پیام شمال‌نشین‌ها به مدیران شهرداری

خط هفت متروی تهران کدام نقاط شهر را به هم متصل می‌کند؟

کل خط ۷ متروی تهران ۲۷ کیلومتر است که از جنوب شرق تهران شروع و تا شمال غربی پایتخت ادامه پیدا می‌کند. نقطه شروع این خط ورزشگاه تختی در منطقه‌ ۱۵ است؛ پس از عبور از بزرگراه محلاتی به میدان غیاثی، خیابان سعیدی، بلوار قیام، خیابان مولوی، میدان محمدیه، میدان راضی و میدان بریانک می‌رسد. پس از این نقطه، محور غربی به شرقی خط هفت، به محور شمالی-جنوبی تبدیل می‌شود. در این امتداد از سطح زیرین بزرگراه نواب عبور می‌کند و به میدان توحید می‌رسد. سپس از جنب بوستان گفت وگو و برج میلاد رد می‌شود و به میدان صنعت می‌رسد. خط هفت زیر بلوار پاکنژاد خودش را به میدان کتاب در سعادت‌آباد می‌رساند. به این ترتیب خط هفت از منطقه ۱۴ و ۱۵ آغاز، با عبور از مناطق ۱۰، ۱۱ و ۱۲ به مناطق ۲ و ۶ می‌رسد. مطابق با برنامه‌ریزی‌های انجام شده در آینده نیز این خط به منطقه پنج در بزرگراه ستاری(تقاطع سیمون بولیوار؛ پس از گذشت از دانشگاه آزاد واحد علوم تحقیقات) امتداد پیدا خواهد کرد.

سه ایستگاه از خط ۷ مترو برای دومین بار در هفته آینده با تغییرات قابل توجه نسبت به سال گذشته افتتاح می‌شود. مهم‌ترین مسائلی که باعث متوقف شدن این خط در سال گذشته شد چه بود؟

در خردادماه سال ۹۶ حدود ۲۲ کیلومتر از این خط با ۸ تا ایستگاه افتتاح و راه‌اندازی شد. اما پس از بررسی‌های کارشناسی، به دلیل عدم‌تامین تهویه و سیستم کنترل مکانیزه قطار (سیگنالینگ) و همچنین عدم تامین راه‌های دسترسی و پله‌های اضطراری به میزان کافی، مجددا ایستگاه‌های افتتاح شده متوقف شدند. پیش‌بینی نشدن هر سه فاکتور در زمان راه‌اندازی خط، اگرچه ممکن است در شرایط عادی مشکل‌زا نباشد اما اگر وضعیت غیرعادی به وجود‌ آید به دلیل محدودیت راه‌های دسترسی و پله‌های اضطراری، امکان اطلاع‌رسانی و تخلیه به موقع مسافران سخت می‌شود. مطابق با استانداردها در زمان بحران، باید ظرف ۲ تا ۵ دقیقه امکان به سطح رساندن تمامی مسافران وجود داشته باشد. یا آنکه حداقل با رساندن مسافران به یک طبقه بالاتر از تونل مترو، خطر خفگی مسافران به دلیل دود و... را بتوان رفع کرد. این فاکتورها در زمان افتتاح سال گذشته پیش‌بینی نشده بود به این معنا که برای افتتاح ایستگاه‌های خط ۷ مترو وضعیت بحرانی در نظر گرفته نشده بود. از این رو مطابق با نظر کارشناسان، جهت اجرای پله‌های اضطراری، تهویه و سیستم سیگنالینگ بهره‌برداری از این خط متوقف شد.

چه فرآیندی برای افتتاح و بهره‌برداری مجدد ایستگاه‌های این خط طی یک سال گذشته طی شد؟

در بازه زمانی یکسال گذشته با فازبندی سیستم سیگنالینگ به دلیل محدودیت بودجه، ۵ ایستگاه به طول ۶ کیلومتر میانی‌ خط هفت در تیرماه سال جاری مجددا افتتاح شد. سیستم سیگنالیک این امکان را می‌دهد که در صورت تامین قطار، سرفاصله قطارها به ۲ تا ۵ دقیقه نیز برسد. اما در زمان بهره‌برداری نخست در سال گذشته در ایستگاه‌های افتتاح شده این خط، هر ۵۵ دقیقه یکبار یک قطار از تونل عبور می‌کرد. بعد از مدتی نهایتا سرفاصله قطارها به ۳۵ دقیقه رسید اما چون این سیستم برای آن طراحی نشده بود امکان کاهش سرفاصله قطارها وجود نداشت. برای آنکه سرفاصله قطارها در این خط به ۲ تا ۵ دقیقه برسد در طرح نهایی پیش‌بینی تامین ۴۲ قطار شده است. در حال حاضر نیز تعداد قطارهای تامین شده برای این خط ۴ رام قطار است. البته این نکته قابل توجه است که چون فعلا ۶ کیلومتر از این خط افتتاح شده نیاز به بیش از این تعداد قطار وجود ندارد حتی یکی از قطارها نیز به شکل رزرو است. اگرچه سیستم سیگنالینگ این خط می‌تواند پاسخگوی زمان کمتری نیز باشد اما فعلا به دلیل مشکلاتی که در بحث تامین قطار وجود دارد بازه زمانی یک ربع به یک ربع برای سرفاصله قطارها پیش‌بینی شده است.

اشاره کردید که برای راه‌اندازی مجدد خط ۷، فاز بندی انجام شده است علاوه بر فاز یک که مربوط به ۶ کیلومتر میانی و در قالب ۵ ایستگاه می‌شود. در فاز دوم کدام قسمت قرار است در ۲۵ اسفند امسال افتتاح شود؟

فاز دوم قسمت شمالی تا میدان صنعت را شامل می‌شود. با توجه به بافت میدان صنعت و عدم‌سرویس‌دهی خطوط دیگر مترو، بازخوردهایی که از مناطق به‌خصوص منطقه‌ی ۲ ارائه شد مشخص کرد که آمادگی زیادی برای استفاده از مترو در این منطقه وجود دارد. از این‌رو فاز بهره‌برداری به جای شرقی-غربی، به شمالی-جنوبی تغییر پیدا کرد. در این فاز، سه ایستگاه به طول ۵/ ۷ کیلومتر راه‌اندازی می‌شود. چهار ایستگاه دیگر نیز در ادامه همین محور به شرط تامین پله‌های برقی و تجهیزات خاص در سال آینده به بهره‌برداری خواهد رسید. مطابق با برنامه‌ریزی‌های انجام شده، تا پایان بهار سال آینده، فاز شرقی خط هفت مترو نیز به ایستگاه بسیج خواهد رسید. در این بخش نیز سه ایستگاه راه‌اندازی می‌شود. به این ترتیب در مجموع به ۲۲ کیلومتر قبلی می‌رسیم با این تفاوت که برخلاف سال گذشته، سیستم سیگنالینگ و تهویه مطلوب نیز پیش‌بینی شده است. به این ترتیب برخلاف گذشته در ایستگاه‌های خط هفت، نه تنها گرد و خاک نمی‌آید بلکه شهروندان هوای خنکی را هم استشمام می‌کنند.

شرایط خاص ناشی از تحریم‌های ظالمانه، چه مشکلاتی را در روند تامین تجهیزات مترو ایجاد کرد؟

مشکلات خاص طبعا کار را سخت‌تر می‌کند. موضوع اصلی در تامین تجهیزات، تامین نقدینگی است. به‌عنوان مثال، برای تامین نقدینگی اسفندماه سال گذشته اوراق مشارکت برای خط هفت فروخته شد اما تیرماه سال جاری این منابع به خط تزریق شد. از آنجا که عملیات ساختمانی خط هفت تمام شد و فقط تامین تجهیزات باقی مانده است پروسه زمان‌بر است. در این پروسه، باید تجهیزات خریداری شود، قراردادساخت نوشته شود و بعد از تزریق ۵۰ تا ۷۰ درصد هزینه به‌عنوان پیش‌پرداخت، ساخت شروع خواهد شد. به‌طور متوسط بین ۴۵ تا ۵۰ روز نیز دوره ساخت طول خواهد کشید. پس از آن حمل و نصب آغاز می‌شود. به این معنا که هر زمان پول تزریق شود سه ماه بعد امکان بازدید و بازخورد سرمایه‌گذاری فراهم می‌شود. اما در سری نخست از آنجا که عملیات ساختمانی هنوز در جریان بود این امکان وجود داشت که ماهانه یک ایستگاه به بهره‌برداری برسد اما در مقطع کنونی می‌توان گفت هر سه ماه، سه تا چهار ایستگاه امکان به مرحله بهره‌برداری می‌رسد.

ایستگاه‌های در حال افتتاح از نظر تامین تجهیزاتی همچون پله‌برقی، سیستم سیگنالینگ و... کاملا تکمیل است؟

بله؛ پله‌برقی، سیستم تهویه مرکزی و... به‌طور کامل و با رعایت تمامی نکات ایمنی تکمیل شده است. حتی مسیر سبزی برای مواقع اضطراری تعریف شده که حتی ایستگاه‌هایی هم که عبور می‌کنید پله‌ها و چراغ‌های داخل آن ایستگاه به تراز بالا نصب شده که اگر هر لحظه اتفاقی رخ دهد در اولین فرصت بتوانند سکو را خالی کنند و جان مردم حفظ شود.