فاز دوم احیاء استیل فولاد بافت منتظر فاینانس چین نماند
فاز دوم احیای مستقیم فولاد بافت با همت سهامداران کلید خورد
با بررسی دوباره‌ای که روی فاز دوم فولاد بافت انجام گرفت، سهامداران این مجموعه را به این نتیجه رساند که اولا فولادسازی برای منطقه بافت به‌صرفه نخواهد بود و دوم اینکه در انتظار فاینانس چین ماندن جز اینکه کار را به عقب بیندازد، رهاورد دیگری ندارد؛ بنابراین تغییراتی در فاز دوم فولاد بافت روی داد و از سویی سهامداران تصمیم گرفتند که با سود حاصل از فاز اول و آورده خود فاز دوم فولاد بافت را راه‌اندازی کنند.
تغییر فاز دوم فولاد بافت از تولید شمش به تولید آهن اسفنجی و گندله
معاون اجرایی و نظارت احیاء استیل فولاد بافت درباره جزئیات بیشتری از فاز دوم این مجموعه، در گفت‌وگو با «دنیای‌اقتصاد» عنوان کرد: فولاد بافت جزو طرح‌های استانی بود که افتتاح اولیه آن در سال 1386 برای توسعه مناطق کم‌برخوردار شهرستان بافت به زمین زده شد و در آغاز در دستور کار این واحد، یک واحد احیای مستقیم به ظرفیت 800 هزار تن و یک واحد فولادسازی به همین ظرفیت در نظر گرفته شد. کار واحد احیای مستقیم آغاز شد، اما به دلیل تحریم و کمبود منابع مالی، عملیات احداث آن به درازا کشید تا اینکه دولت تصمیم می‌گیرد که این کارخانه‌ها را به بخش خصوصی واگذار کند که در سال 1395 این واگذاری انجام می‌شود و گروه مالی گردشگری و به نمایندگی از آن گروه شرکت صنایع و معدن گسترش ماهان 60 درصد سهام را متقبل و متعهد می‌شود که واحد احیای مستقیم را با منابع داخلی خود به بهره‌برداری برساند و فاز دوم را اجرایی کند. با تزریق منابع مالی و با بکارگیری نیروهای متخصص فاز اول از ابتدای سال 1398 وارد مدار تولید شد و این فاز تقریبا با ظرفیت اسمی خود مشغول به تولید است و هم‌اکنون محصول آن در اختیار واحدهای داخلی قرار می‌گیرد.
گودرزی در ادامه توضیح داد: در ابتدای فاز دوم فولاد بافت، قرار بر احداث کارخانه تولید شمش بود که گروه مالی گردشگری با توجه به کارخانه‌هایی که در حال احداث در سطح کشور هستند و همچنین کمبود آب در شهرستان بافت، تغییر محصول برای این فاز دوم را در دستور کار خود قرار داد و تقاضایی به شرکت ملی فولاد و سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران (ایمیدرو) داد که به دلیل توجیه اقتصادی و تکمیل چرخه فولاد در کل کشور و همچنین حفظ منابع آب، خواهان حذف فولادسازی و احداث یک واحد احیای مستقیم دیگر و یک واحد گندله‌سازی است. از این رو در 24 اسفند ماه سال 1398 موضوع تغییر محصول تایید می‌شود و در حقیقت آقای نوبخت رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور این مصوبه را برای وزارتخانه صنعت، معدن و تجارت ارسال می‌کند.
منتظر ال‌سی چین نماندیم
معاون اجرایی و نظارت احیاء استیل فولاد بافت خاطرنشان کرد: اما متاسفانه با وجودی اینکه حدود 9 ماه از آن زمان می‌گذرد با پیگیری‌هایی که انجام داده‌ایم، تغییر محصول که باید توسط بانک مرکزی تایید شود و به طرف قرارداد شرکت چینی برای برقراری خط ال‌سی اعلام شود، هنوز اعلام نشده است و در عمل امکان استفاده از ال‌سی برای ما وجود ندارد. از سوی دیگر گزارش‌های مفصلی توسط مشاور و تیم فنی کارفرما خدمت هیات‌مدیره و سهامداران مجموعه ارائه شده است و خواهان این موضوع بوده‌ایم که با توجه به وضعیت فعلی کشور و نیازی که به آهن اسفنجی در کشور وجود دارد، سهامداران از محل منابع مالی خود واحد احیای مستقیم شماره2 را احداث کنند و آن را در دستورکار خود قرار بدهند و کار را آغاز کنند. این تغییر هم توجیه اقتصادی دارد و هم می‌تواند به محرومیت‌زدایی منطقه بافت کمک کند. خوشبختانه این مهم انجام شده و سهامداران پذیرفتند که این تغییر فاز اتفاق بیفتد و در مرحله اول مبلغ سرمایه شرکت را به 2 هزار و 200 میلیارد تومان افزایش دادند و مقرر شد که تا اول بهمن سال‌جاری هزار میلیارد آن به صورت نقدی در اختیار احیاء استیل بافت قرار بگیرد.
گودرزی با اشاره به برنامه‌های فاز دوم عنوان کرد: برنامه ما 28 ماهه است و ما باید در پایان سال 1401 این واحد را وارد مدار تولید کنیم. البته این بدان معنی نیست که خط اعتباری چین را پیگیری نکرده و آن رها خواهیم کرد، چراکه ما باید خط انتقال برق را به صورت مجزا برای فاز دوم احداث کنیم و همچنین کارخانه گندله‌سازی به ظرفیت 5/ 2 میلیون تن احداث کرده و زیرساخت‌های آن را ایجاد کنیم. از این رو فرآیند گشایش ال‌سی حتما در دستور کار واحد احیاء استیل فولاد بافت قرار دارد، اما با توجه به اینکه آن پروژه زمان‌بر است و طرف چینی پس از تاییدیه بانک مرکزی جمهوری اسلامی حداقل به 3 تا 4 ماه زمان نیاز دارد و برای اینکه ما این زمان را ذخیره و از آن به صورت بهینه استفاده کنیم، کار احداث واحد شماره2 را در دستورکار خود قرار داده‌ایم.
وی با اشاره به اقدام‌هایی که در احیای مستقیم شماره2 آغاز شده است، تصریح کرد: کارهای مهندسی پروژه آغاز شده است و اقدام‌هایی مانند نقشه‌‌برداری را نیز انجام داده‌ایم و نخستین فونداسیون صنعتی آن نیز احداث شده است. امیدواریم با توجه به برنامه‌ریزی که انجام داده‌ایم در بهمن 1401 شاهد افتتاح آهن اسفنجی دوم در این مجموعه باشیم.
25 درصد بخش مهندسی فاز دوم پیش رفته است
معاون اجرایی و نظارت احیاء استیل فولاد بافت در پاسخ به این پرسش که با توجه به محدودیت تحریم‌ها آیا به لحاظ فنی برای فاز دوم احیای مستقیم فولاد بافت با مشکلی روبه‌رو نخواهید بود، گفت: برای اجرایی شدن پروژه، سه بخش مهندسی، تامین و تدارک و اجرا باید طی شود. در بخش مهندسی هیچ نیازی به کشورهای دنیا نداریم و با فناوری ایرانی پرد تمام روند مهندسی از جمله مهندسی پایه به طور کامل در کشور خود ما انجام می‌گیرد که این فناوری پیش از این نیز در واحدهای احیای مستقیم به کار گرفته شده است. بنابراین از این بابت جای هیچ نگرانی وجود ندارد و در این راستا به سرعت پیش می‌رویم و امروز حدود 25 درصد مهندسی را نیز انجام داده‌ایم. گودرزی با بیان این موضوع که در فاز نخست هر چند از فناوری پرد استفاده کردیم، اما در کنار آن از کارشناسان خارجی نیز بهره گرفتیم، یادآور شد: اما امروز اصلا به هیچ کارشناس خارجی نیاز نداریم.
بالای 87 درصد تجهیزات فاز دوم فولاد بافت ایرانی خواهد بود
معاون اجرایی و نظارت احیاء استیل فولاد بافت با اشاره به بحث تامین و تدارکات فاز دوم اظهار کرد: در سخت‌ترین حالت ممکن حدود 80 درصد تجهیزات در داخل قابل ساخت است و این توان به صورت بالفعل در کشور وجود دارد، ولی اگر بخواهیم تا حدی ریسک کنیم، امکان دارد که این میزان را به 85 تا 86 درصد نیز افزایش دهیم. حدود 75 درصد تجهیزات واحد احیای مستقیم شماره یک بافت ایرانی است. تحریم‌ها دید سازندگان را در داخل کشور باز کرده و این اتفاق مهم روی داده است. سال 1386 که کلنگ احیای مستقیم به زمین زده شد، بسیار از تجهیزات مانند کاتالیست، پمپ‌ها و بسیاری از تجهیزات دیگر خارجی بود و کسی فکر نمی‌کرد که بتوان آنها را در داخل کشور ساخت. امروزه حتی واحدهای بزرگ مانند فولاد مبارکه و فولاد خوزستان در حال استفاده از این تجهیزات ایرانی هستند. بنابراین این 80 درصد به صورت بالفعل است و برای آن حدود 6 درصد که باید ریسک کنیم، موضوع کمپرسورهای داخلی است که در واحد احیای مستقیم، یک تجهیز خاص به‌شمار می‌رود و هم‌اکنون برخی شرکت‌های داخلی ادعای ساخت آن را دارند که در حال بررسی جامعی از این موضوع هستیم و امیدواریم که نتیجه این بررسی مثبت شود که در این صورت می‌توان ادعا کرد که بالای 87 درصد تجهیزات ایرانی خواهد بود.
گودرزی ادامه داد: هرچند به دانش برخی از تجهیزات در داخل کشور نرسیده‌ایم و به دلیل تحریم‌های ناعادلانه محدودیت‌هایی برای کشور ایجاد شده است و حتی برخی شرکت‌ها در خارج حاضر به مکاتبه با ما نیستند و در زمان افتتاحیه فاز واحد احیای مستقیم شماره1 نیز با این مشکل روبه‌رو بودیم و تمام شرکت‌هایی که در سال 1397 برای نصب و راه‌اندازی با ما قرارداد داشتند، زمان نصب و راه‌اندازی ما را همراهی نکردند. اما ما نیز با استفاده از توان متخصصان داخلی قادر شدیم که این فاز را راه‌اندازی کنیم، به گونه‌ای که امروز کارخانه فولاد بافت بالاتر از ظرفیت اسمی خود مشغول به کار است و محصول باکیفیتی را تولید می‌کند و تمامی مشتریان از محصولات ما رضایت کامل دارند.
وی با اشاره به این موضوع که یکی از دغدغه‌های مهم ما تامین تجهیزات 15 تا 29درصدی است، تاکید کرد: در فاز دوم تمام تلاش ما برای تامین 15 تا 20 درصدی تجهیزاتی است که باید از خارج وارد شود و به‌دنبال راهکارهایی برای آن هستیم. البته از تمام توان داخلی استفاده خواهیم کرد و پس از آن از کشورهای دوست و همسایه کمک خواهیم گرفت تا این تجهیزات را وارد کنیم.
گودرزی در پاسخ به این پرسش که برای تامین 15 تا 20 درصدی تجهیزات خارجی با چه مشکلاتی روبه‌رو هستید، گفت: البته یک مشکل ما این است که قوانین صادرات و واردات و قوانین گمرک مدام در حال تغییر هستند که سبب زمان‌بر شدن کارها می‌شود. موضوع آن است که با وجود محدویت‌ها ما کالاهایی را با سختی وارد کشور کرده‌ایم، اما قادر به ترخیص آن از گمرک نیستیم. امیدواریم که این سختگیری‌های دست و پاگیر از سر راه تمامی تولیدکنندگان برداشته شود.
قوانین دست و پاگیر واردات تجهیزات را گران‌تر می‌کند
معاون اجرایی و نظارت احیاء استیل فولاد بافت یادآور شد: البته فولاد بافت در مجموع سهامداران و مدیرعامل قوی‌ای دارد که کاملا این مسائل را درک می‌کنند و این موضوع به ما کمک می‌کند که تا حدی از بوروکراسی‌های دولتی دور شویم و در تامین تجهیزات سریع‌تر عمل کنیم. البته واقعیت این است که اگر سختگیری‌های گمرک مانند یک سال گذشته باشد، حتی اگر تجهیزات را بتوانیم وارد کنیم، امکان دارد که در مبادی ورودی کشور خود دچار مشکل شویم. هرچند در نهایت ما این تجهیزات را وارد کشور می‌کنیم، اما با وجود این سختگیری‌ها که سبب طولانی شدن کار می‌شود، هزینه‌ها افزایش می‌یابد. گودرزی ادامه داد: اگر مجموعه قوانین شفاف‌تر شود و تصمیم‌گیری‌ها سریع‌تر انجام گیرد و مجموعه گمرک و وزارت صنعت، معدن و تجارت همکاری بیشتری کنند، مشکلات کشور نیز سریع‌تر حل خواهد شد.
وی تاکید کرد: من با بی‌نظمی و قاچاق مخالف هستم، اما اگر مسئولان اقتصادی بتوانند در گمرک قوانین تسهیل‌گرانه با یک رویه مشخص، برای برطرف کردن دغدغه‌های واحدهای صنعتی و تولیدکننده به‌وجود آورند، بدون شک هم وضع معیشتی مردم و هم وضع اشتغال بهبود پیدا خواهد کرد.
اشتغالزایی فاز دوم
معاون اجرایی و نظارت احیاء استیل فولاد بافت در پاسخ به این پرسش که فکر می‌کنید که میزان اشتغالزایی مجموعه فاز دوم به چه میزان خواهد بود، عنوان کرد: اشتغالزایی در فاز دوم حدود 200 نفر خواهد بود. در صنایع فولادی معمولا بین 6 تا 7 برابر اشتغالزایی مستقیم، به صورت غیرمستقیم شغل ایجاد خواهد شد.
