این شرکت در اروپا فعالیت می‌کردند. این شرکت در سال 2012 خبر از زیانی 709 میلیون‌دلاری داد که نسبت به سود 659 میلیون‌دلاری سال قبل نشان از عملکردی بسیار ضعیف داشت. در این سال این شرکت بیش از 22 میلیارد دلار بدهی بانکی داشت.

در ژانویه 2013 این شرکت کارخانه تولید کربن فولادی متعلق به گروه تایسن گروپ آلمان در آلابامای آمریکا را به همراه گروه نیپون استیل به صورت 50-50 خریداری کرد. علاوه بر این در معدن سنگ آهن سنگال به مبلغ 2/ 2 میلیارد دلار سرمایه‌گذاری کرد و قرار بود برای این معدن بیش از 750 کیلومتر خط آهن احداث کند. پس از آنکه نتوانست زمان‌بندی این قرارداد را رعایت کند دولت سنگال شکایت کرد و این شرکت بیش از 150 میلیون دلار برای عدم اجرای تعهداتش جریمه شد.در دوره نوسانات شدید بازار فولاد در خلال سال‌های 2012 و 2014، این شرکت تعداد زیادی از کارمندان خود را در اروپا تعدیل کرد و پس از سرمایه‌گذاری‌هایی که در چین انجام داد توانست تا سال 2014 ظرفیت تولید سنگ آهن خود را به بیش از 1/ 98 میلیون تن در سال برساند.

در سال 2015 شرکت بیش از 9/ 7 میلیارد دلار زیان نشان داد و بین فوریه 2015 تا فوریه 2016 سهام این شرکت بیش از 60 درصد سقوط کرد و تبدیل به بدترین شرکت در گروه 300 شرکت اروپایی فوتسی شد. مدیرعامل این شرکت اعلام کرد عملکرد ضعیف آن به دلیل افزایش شدید صادرات فولاد چین با قیمت بسیار پایین بود. در این مدت مدیرعامل شرکت اعلام کرد با استفاده از سیاست‌های تعدیل نیروی انسانی و افزایش تولید تلاش دارد تا بدهی‌های شرکت را کاهش دهد و سودآوری شرکت را بهبود ببخشد. در نهایت نیز مجبور شد 35 درصد از سهام خود را به قیمت 979 میلیون دلار به فروش برساند.

این شرکت نهایتاً بعد از پنج سال در سال 2017 سودآور شد. در این سال به دنبال ادغام با روتورانتیم سیدروگیا برزیل بود و سرانجام توانست این شرکت را نیز به گروه شرکت‌های آرسلورمیتال اضافه کند. علاوه بر این با شرکت استیل اوتوریتی هند نیز مشارکتی انجام داد و انحصار فروش یک‌پنجم از تولیدات این کارخانه را به دست آورد. همان‌طور که مشاهده شد، این کمپانی در تحقیقات، تولید، توسعه و معدن آهن فعال است و توانسته است تا سال 2017 بیش از 200 نوع مختلف فولاد به بازار ارائه کند که بیش از نیمی از آنها مربوط به بعد از سال 2007 هستند. یکی از مهم‌ترین تولیدات این شرکت در سال‌های اخیر، تولید فولاد یوسیبور 2000 بود که توانست وزن فولاد مصرفی در صنایع خودرو را با حفظ کیفیت تا یک‌سوم کاهش دهد.

شرکت آرسلور میتال همیشه به صورت یک دارایی خانوادگی خانواده میتال بوده است و هم‌اینک نیز لاکشامی میتال صاحب و مدیرعامل این شرکت است و 40 درصد از سهام و حق رای آن متعلق به این خانواده است.

گروه فولاد بائووو (چین، 47/ 95 میلیون تن در سال 2019)

گروه فولاد بائووو دومین شرکت بزرگ تولیدکننده فولاد در جهان است که دفتر مرکزی آن در برج بائواستیل در منطقه پودونگ شانگهای قرار دارد. این شرکت، یک شرکت دولتی چینی محسوب می‌شود. این شرکت هم‌اینک بیش از 130 هزار کارمند دارد و از سال 2016 و پس از ادغام شرکت آهن و فولاد ووهان، تبدیل به دومین تولیدکننده بزرگ فولاد جهان شده است.

در سال 1987 و در پی سیاست‌های توسعه‌ای دنگ شیائوپینگ رهبر وقت چین، طرح‌های ایجاد کارخانه‌های بزرگ تولید فولاد در این کشور آغاز شدند. طرح بزرگ دولت، ایجاد یک کارخانه بزرگ تولید فولاد نزدیک بندر شانگهای در منطقه بائوشان بود. در این زمان گروهی از کارشناسان چینی به همراه دنگ شیائوپینگ از کارخانه نیپون استیل ژاپن دیدن کردند تا روش ایجاد کارخانه عظیم تولید فولاد را از همسایه شرقی خود بیاموزند. این کارخانه هنگامی که به راه افتاد، اجازه داشت تنها 10 درصد از تولیدات خود را صادر کند و مجبور بود بقیه را برای نیاز داخلی در داخل چین به فروش برساند.

کارخانه آهن و استیل بائوشان از توسعه کشور چین منافع زیادی به دست آورد و نتیجه آن این شد که همه فولاد تولیدی این کارخانه در داخل چین به فروش می‌رسید. اما با آزادسازی اقتصاد این کشور، شرکت بائوشان با رقبای جهانی جدیدی روبه‌رو شد. در اواخر دهه 1990 محدودیت صادراتی این شرکت برداشته شد و توانست صادرات موفقی به بسیاری از کشورها به ویژه به کره جنوبی داشته باشد. هرچند به دلیل بحران اقتصادی با مشکلات زیادی مواجه شد، ولی در این دوره توانست با خرید چند کارخانه زیان‌ده در این حوزه، خود را به عنوان یکی از قطب‌های مهم تولید فولاد در جهان معرفی کند.

در سال 1998 شرکت آهن و استیل بائوشان در هلدینگ متالورژی شانگهای ادغام شد و گروه فولاد بائوشان شانگهای را ایجاد کرد و به دلیل این ادغام، بزرگ‌ترین تولیدکننده فولاد در چین ایجاد شد. در آن سال حجم تولید این شرکت حدود 20 میلیون تن در سال بود. در سال 1997 گروه هلدینگ متالورژی شانگهای با گروه فولادسازی تایسن گروپ آلمان مشارکت کرده بود و گروه فولادسازی شانگهای گروپ را ایجاد کرده بود و با ادغام انجام‌شده در سال 1998 این گروه تبدیل به یکی از زیرمجموعه‌های گروه فولادسازی بائوشان شد.

در سال 2008 گروه فولاد بائواستیل به سمت جنوب چین حرکت کرد و کارخانه جدیدی را در زانجیانگ گواندونگ احداث کرد. در سال 2011 نیز 51 درصد از سهام گروه آهن و فولاد گوانگدونگ شائوگوان را خریداری کرد. در سال 2016 نیز طرح ادغام گروه فولاد بائو و شرکت دولتی آهن و فولاد ووهان اجرا شد و پس از این ادغام، گروه فولاد بائووو ایجاد شد. در این سال گروه فولاد بائو به دلیل دزدی اطلاعات محرمانه به وسیله دادگاه آمریکا مورد مواخذه قرار گرفت و این پرونده با ورود متهمان متعدد دیگری از فولادسازی‌های چین، همچنان در حال پیگیری است.

شرکت فولاد نیپون (ژاپن، 68/ 51 میلیون تن در سال 2019)

شرکت فولاد نیپون در سال 2012 و با ادغام شرکت قدیم فولاد نیپون و گروه فلزات سومیتومو ایجاد شد. شرکت قدیمی فولاد نیپون در سال 1970 با ادغام گروه آهن و استیل فوجی و گروه آهن و فولاد یاواتا ایجاد شده بود. این شرکت هم‌اینک سومین تولیدکننده بزرگ فولاد در جهان است.

شرکت فولاد نیپون علاوه بر اینکه در تولید آهن و فولاد فعالیت می‌کند، اما سرمایه‌گذاری زیادی نیز در تولید نیمه‌هادی‌ها، نرم‌افزار و حتی محصولات مدیریت منابع انسانی انجام داده است. به دلیل این فعالیت‌ها که برای گروه فولاد نیپون جانبی محسوب می‌شوند، این شرکت توانسته است بسیاری از نوسانات شدید بازار فولاد را به سلامت پشت سر بگذارد. به دلیل نیاز به کاهش هزینه‌ها، این شرکت در سال 1999 مجبور به کاهش شدید نیروی انسانی خود شد، اما در سال 2003 و پس از آغاز رشد سریع اقتصادی چین و افزایش سریع تقاضا برای فولاد این شرکت توانست دوباره به سودآوری معقولی دست پیدا کند.

در اوایل سال 2011 این شرکت برنامه خود را برای ادغام در گروه فلزات سومیتومو اعلام کرد. در این زمان شرکت فولاد نیپون ظرفیت تولید حدود 5/ 26 میلیون تن در سال را داشت و سومیتومو سالانه حدود 11 میلیون تن فولاد تولید می‌کرد و ادغام این دو شرکت باعث شد شرکتی با ظرفیت تولید 37 میلیون تن فولاد خام در سال ایجاد شود. این ادغام در آن سال توانست ظرفیت تولید این شرکت را از ظرفیت تولید بائواستیل در آن زمان بیشتر کند. در اول آوریل 2019 اسم ژاپنی این شرکت که تا پیش از این شرکت فولاد نیپون و فلزات سومیتومو بود رسماً به شرکت فولاد نیپون تغییر کرد.

در می 2020 این شرکت اعلام کرد که فعالیت چهار کوره خود را متوقف خواهد کرد و یکی از این کوره‌ها برای همیشه خاموش خواهد شد. این سیاست به دنبال دیگر سیاست‌های این شرکت برای سودآوری در این سال اتخاذ شده است، چراکه در سال گذشته، این شرکت زیان‌ده بوده است.

گروه HBIS (چین، 56/ 46 میلیون تن در سال 2019)

گروه HBIS یا با اسم زیرمجموعه آن گروه Hesteel کارخانه تولید آهن و فولاد دولتی چین است. این شرکت پس از شرکت چندملیتی آرسلورمیتال، دومین تولیدکننده بزرگ فولاد خام جهان در سال 2015 بوده است. اما پس از ادغام گروه بائوشان و ووهان، این شرکت به رتبه سوم سقوط کرد و هم‌اینک چهارمین تولیدکننده بزرگ فولاد در جهان است. این شرکت در سال 2008 و با ادغام گروه آهن و فولاد تانگشان و گروه آهن و فولاد هاندان در ایالت هه بی ایجاد شد.

این شرکت در سال 2017 با سرمایه‌گذاری 4/ 42 میلیارد‌یوآنی کارخانه‌های خود را به‌روزرسانی کرد و هرچند ظرفیت تولیدش دو میلیون تن کاهش پیدا کرد اما کارخانه‌ها و تجهیزات خود را مدرن کرد تا بتواند در بازار پررقابت کنونی فعالیت کند. در سال 2018 گروه آهن و استیل صربستان HBIS که یکی از زیرمجموعه‌های گروه HBIS است اعلام کرد که 150 میلیون یورو در کارخانه تولید استیل خود جهت به‌روزرسانی تجهیزات سرمایه‌گذاری می‌کند. در همین سال این شرکت اعلام کرد که با همکاری شرکت تولید فولاد آسیا، کارخانه‌ای را در میندانائو در جنوب فیلیپین احداث می‌کند و انتظار می‌رود که تا سال 2023 این کارخانه با ظرفیت تولید هشت میلیون تن فولاد در سال به بهره‌برداری برسد. این کارخانه در فضایی به وسعت 305 هکتار ساخته می‌شود.

پرو دارای یکی از غنی‌ترین زمین‌های معدنی در جهان است و گروه HBIS اعلام کرده است که به همراه شرکت جونگرانگ شیندا در پروژه سرمایه‌گذاری و استخراج آهن در یکی از معادن پرو سرمایه‌گذاری می‌کند. این دو شرکت اعلام کرده‌اند که یک سرمایه‌گذاری مشترک برای استخراج سنگ آهن، مس، کبالت و طلا انجام می‌دهند. به دلیل این سرمایه‌گذاری، دو شرکت معدن را توسعه می‌دهند و در ادامه بندری نیز برای حمل‌ونقل منابع استخراج‌شده خواهند ساخت. شرکت جونگرانگ شیندا مجوز استخراج معدن پامپا د پونگو پرو را در سال 2016 به دست آورده و قرار است شرکت جینجائو پرو به عنوان بهره‌بردار از این معدن استخراج را انجام دهد.