صورت مساله را پاک نکنیم
اپلیکیشن‌های نیازمندی اینترنتی چه کمکی به اقتصاد می‌کنند؟
در این صورت، مزیتی برای این افراد ایجاد می‌شود تا بتوانند کالاهای بیشتری خریداری کنند یا به سبد مصرفی خود، تنوع بیشتری ببخشند. به هر ترتیب این نوع تکنولوژی در این شرایط اقتصادی می‌تواند کمکی در جهت حفظ سطح رفاه موجود برای برخی از خانوارها باشد. نکته دیگری که حائز اهمیت است، این است که مدت زمان استفاده افراد از کالاها با یکدیگر یکسان نیست. این امکان وجود دارد که برخی افراد کالایی را پس از مدت کوتاهی از استفاده بفروشند، یا کالایی را تنها برای یک نیاز خاص در یک مدت خاص استفاده کنند، در نتیجه این افراد می‌توانند کالاهای دست دوم باکیفیتی را با قیمت مناسب به بازار عرضه کنند و مصرف‌کنندگان نیز از این فرصت بهره ببرند. همچنین جهش نرخ ارز، بسیاری از اقلام الکترونیکی را به اندازه‌ای گران کرده که تهیه کالاهای نو برای تمامی اقشار جامعه ممکن نیست. تمامی اینها نشان می‌دهد که وجود چنین بازاری، علاوه بر مزایای اقتصادی، می‌تواند در زمینه اجتماعی هم به وضعیت موجود جامعه کمک کند. با این وصف، اگر مشکلاتی در این حوزه شناسایی شده است، نباید به دنبال پاک کردن کل صورت مساله بود و بسیاری از مردم (به خصوص اقشار کم‌درآمد) را از این امکان مهیاشده در فضای مجازی محروم کرد.
کاستی‌های نظارتی
چه مولفه‌هایی در این حوزه باید مورد توجه قرار گیرد که بتوان به‌درستی از مزایای اپلیکیشن‌هایی که در فضای مجازی خدمات مورد نیاز مردم را ارائه می‌دهند و فواید اقتصادی و اجتماعی دارند، حمایت کرد؟ به‌طور معمول هنگامی که کشور در ثبات اقتصادی به سر می‌برد، تلاطمات بازار متناسب با ثبات اقتصادی کنترل می‌شوند، در واقع یک خودکنترلی در سیستم اقتصادی وجود دارد. اما هنگامی که ثبات اقتصادی به هم می‌ریزد، نحوه ورود به قیمت‌گذاری و تحریک تلاطم بازار، حساسیت‌های زیادی به‌خصوص در بستر فضای مجازی، به دنبال خواهد داشت. یکی از این حساسیت‌ها این است که نحوه ورود به بازار و قیمت‌گذاری داخل یک مجموعه، نباید منجر به تلاطم در قیمت برخی از کالاهای مهم شود.
بنابراین با توجه به ماهیت و کارکرد این نوع سایت‌ها یا اپلیکیشن‌هایی که کالاهای مورد نیاز مردم را عرضه می‌کنند در فضای مجازی ممکن است زمینه‌ای را ایجاد کنند که ناخواسته باعث بروز التهاب و بی‌ثباتی در بازارها شوند. بنابراین باید بررسی کرد اگر قیمت‌های اعلامی و مکانیسم خرید و فروش در اپلیکیشن‌هایی چون دیوار و شیپور به التهابات دامن زده‌اند از چه عواملی نشات گرفته است؟ در این صورت باید میزان نظارت‌ها را افزایش داد تا بتوان به‌درستی از آنها استفاده کرد. چراکه این بستر، فی‌نفسه می‌تواند باعث رونق تجارت شود و یک فضای رقابتی را شکل دهد که در نهایت به نفع عموم مردم کشورمان است. متاسفانه برخی از افراد از این فضا سوءاستفاده می‌کنند که باید مکانیسم‌های نظارتی برای برخورد جدی با آنها توسط متصدیان سایت‌های ارائه‌دهنده خدمات اینترنتی تدبیر و ایجاد شود. شاید یکی از مشکلات این حوزه، عدم شفافیت قیمتی بر اساس برند کالاست که در بستر فضای مجازی، چالش ایجاد می‌کند. اگر مشخصات کامل کالا قید شده باشد و نظارت صنفی نیز بر هر کالا صورت گیرد، فرصت سوءاستفاده به حداقل می‌رسد.
چالش‌های دوران گذار
با توجه به اینکه عمر کسب‌وکارهای اینترنتی و مدرن در کشور زیاد نیست، ما در دوران گذار استفاده از این سیستم‌ها هستیم. بنابراین باید شرایطی را فراهم کرد تا مانع رشد و فراگیری جرم‌خیزی در بسترهای مجازی شویم. در بستر موجود، تعداد کثیر استفاده‌کنندگان، به شکل سالمی نیاز خود را برطرف می‌کنند اما در این میان همانند دنیای واقعی برخی ممکن است سوءاستفاده کنند و برای دیگران مشکل ایجاد کنند. بنابراین در این دوران گذار متصدیان شرکت‌ها باید نظارت‌گری را انجام و سطح امنیت مبادلات را ارتقا دهند. اگر یک بستر نو پس از مدتی کار کردن، با یکسری نواقص مواجه شد، نمی‌توان انتظار داشت که تنها با فرهنگ‌سازی و آگاهی‌بخشی این مشکل مرتفع شود، بلکه متصدیان این سایت‌ها و اپلیکیشن‌ها باید به طور جدی به فکر رفع نواقص باشند. هرچند مساله فرهنگ‌سازی و آگاهی‌بخشی به مردم هم یکی از مسائلی است که باید به آن توجه ویژه داشت.
در جهت نظارت اثرگذار در این بستر که کالاها بدون ملاقات حضوری خریدار و فروشنده، مبادله می‌شوند، باید مشخصات کسی که ورود پیدا می‌کند، به طور کامل درج و در کنارش ضمانت فروش کالا در همان فضا از فروشنده اخذ شود. شاید بتوان این‌طور تشبیه کرد که سایت‌های مورد بحث، به بنگاه معاملاتی مجازی می‌مانند که همانند یک بنگاه معاملاتی واقعی، باید تضمین‌های مورد نیاز فروشنده و خریدار را اخذ کنند.
مسوولیت‌های سیاستگذار
توجه داشته باشیم ما مبدع این نوع تکنولوژی نبودیم، قطعاً این مشکلاتی که اکنون با آن مواجهیم برای دیگران هم به وجود آمده است. می‌توانیم از تجربه آزمون‌شده در دنیا استفاده کنیم. سیاستگذار در عبور از این مرحله گذار می‌تواند نقش موثری داشته باشد. در درجه اول، دولت نباید ریشه افزایش قیمت‌های کالاها را به اطلاع‌رسانی تکنولوژی‌های جدید تقلیل دهد. مثلاً اگر قیمت خودرو در سایت‌ها هم به نمایش در نیاید، قطعاً مردم از راه‌های دیگر از افزایش قیمت خودرو مطلع خواهند شد و در یک بازار بزرگ مانند خودرو، خرید و فروش چند دلال در سایت نمی‌تواند عامل تعیین‌کننده باشد. پس سیاستگذار اقتصادی نباید در این تله گرفتار شود و از علت‌های بنیادین تورم مغفول بماند. در درجه بعدی، باید برای سایت‌ها و اپلیکیشن‌های خرید و فروش کالا در فضای مجازی قوانین نظارتی در نظر گرفت. باید یک چارچوب قانونی مشخص برای فعالیت آنها تعریف شود تا بر مبنای آن مشخص شود اگر سایتی تخلف کرده و نظارت لازم را اعمال نکرده ابتدا با تذکر دادن و اگر این موارد افزایش یافت با آن برخورد شود. اگر یک بستر قانونی مشخص موجود باشد و افراد به چارچوب قوانین آگاه باشند دیگر به هر بهانه‌ای نمی‌توان با این نوع تکنولوژی برخورد کرد و مانع خدمات‌رسانی آنها به مردم شد.
ارسال نظر