خط شش متروی تهران پس از شروع از منطقه دولت‌آباد در جنوب شرقی تهران در محدود پارک جنگلی توسکا، از بزرگراه آزادگان عبور کرده و با گذر از منطقه کیانشهر و بزرگراه بعثت، به خیابان ۱۷ شهریور می‌رسد. ادامه خط در خیابان ۱۷ شهریور امتداد یافته و با گذر از خیابان شوش، میدان خراسان، بزرگراه شهید آیت‌الله محلاتی و میدان شهدا به میدان امام حسین(ع) می‌رسد. مسیر پس از خروج از ایستگاه امام حسین(ع) در امتداد خیابان خواجه نصیر وارد میدان سپاه شده و پس از عبور از خیابان‌های دکتر شریعتی و بهار شیراز به میدان هفت تیر می‌رسد. در ادامه، مسیر در راستای خیابان کریم خان به میدان ولیعصر(عج) و در امتداد بلوار کشاورز به پارک لاله وارد شده و با تغییر جهت به سمت شمال وارد خیابان کارگر شمالی می‌شود. سپس از تقاطع‌ خیابان‌های کارگر و فاطمی عبور کرده و با گذر از بزرگراه جلال آل احمد به پل نصر می‌رسد.

پس از عبور از بزرگراه شهید دکتر چمران، این خط به پل شهرک آزمایش رسیده و ادامه مسیر در بلوار مرزداران به سمت غرب امتداد یافته و با گذر از بزرگراه‌های یادگار امام، شهید آیت‌الله اشرفی اصفهانی وارد خیابان پیامبر می‌شود و پس از عبور از بزرگراه‌های شهید آیت‌الله حکیم، شهید ستاری، آیت‌اله کاشانی و شهید همت، وارد خیابان کوهسار شده و به شهرک کن در شمال غرب تهران منتهی می‌شود. این خط در طی مسیر در ایستگاه قیام با خط هفت، در ایستگاه میدان شهدا با خط چهار، در ایستگاه امام حسین(ع) با خط دو، در ایستگاه هفت تیر با خط یک، در ایستگاه میدان ولیعصر(عج) با خط سه و در ایستگاه کوی نصر مجددا با خط هفت، تقاطع دارد.

 

مطابق با پیش‌بینی‌های انجام شده این پروژه، به طول ۳۲ کیلومتر، شامل ۲۷ ایستگاه، ۲۵ هواکش میان تونلی و خروجی اضطراری و ۳ پست برق HVS است. نکته جالب آنکه ۱۱ کیلومتر از مسیر که در زیر سطح آب زیرزمینی واقع شده، به روش مکانیزه و ۲۱ کیلومتر از آن به روش کلاسیک احداث می‌شود. با احداث بخش توسعه جنوبی خط شش متروی تهران به طول ۶ کیلومتر، ۴ ایستگاه و ۵ هواکش و پله اضطرار که از منطقه دولت‌آباد آغاز و به ضلع شرقی حرم مطهر حضرت عبدالعظیم حسنی(ع) منتهی می‌شود. طول این خط به ۳۸ کیلومتر و تعداد ایستگاه‌ها به ۳۱ ایستگاه خواهد رسید و تبدیل به بلندترین خط مترو خاورمیانه خواهد شد.

اهداف

مطابق با طرح و پیش‌بینی‌های اولیه انجام شده از سوی محققان و کارشناسان حوزه حمل و نقل، در صورت احداث و راه‌اندازی خط شش مترو پایتخت، ۱۰ هدف مهم در توسعه شبکه حمل و نقل عمومی محقق خواهد شد. بر این اساس اولین هدف محقق شده ناشی از اجرای این خط، «تردد دقیق و ایمن با بالاترین فناوری ممکن» است. «توجه به مسائل زیست‌محیطی با کاستن از حجم شبکه‌های حمل و نقل آلوده‌کننده» و « ایجاد و گسترش فرهنگ نظم با توجه به ارزش والای وقت در زندگی روزمره شهروندان» دو هدف مهم دیگری است که می‌تواند بخش زیادی از مهم‌ترین دغدغه شهروندان پایتخت یعنی کاهش ترافیک و آلودگی هوا را کاهش دهد. علاوه بر این کارشناسان عنوان می‌کنند در نتیجه توسعه خطوط مترو همچون خط شش، «فضای آرام و آسوده»، «صرفه‌جویی در مصرف سوخت» و «کاهش تصادفات» رخ خواهد داد. از دیگر اهدافی که می‌تواند در نتیجه راه‌اندازی ایستگاه‌های خط شش برای شبکه حمل و نقل پایتخت اتفاق افتد، «بهینه‌سازی حمل و نقل شهری»، «صرفه‌جویی در اتلاف وقت»، «صرفه‌‌جویی در هزینه درمان و نظافت ناشی از آلودگی هوا» و «صرفه‌جویی در هزینه مصرف لوازم یدکی و استهلاک خودروها» است.

فناوری روز دنیا

بررسی‌ها نشان می‌دهد طراحی و ساخت خطوط مترو و روش‌های ساخت آن تحت تاثیر عوامل گوناگونی قرار دارند و تعیین روش ساخت و وشیوه اجرای مراحل مختلف آن از اهمیت زیادی برخوردار است و شیوه‌های مختلفی را در بر می‌گیرد. اما این روش‌ها متاثر از عوامل مختلف محیطی انتخاب می‌شود. مطابق با نظر کارشناسان و صاحب‌نظران حوزه، از مهم‌ترین عوامل تاثیرگذار بر روش اجرای تونل و ایستگاه می‌توان به عمق تونل، ترافیک محل حفاری، فاصله ایستگاه‌ها، شیب زمین، نوع و پایدار خاک منطقه، سطح آب‌های زیرزمینی، زمان و هزینه اجرا و همچنین میزان جابه‌جایی و تعداد مسافران است. یکی از روش‌های نوین حفاری که در توسعه خطوط جدید مترو پایتخت از آن استفاده می‌شود روش اتریشی-ایرانی است. از آنجاکه حفر تونل می‌تواند باعث ناپایداری خاک و در نتیجه نشست سازه‌های روی زمین شود و با افزایش حجم خاکبرداری این ناپایداری افزایش پیدا می‌کند بنابراین در این روش تونل به بخش‌های مختلف تقسیم شده و برداشت خاک به‌صورت مرحله‌ای انجام می‌‌شود و در هر مرحله با اجرای سازه موقت، پایداری خاک تامین می‌شود. در نتیجه اجرای چنین روشی که در اجرای خطوط جدید مترو همچون خط هفت مورد استفاده قرار می‌‌گیرد میزان نشست‌های احتمالی سطح زمین کاهش پیدا می‌کند. چراکه در این روش ابتدا نیمه فوقانی مقطع تونل، حفاری شده و عمدتا توسط قاب‌های فلزی، مش فولادی و شاتکریت روی آن، پایداری مقطع تامین می‌شود. پس از این مرحله، خاکبرداری در قسمت تحتانی انجام می‌شود. مطابق با بررسی کارشناسان استفاده از این روش در بخش‌های مناسب می‌توان خطرات ناشی از حفاری و گودبرداری تونل‌های خطوط مترو را تا حدی زیادی کاهش دهد.

(8)