رییس کمیسیون شهرسازی شورای شهر تهران:
تهران برای متخلفان ساختمانی ناامن شد
محمد سالاری در مورد مهم ترین تصمیمات کمیسیون معماری و شهرسازی شورای شهر طی دو سال گذشته از دوره پنجم شورا با بیان اینکه این کمیسیون طی دو سال اول دوره پنجم شورای شهر تهران در مجموع ۲۰۲ جلسه رسمی‌برگزار کرده است، گفت: در این جلسات نسبت به بررسی کارشناسی ۳۲ طرح و ۴۱ لایحه که از سوی هیات رییسه و شهرداری ارجاع داه بود اقدام کردیم و همچنین ۱۸۰ مورد بازدید میدانی از پروژه‌ها و... انجام شد. وی با بیان اینکه کمیسیون شهرسازی در راستای ایفای نقش نظارتی خود - از آنجا که بیشترین مشکلات، چالش‌ها و انحرافات در حوزه معماری و شهرسازی صورت می‌گیرد- با ایجاد کادر گروه فنی اقدام به پایش و تطبیق مفاد صورت جلسه شورای مناطق۲۲ گانه کرد، افزود: نهایتا ۴ هزار و ۸۵۵ پرونده در سال اول و ۵ هزار و ۴۰۰ پرونده در سال دوم شورا از این منظر مورد بررسی کارشناسی قرار گرفته و مغابرت‌های موجود احصا شد و طی مکاتبات رسمی‌به شهردار، ریاست شورا و سایر نهادهای نظارتی اقدام به لغو تصمیمات مغایر طرح‌های بالادستی کردیم.
سالاری در تشریح اقدامات مهم کمیسیون، تاکید کرد: از آنجایی که یکی از وظایف کمیسیون تخصصی بررسی وضعیت پرونده‌های باغات شهر تهران است، در موضوع تشخیص باغات در این مدت ۲۵۷ پرونده باغات را موردبررسی قرار دادیم و همزمان در راستای تحقق یکی از راهبردهای طرح جامع تهران که ساماندهی سیما و منظر شهری و هویت بخشی به شهر تهران است، نمایندگان این کمیسیون ۱۶ هزار و ۵۲۳ پرونده را در ۸۵۴ جلسه کمیته نما و تعداد ۱۱ هزار و ۴۰۰ پرونده دیگر را در ۶۴۰ جلسه در سال دوم مورد بررسی قرار دادند و در تمام پرونده‌های درخواست پروانه، نمای آنها مورد بررسی و نظارت قرار گرفت و همزمان ۱۵۱۰ درخواست مردمی‌به صورت حضوری و مکاتبه ای در این دوسال پاسخ داده شد. این در حالی است که به ۱۱۵ مورد موضوع ارجاعی از سوی هیات رئیسه علاوه بر طرح‌ها و لوایح، پاسخ داده شد و در این مدت در راستای مشارکت‌دهی نخبگان، دیده‌بان‌های شهری و مردم در تصمیم گیری و تصمیم سازی‌ها اقدام به برگزاری ۴۶ نشست کردیم.
رییس کمیسیون معماری و شهرسازی شورای شهر تهران با بیان اینکه تاکنون ۱۲۶ تذکر توسط اعضای کمیسیون معماری و شهرسازی در ایفای نقش نظارتی به شهرداری ارائه شده است، تصریح کرد: یکی از مهمترین عملکرد کمیسیون شهرسازی، ساماندهی فرآیند تصمیم گیری‌ها در حوزه املاک در مناطق ۲۲ گانه بود به نحوی که با ورود جدی توانستیم بیش از ۷۰ درصد تخلفات حوزه شهرسازی در مناطق را کاهش دهیم به عبارتی دیگر شوراهای معماری نسبت به قبل از دوره پنجم شاهد کاهش حداقل ۷۰ درصدی مغایرت‌ها با اصول شهرسازی هستیم.
وی ادامه داد: در حوزه میزان تحقق پذیری طرح جامع و تفصیلی نیز کمیسیون شهرسازی، کنش‌گری‌‌های بسیار موثری انجام داده به نحوی که موضوع اجرای طرح تفصیلی شهر تهران را توانسته به اولویت جدی شهرداری تبدیل کنیم و همچنین شاهد قانونمند عمل کردن کمیسیون‌های ماده ۵ در این دوره بودیم به‌گونه‌ای که در گذشته تصمیمات این کمیسیون تنها مبتنی بر درآمدزایی صرف بود و صدور مجوزهای انبوه با تغییر کاربری‌ها بود، اما امروز شاهد آن اتفاقات دیگر نیستیم و کمیسیون ماده ۵ به مسیراصلی خود که انجام تکلیف طرح‌های بالادستی، موضعی و موضوعی بوده برگشته و عمده تصمیماتی که در کمیسیون ماده ۵ اتخاذ میشود، اهدافی همچون عملیاتی شدن مفاد طرح‌های بالادستی و ارتقا کیفیت زندگی بیشتر مورد توجه قرار گرفته است.
سالاری با بیان اینکه از آنجا که تحقق طرح جامع، تفصیلی و... در گرو هماهنگی مدیریت شهری با سایر دستگاه‌‌ها و سازمان‌های دولتی است اقدام به احیای نهاد پایش و راهبری طرح‌های توسعه شهری کردیم، گفت: خوشبختانه با پیگیری‌‌های بسیار جدی چند ساله، موفق شدیم توافق نامه احیا این نهاد را به امضا وزیر و شهردار تهران برسانیم که بر همین اساس موضوع بازنگری و اسیب شناسی طرح تفصیلی سرلوحه کار قرار گرفت هرچندکه در ابتدای راه هستیم ولی ایجاد این نهاد به هر حال امید زیادی برای دغدغه‌مندان طرح‌های حوزه شهری رقم زده است.
وی با بیان اینکه در حوره بازآفرینی شهری و بافت فرسوده توانستیم با مشارکت سایر اعضای شورا، میزان اعتبارات طرح‌های بازآفرینی را با وجود تنگناهای مالی، افزایش دهیم، تصریح کرد: در این مدت کمیسیون سعی کرد ورود جدی به موضوع تخلفات ساختمانی داشته باشد و نسبت به ایجاد ستاد هماهنگی کمیسیون ماده ۱۰۰ که متشکل از نماینده شهردار تهران، نماینده کمیسیون شهرسازی، نماینده قوه قضائیه، ناجا، دیوان عدالت و نظام مهندسی بود، اقدام کرد سلسله جلساتی در این زمینه برگزار شده و ورود جدی به پروژه‌های بزرگ مقیاس دارای تخلف همچون مال و... کردیم که این امر باعث شد که امنیت متخلفان در حوزه تخلفات ساختمانی را به خطر بیفتد به‌گونه‌ای که شاهد کاهش جدی تخلفات در پروژه‌های بزرگ مقیاس در شهر هستیم، اما به دلیل اینکه ارزش افزوده تخلف برای متخلفان زیاد است باز هم شاهد بروز مشکلات در پروژه‌های کوچک مقیاس هستیم.
وی با بیان اینکه قوانین کمیسیون ماده ۱۰۰ کارآیی لازم در جهت پیشگیری از بروز تخلفات را ندارد، ادامه داد: برهمین اساس با کمک وزارت کشور لایحه اصلاح قوانین ماده ۱۰۰ را پیگیری می‌کنیم که این موضوع در کمیسیون زیربنایی دولت در حال بررسی است، این لایحه رویکرد پیشگیرانه دارد و به نحوی شهرداری به ضابط قضایی تبدیل میشود و این در حالی است که همه ذی نفعان حوزه بروز تخلفات شامل از شهرداری، مالک، مهندس و...نیز باید هزینه تخلف را پرداخت کنند.
سالاری در تشریج مهمترین اقدامات کمیسیون معماری و شهرسازی شورای شهر تهران با بیان اینکه یکی از مهمترین تصمیمات استراتژیک این کمیسیون، لغو مصوبه برج باغات بود، عنوان کرد: به‌رغم اینکه شهرداری برای اداره شهر مشکلات جدی مالی داشت، اما سعی بر این شد که برسرقولمان با مردم، تعهدات و شعارهایی که دادیم بمانیم و با مشارکت مابقی اعضای شورا، مصوبه برج باغ‌ها لغو شد و همزمان نیز نسبت به تدوین دستورالعمل ماده ۱۴ قانون زمین شهری که با رویکرد بارگذاری حداقلی را به تصویب شورایعالی رساندیم که نهایتا در هفته‌های اخیر این مصوبه مهم عملیاتی شد، اما علاوه بر این در تدوین این دستورالعمل علاوه بر اتخاذ رویکرد تنبیهی به منطور کاهش تخلفات به رویکرد تشویقی نیز توجه شد و توانستیم حالت برد- برد را برای مالکین باغات ایجاد کنیم به نحوی که مالکین باغات می‌توانند نسبت به ایجاد مشاغلی با کاربری متجانس باغات اقدام کنند.
وی با بیان اینکه مهمترین رویکرد کمیسیون شهرسازی، موضوع عدم شهرفروشی بود، گفت: آنچه که مسلم است طی دهه‌های اخیر همه شهرها به ویژه تهران از محل منابع درآمدی حاصل شده از شهرفروشی اداره می‌شدند که می‌توان به بروز پدیده‌هایی همچون فروش املاک بزرگ مقیاس، تغییر کاربری بر مبنای تصمیمات کمیسیون ماده ۵ ، امضاهای طلایی در مناطق ۲۲ گانه که سبب می‌شد علاوه بر اینکه فضای و هوای شهر فروخته شود و فساد و رانت زیادی شگل گیرد اشاره کرد، اما شورای پنجم طی مدت اخیر توانسته به‌رغم مشکلات جدی مالی موضع شهرفروشی را به چالش بکشدو تا حد زیادی جلوی آن را بگیرد.
وی افزود: توقف شهرفروشی سبب شد که بسیاری از افرادی که از فضای شهرفروشی منفعت می‌برند شامل نیروی بدنه شهرداری، برخی سوداگران ودلال‌ها، مدیریت شهری را متهم به قفل کردن شهر کنند، اما ما نه تنها شهر را قفل نکردیم بلکه مسیرهای قانونی را باز کرده و صرفا مسیر غیر قانونی را قفل کردیم. سالاری با اشاره به تصویب طرح احیای زیست شبانه توسط کمیسیون شهرسازی، گفت: علیرغم مخالفت جدی فرمانداری در مورد زیست شبانه نهایتا اصرار شورا باعث شد که این موضوع در هیات حل اختلاف مطرح شود که مراجع ذی صلاح با نظر فرمانداری موافقت نکردند و الان شهرداری باید نسبت به تدوین لایحه زیست شبانه و عملیاتی کردن در مناطق پایلوت اقدام کند. وی انتشار عمومی‌اطلاعات تمامی‌پرونده‌های شهرسازی مناطق ۲۲ گانه، تدوین احیای سند مجموعه شهری تهران با توجه به موضوعات حریم و همچنین توجه ویژه به احیا و مرمت بافت‌های تاریخی را یکی دیگر از اقدامات مهم کمیسیون شهرسازی دانست و گفت: در کنار لغو برج باغ‌ها یکی از تصمیمات مهم کمیسیون شهرسازی تصویب طرح منطقه کن و فرحزاد بود که شامل کوهستان، باغات بهم پیوسته و منطقه کشت اجباری بود که این موضوع بعد از پیگیری چندساله در همه نهادها تصویب شد و امید است در دو سال باقی مانده از عمر شورا به تفرجگاه عمومی یا بزرگترین پلازای شهری کشور تبدیل شود.
سالاری تاکید کرد: در این مدت سعی کردیم که موضوع توجه به حقوق عمومی‌شهر را در دستور کار قرار دهیم و سعی کردیم تا استراتژی شهرداری را از حوزه شهر فروشی، بارگذاری انبوه و تمرکز سخت‌افزاری به حوزه انسان‌محور و بازپس‌گیری فضای شهری و ساخت و ساز به نفع مردم و پیاده سوق دهیم. هرچند در این مسیر در ابتدای راه هستیم، اما مهم آن است که این موضوع راسرلوحه کار خود قرار داده‌ایم. سالاری در مورد مشکلات و نارسایی‌های حوزه شهرسازی با بیان اینکه یکی از مهمترین مشکلات را می‌توان طرح تفصیلی شهر تهران دانست، اظهار کرد: قرار بود این طرح، موجب از بین رفتن فساد، رانت و ... و موجب شفاف‌سازی حقوق مکتسبه باشد، اما نه تنها این اتفاق رخ نداد بلکه با توجه به آسیب شناسی میزان تحقق پذیری این طرح باید اعلام کنیم که طرح تفصیلی موجبات ایجاد انحرافات بیشتر در فضای کالبدی شهر نیز شده است و به همین دلیل خود را ملزم کردیم تا طی دو سال آینده در مورد بازنگری طرح تفصیلی اقدام کرده و نظارت دقیقی برای اجرای آن داشته باشیم.
وی فرآیند طولانی صدور پروانه را فسادزا خواند و تصریح کرد: این فرآیند طولانی مملو از فرآیندهای فساد زا است. اقدام اساسی شهرداری در این حوزه آن است که به طور کامل فرآیند صدور پروانه را هوشمند کند تا علاوه بر کاهش ارتباط مردم با بدنه شهرداری، زمینه نظارت‌پذیری نیز ایجاد شود. هرچند که به نظر می‌رسد، مدیران شهرداری اقتدار خود را در مداخله صدور پروانه می‌بینند تا زمینه تصمیمات و امضاهای طلایی داشته باشند. سالاری وجود بافت فرسوده را یکی دیگر از مشکلات حوزه شهرسازی عنوان کرد و با بیان اینکه موضوع باز آفرینی شهری به عنوان الگوی جدید نحوه مداخله در بافت فرسوده در برنامه ششم دولت آمده است، گفت: از آنجا که بافت فرسوده طی چندین دهه ایجاد شده و حل آن در یک بازه زمانی کوتاه ممکن نیست امیدواریم دولت به وعده‌های خود در ارائه تسهیلات تشوقفی همچون وام بلند مدت کم بهره، کمک در ایجاد زیر ساخت و... عمل کند تا بتوانیم چند محله هدف را بازآفرینی کنیم تا بعنوان الگو به کل کشور معرفی کنیم. وی غیرقابل قبول بودن اقدامات شهرداری در مناسب سازی فضاهای شهری برای گروه‌های هدف همچون معلولان و ... را یکی دیگر از مشکلات شهر دانست و با تاکید بر لزوم توسعه قلمرو عمومی‌و پلازاها، گفت: موضوع تاب‌آوری ساختمان ناایمن شهری نیز بعد از حادثه پلاسکو مورد توجه قرار گرفت، اما به نظر می‌رسد باید مطالبه عمومی در جامعه ایجاد شود تا این مهم به سرانجام برسد.
سالاری در مورد مهمترین مزیت شورای شهر پنجم نسبت به دوره‌های قبل با بیان اینکه اولویت به حقوق عمومی و مردم در مقایسه با منافع اقلیتی که شهر را دراختیار دارند، از مهم ترین ویژگی‌های این دوره است، گفت: در دوره قبل مدیریت شهری، مدیران به دنبال ابر پروژه بودند، چراکه توسعه شهر را در این می‌دیدند و حتی تمام دارایی شهر را فروختند تا این پروژه رقم بخورد اما در این دوره، شورا سعی کرد تا با هویت بخشی و توجه به شهر با محوریت مردم، سرمایه‌های شهر را به پروژه‌های عمرانی ترجیح دهد.از سویی دیگر فسادستیزی و رانت زدایی، شناسایی املاک و اراضی شهر و شفاف‌سازی فرآیند انعقاد قرار دادهای شهری در اولویت این شورا قرار گرفته است. وی با بیان اینکه اعضا ۲۱ نفره شورای شهر کارنامه بسیار خوبی در حوزه مبارزه با رانت و فساد دارند بگونه ای که در این دوره شاهد نبودیم که در خصوص اعضا شورا یا مدیران ارشد شهرداری مدرک فساد و رانتی ارائه شود، گفت: با این حال به عملکرد کلی شورای شهر در این دو سال، نمره ۱۲ یا ۱۳ می‌دهم البته لازم به توضیح است که شورا در اتخاذ رویکردهای مبنتی بر مصلحت شهر و شهروندان عملکرد بالای ۱۸ دارد، اما در تبدیل این رویکردها به دستاورد نمره‌ای کمتر از ۱۵ می‌دهم، چراکه ایرادات مدیریت شهری این است که برنامه اولویت محور و تحقق پذیر تدوین نشده است.
رییس کمیسیون معماری و شهرسازی شورای شهر پنجم در مورد برنامههای این کمیسیون در دو سال باقی مانده شورا با بیان اینکه رویکرد عدم شهرفروشی تداوم خواهد یافت، گفت: در حوزه شهرسازی موضوعاتی همچون اجرای طرح بازآفرینی شهری در چند محله، اجرای طرح نیلوفری به عنوان پروژه محرک توسعه، احداث پل ارتباطی در جنوب دریاچه شهدای چیتگر، طرح پل گیشا، تبدیل مجموعه باغات کن به بزرگترین تفرجگاه عمومی شهر، ایجاد موزه معمار و شهرساز، اصلاح فرآیند صدور پروانه از طریق هوشمندسازی و حذف واسطه‌ها، توجه به ایجاد پلازا در مناطق ۲۲گانه، عملیاتی کردن طرح زیست شبانه، اصلاح و بازنگری طرح تفصیلی دردستور کار برنامههای آتی این کمیسیون خواهد بود، اما د رحوزه کلان توجه به حمل ونقل عمومی، بهبود وضعیت پسماند، اصلاح ساختار شهرداری و انضباط مالی مورد توجه قرار خواهد گرفت.
سالاری در مورد ارتباط شورا و شهرداری با بیان اینکه در مجموع این ارتباط در مقایسه با دوره‌های قبل بهتر شده است، ولی هنوز با شرایط ایده آل فاصله داریم، تاکید کرد: از آنجا که در این دوره همه اعضای ۲۱ نفره شورا و مدیران شهرداری از یک جریان سیاسی هستند، انتظار می‌رفت که در راستای پاسخگویی به مطالبات مردمی، شهردار و معاونین نظارت پذیری بیشتر قبول کنند و همراهی بیشتری داشته باشند. از این رو همراهی همه جانبه شهرداری، بعنوان یک دغدغه مشترک و اشکال اساسی از منظر همه اعضا مورد تاکید است به همین علت ریاست شورا تصمیم گرفته طی جلسات هم اندیشی و تلفیق بودجه ، اولویت‌ها را با کمک شهرداری نهایی کنیم تا در دو سال باقی مانده همه همت مدیریت شهری معطوف به اجرای این برنامه شود.
