حفظ آمادگی تولید
نیروگاه‌های حرارتی چه نقشی در عبور از پیک بار دارند؟
این بدان معنی است که متوسط رشد ظرفیت منصوبه نیروگاه‌های حرارتی طی سال‌های اخیر بیش از متوسط رشد مصرف بوده که بدین ترتیب نیروگاه‌های حرارتی با تامین بیش از ۹۰ درصد برق مورد نیاز کشور سهم بسزایی را در عبور موفق از دوره اوج بار طی سالیان اخیر به خود اختصاص داده‌اند.
همچنین ظرفیت فعلی منصوبه نیروگاه‌های کشور به 84 هزار و 674 مگاوات رسیده است که در تلاشیم این رقم نیز تا پایان امسال به حدود 86 هزار مگاوات افزایش پیدا کند.
میزان تولید برق نیروگاه‌های حرارتی در نیمه نخست سال 90 حدود 121 هزار میلیارد کیلووات ساعت و در 6 ماهه نخست سال گذشته 152 هزار میلیارد کیلووات ساعت بوده است که این رقم در نیمه نخست سال جهش تولید با افزایش حدود 10 درصدی نسبت به مدت مشابه سال گذشته از مرز 167 هزار میلیارد کیلووات ساعت گذشت. لازم به ذکر است در حال حاضر بیش از 90 درصد انرژی الکتریکی تولیدی کشور توسط نیروگاه‌های حرارتی تامین می‌شود.
در آن مقطع زمانی میزان مصرف سوخت سالانه نیروگاه‌های کشور حدود 57 میلیارد مترمکعب بود که این رقم سال گذشته به 74 میلیارد مترمکعب رسید. در آن سال‌ها 62 درصد سوخت نیروگاه‌ها توسط گاز طبیعی و 38 درصد آن توسط سوخت مایع تامین می‌شد؛ عاملی که افزایش ضریب خروج اضطراری واحدها، دشواری بهره‌برداری نیروگاه‌ها و آسیب‌دیدگی بویلرها را به همراه داشت.
اما اقدامات صورت گرفته در طی چند سال اخیر موجب شده است تا در نیمه نخست امسال از میان 45 میلیارد مترمکعب سوخت مصرفی نیروگاه‌ها حدود 40 میلیارد مترمکعب آن از طریق سوخت گاز طبیعی تامین شود.
راندمان نیروگاه‌ها در آن دوران حدود 9/ 36 درصد بود که این رقم در حال حاضر با اقداماتی از قبیل تبدیل نیروگاه‌های گازی به سیکل‌ترکیبی برای نخستین بار به 7/ 38 درصد افزایش یافته و براساس برنامه‌ریزی صورت گرفته تا پایان سال به حدود 39 درصد خواهد رسید.
در اوایل سال 90 ضریب خروج اضطراری واحدها 6/ 16 درصد و میزان آمادگی نیروگاه‌ها حدود 4/ 83 درصد بود که میزان خروج اضطراری واحدها در حال حاضر به هفت درصد کاهش پیدا کرده و آمادگی نیروگاه‌ها از مرز 93 درصد عبور کرده است.
افزایش 10 درصدی آمادگی نیروگاه‌ها در طی چند سال اخیر 5/ 3 میلیارد دلار صرفه‌جویی به همراه داشته است که این امر با انجام به موقع تعمیرات نیروگاهی و اتکا به توان داخلی در ساخت تجهیزات نیروگاهی حاصل شده است.
در حال حاضر بیش از 95 درصد تجهیزات نیروگاهی در کشور توسط متخصصان داخلی ساخته می‌شوند این در حالی است که صنعت نیروگاهی ایران در قبل از انقلاب اسلامی به طور کامل وابسته به کشورهای خارجی بوده است.
حفظ آمادگی تولید نیروگاه‌های حرارتی یکی از مهم‌ترین عوامل تامین برق پایدار در دوره اوج بار است. از این رو هر ساله بعد از پایان دوره اوج بار تعمیرات واحدهای نیروگاهی از مهرماه تا اردیبهشت‌ماه سال بعد طبق زمان‌بندی معین انجام می‌شود و تامین قطعات نیروگاهی و انجام به موقع تعمیرات نقش به‌سزایی در قابلیت اطمینان تولید واحدها خواهد داشت.
ایران هم‌اکنون در میان سازندگان سرآمد توربین‌های گازی نیروگاهی قرار گرفته و در زمینه ساخت توربین‌های گازی و واحدهای بخار تکنولوژی 100 درصدی در داخل کشور وجود دارد؛ به طوری که محصولات تولیدی توسط متخصصان داخلی به سایر کشورها صادر می‌شود. در همین راستا ظرف دو سال آینده نیروگاه‌های کلاس اف (راندمان بالا) نیز به دست متخصصان ایرانی ساخته خواهد شد.
از برنامه‌های اقتصاد مقاومتی شرکت برق حرارتی برای سال جهش تولید طراحی توربین ملی با راندمان 60 درصد است که در تلاشیم کار ایجاد نیروگاه ملی در مکان فعلی نیروگاه بعثت تهران عملیاتی شود و در هفته‌های آینده با صدور مجوز از سوی سازمان حفاظت از محیط‌زیست، کلنگ احداث بر زمین زده خواهد شد.
تهران به دلیل وجود نیروگاه‌های فرسوده با راندمان پایین در آن، برای احداث نیروگاه ملی اولویت دارد و همه تلاش‌ها به کار گرفته خواهد شد تا این امر در تهران محقق شود. اکنون نیروگاه‌های فرسوده تهران هم آلایندگی بالایی دارند و هم مصرف آب آنها زیاد است، بنابراین ضروری است با مساعدت سازمان حفاظت محیط‌زیست نیروگاه ملی در این شهر احداث شود.
در حال حاضر برنامه بازنشسته کردن سه نیروگاه ری، طرشت و بعثت استان تهران در دستور کار گرفته است و عملیات اجرایی پروژه نیروگاه ری نیز مردادماه امسال با آغاز ساخت پست جدید برق این مجموعه آغاز شده است.
ظرفیت اولیه نیروگاه ری در زمان احداث حدود یک هزار و 170 مگاوات با برخورداری از 40 واحد گازی کوچک بوده است که ظرفیت فعلی نیروگاه به دلیل قدمت بالا و از کار افتادن برخی از واحدها به حدود 500 مگاوات رسیده و هم‌اکنون 20 واحد گازی مجموعه با راندمان پایین حدود 20 درصد در حال فعالیت هستند که به دلیل هزینه‌های بالای تعمیرات و بهره‌برداری، راندمان پایین واحدها و قدمت و فرسودگی مجموعه، پروژه نوسازی و احداث واحدهای جدید نیروگاه ری در دستور کار قرار گرفته است.
در حال حاضر این مجموعه با برخورداری از 6 واحد گازی 25 مگاواتی آسک، 11 واحد 17 مگاواتی هیتاچی، سه واحد 65 مگاواتی میتسوبیشی و یک واحد فیات 25 مگاواتی در حال تامین برق منطقه جنوب تهران و پایتخت است.
نیروگاه جدید ری دارای دو واحد گازی کلاس F و یک واحد بخار با مجموعه ظرفیت یک هزار و 70 مگاوات خواهد بود که با افتتاح این طرح‌ها، واحدهای قدیمی نیروگاه ری برچیده خواهند شد و بخشی از کسری موجود تولید برق تهران را جبران خواهند کرد.
هم‌اکنون با کسری سه هزار مگاواتی تولید برق در استان تهران مواجه هستیم و برای جبران این رقم لازم است طی سال‌های آتی واحدهای جدید به نیروگاه‌های موجود استان افزوده شود که با اجرای سه طرح یاد شده علاوه بر افزایش توان تولیدی تهران، راندمان نیروگاه‌های استان نیز از حدود 22 درصد فعلی به بیش از 55 درصد افزایش خواهد یافت.
