صنعت شیرینی و شکلات در مسیر تحول
صنعت شیرینی و شکلات پس از پایان جنگ و آغاز تحول در نظام تصمیم گیری مدیران ایران، پای در مسیر توسعه گذاشت و با حضور چهرهای خوش فکر و نوآور در این صنعت، در کنار به روز شدن کارخانجات صاحب نام قدیمی، جان دوباره گرفت به طوری که این صنعت شیرینی وشکلات در دهه ۸۰ شمسی توانست رکورد صادرات حدود یکی میلیارد دلاری را برای خود ثبت کند. هرچند این صادرات سال‌های بعد با افت ملموسی مواجه شد اما به نظر می‌رسد طی سال‌های اخیر دوباره به جایگاه اصلی خود بازگشته و همچنان لیدر صادرات غیرنفتی در حوزه صنعت غذا به شمار می‌رود.
به عقیده بسیاری از فعالان صنعت غذا نوسانات صنعت شیرینی و شکلات متاثر از عوامل متعددی است که مهم‌ترین آنها ناشی از کیفیت، تامین وقیمت مواد اولیه است. سه ماده اصلی شکر، روغن نباتی و آرد در کنار ملزومات بسته بندی تقریبا تشکیل دهنده قیمت تمام شده و کیفیت محصولات صنعت شیرینی و شکلات هستند به طوری که تغییر و نوسان در هر یک از این موارد می‌تواند این صنعت صادرت محور را با چالشی جدی مواجه کند. مواردی که خود به عوامل بیرونی و داخلی زیادی وابستگی دارند و به عنوان کالاهای اساسی از حساسیت خاصی نزد دولتمردن برخوردارند.
مواد اولیه ای که مدت‌ها دغدغه مدیران صنعت شیرینی و شکلات بود با رشد و نوآوری سال‌های اخیر در صنعت غذا دیگر این روزها کم تر دغدغه جدی برای این صنعت به شمار می‌رود به طوری که در زمینه روغن‌های مصرفی این صنعت که زمانی یکی از معضلات کیفی تولیدکنندگان شیرینی و شکلات بود به واسطه بهره گیری از فناوری روز دنیا در تولید روغن‌های تخصصی و رشد صنعت روغن نباتی طی سال‌های اخیر تقریبا تمامی نیازهای صنعت شیرینی و شکلات در زمینه روغن‌های مورد نیاز تخصصی برطرف می‌شود و عملا دغدغه ای در این زمینه وجود ندارد. بازار روغن نباتی با توجه به تخصیص ارز 4200 تومانی برای واردات روغن خام از ثبات خوبی در زمینه قیمت نیز برخوردار است و کمبودی در بازار مشاهده نمی‌شود.
در زمینه آرد و شکر نیز همچنان قیمت‌های داخلی با توجه به افزایش نرخ ارز نیمایی و بازار آزاد، از قیمت مناسبی برخوردار است هرچند حذف ارز 4200 تومانی برای واردات شکر خام در اواخر سال 1398 در ابتدا نگرانی‌های را به وجود آورده بود اما با فروکش کردن تب تقاضا و عادی شدن جریان بازار به نظر می‌رسد بازار شکر به دلیل حجم مناسب واردات انجام شده طی ماه‌های اخیر و در آستانه فصل تولید شکر داخلی از ثبات قابل قبولی برخوردار است و فعالان صنعت شیرینی و شکلات کمتر دغدغه ای نسبت به تامین مواد اولیه با قیمت مناسب دارند و یارانه‌های پیدا و پنهان برای تامین مواد اولیه همچنان برگ برنده صنعت شیرینی و شکلات در زمینه صادرات و رقابت با سایر رقبای بین المللی باشد. هر چند که سهم ایران در بازار بزرگ صادراتی شیرینی و شکلات جهان همچنان بسیار اندک است.
اما در کنار این مسائل، جریانات حاکم بر اقتصاد کشور تاثیرات مهمی بر صنعت شیرینی و شکلات داشته است. تغییرسیاست‌های ارزی دولت، بخشنامه‌های خلق الساعه، تحریم‌های گسترده و همه جانبه بین‌المللی، غیرواقعی بودن قیمت‌های پایه صادراتی و الزام صادرکنندگان به بازگشت ارز بدون ارائه راهکارهای لازم در کنار شیوع ویروس کرونا حال خوب صنعت شیرینی و شکلات ایران را با نگرانی همراه کرده است و بیم آن می‌رود بی تدبیری‌های دولتمردان در کنار سایر فشارهای موجود، صنعت شیرینی و شکلات را با چالش‌های مهمی مواجه کند.
صرف نظر از همه این مسائل و در سخت‌ترین شرایط حاکم بر اقتصاد کشور اما واقعیت‌های موجود نشان می‌دهد سرمایه‌گذاری در صنعت شیرینی و شکلات همچنان شیرین است به طوری که این روزها و در شدیدترین شرایط تحریمی خبرهای خوشی از سرمایه گذاری‌های کلان و جدی جدید در صنعت شیرینی و شکلات و ورود برندهای جدید و محصولات متنوع به گوش می‌رسد و در کنار آن تکاپو در میان کارخانجات موجود برای بهره‌مندی از ماشین آلات و خطوط تولید جدید در روزهای اخیر حاکی از آن است که صنعت شیرینی و شکلات همچنان درمسیر توسعه و تحول رو به جلو در حرکت است و صادرات 2 میلیارد دلاری صنعت شیرینی وشکلات در افق 1404 چندان دور از دسترس نیست.
