گفت‌وگو با فرید دهقانی، مدیرعامل صندوق بیمه سرمایه‌گذاری فعالیت‌های معدنی
بخش معدن و صنایع معدنی کمترین ضربه پذیری از تحریم‌های پیش رو را خواهد داشت
با توجه به تاثیراتی که در نوسانات نرخ ارز به‌وجود آمده، صندوق چه برنامه‌ای برای جبران خساراتی که ممکن است به این مجموعه وارد شده باشد، دارد؟
کسانی که از ما برای اخذ تسهیلات از بانک‌ها بیمه نامه دریافت کرده اند و تسهیلاتشان را گرفته اند ، تحت‌تاثیر نوسانات نرخ ارزی قرار نمی گیرند. تنها دو گروه هستند که تحت‌تاثیر نوسانات نرخ ارز قرار می‌گیرند؛ کسانی که پرونده تسهیلاتی‌شان در مرحله اجراست یعنی در پروسه بررسی کارشناسی و اعطای ضمانت‌نامه است، یعنی در زمان قبل از افزایش نرخ ارز درخواست تسهیلات کردند. به‌طور مثال یک بیل مکانیکی را با ارز چهار هزار و دویستی درخواست کردند، ولی الان قیمت‌ها افزایش پیدا کرده و دلار چند برابر شده است. پس ما دوباره پرونده این افراد را بازبینی می‌کنیم و میزان تسهیلاتشان را بالا می‌بریم. عده‌ای هم هستند که تازه می‌خواهند درخواست تسهیلات بکنند. بنابراین این درخواست تسهیلات در قالب نرخ ارز‌های جدید است. قاعدتا برای آنها دیگر خرید ماشین‌آلات نو با این نرخ ارز نمی‌صرفد مگر در حالتی که کل محصولشان صادراتی و فروش آنها به ارز باشد. در حال حاضر با توجه به افزایش قیمت ماشین‌آلات نو، برای ماشین‌آلات دست‌دوم تا ده سال ساخت هم تسهیلات اعطا می‌کنیم.
به‌نظر شما با توجه به وضع تحریم‌های جدید خللی در برنامه‌ها و تصمیم‌گیری‌های صندوق ایجاد شده است؟
بخش معدن یکی از بخش‌هایی است که بسیار کم از تحریم ضربه می‌بیند. اگر به آمار و اطلاعات سال‌های ۱۳۹۰، ۱۳۹۱ و ۱۳۹۲ مراجعه کنیم که تحریم‌ها در اوج خودش بود، می بینیم که کمترین ضربه‌پذیری برای بخش معدن بوده است. بنابراین بخش معدن و مخصوصا محصولات صادراتی مواد معدنی قاعدتا کمترین ضربه‌پذیری را دارند؛ ولی ما یک نوع بیمه‌نامه در ارتباط با بیمه کاهش قیمت مواد معدنی داریم که اگر سرمایه‌گذاران و صادرکنندگان احساس کنند در نتیجه تحریم‌ها به فروششان خدشه وارد شود، می‌توانند بیمه‌نامه مربوط به کاهش قیمت مواد معدنی را از صندوق خریداری بکنند و ما آن پوشش ریسکی را نسبت به بهره‌برداران ارائه می دهیم.
از لحاظ تصمیم‌گیری‌هایی که برای پوشش‌دهی در صندوقتان هست، بیمه‌ها به چه صورت است؟
قرار است که بیمه‌نامه‌های جدیدی صادر بکنیم. بیمه‌نامه‌های جدید در آیین‌نامه‌مان هست، ولی به آنها توجه خاصی نشده است. ما آنها را مورد توجه قرار می‌دهیم؛ مثل همان بیمه‌نامه سرمایه‌گذاری که در ارتباط با بخش استخراج و فرآوری سه نوع بیمه‌نامه هست؛ بیمه‌نامه مربوط به بیمه سرمایه‌گذاری در بخش استخراج؛ ما سرمایه کسانی را که با منابع مالی خودشان نسبت به سرمایه‌گذاری در استخراج و بهره‌برداری از معادن سرمایه‌گذاری می‌کنند، در بخش معدن بیمه می‌کنیم. در بخش فرآوری هم همین‌طور است. در ارتباط با کاهش قیمت‌ها و تلورانس‌های مربوط به قیمت‌های جهانی هم بیمه‌نامه صادر می‌کنیم.
صندوق چند شعبه دارد و در چه شهرهایی است؟
ما میزهای استانی داریم. در چند منطقه از کشور مثل مشهد نماینده داریم که برای خراسان‌ها است. در آذربایجان نماینده داریم که برای آذربایجان شرقی و غربی و زنجان و اردیبل و کردستان و... است. یک نمایندگی جدید هم می‌خواهیم در جنوب کشور دایر کنیم که در استان یزد قرار دارد. علاوه‌بر اینها؛ میزهای استانی داریم که در سازمان نظام مهندسی استان‌ها مستقر است. مسئول میز ما رئیس سازمان نظام مهندسی معدن آن استان است و تمام خدماتی که ما در استان ارائه می‌دهیم را ارائه می‌دهند.
با توجه به وضعیت فعلی اقتصادی، خط مشی و رویکرد اصلی صندوق چیست؟
حمایت حداکثری از بخش معدن با کمترین هزینه مالی. اما ما برای تحقق این امر بخش معدن را جزء یکی از بخش‌های استفاده‌کننده از منابع یاد شده در قانون توسعه روستایی از محل منابع صندوق توسعه ملی قرار دادیم. مستحضر هستید که قانونی در مجلس تصویب شد در ارتباط با اختصاص یک و نیم میلیارد دلار برای توسعه اشتغال توسعه روستایی و عشایری که تبدیل به ریال می‌شد و در سه چهار تا بانک عامل سپرده‌گذاری می‌شد و برابر آن هم بانک‌ها می‌گذاشتند که می‌شد ۱۲ هزار میلیارد تومان. به اصطلاح با تلاش‌های بسیاری که مجموعه دوستان ما و خود بنده کردیم، ۱۰ درصد این منابع را برای بخش معدن و صنایع معدنی گرفتیم. برای اینکه واقعا باورمان بر این است که توسعه روستایی اتفاق نمی‌افتد مگر اینکه توسعه بخش معدن اتفاق بیفتد. برای اینکه بیشتر معادن ما در مناطق محروم و کمتر توسعه‌یافته هستند.
ما سعی کردیم این منابع را تزریق کنیم به‌واسطه صندوق بیمه سرمایه‌گذاری فعالیت‌های معدنی بخش معدن و صنایع معدنی. بنابراین رویکرد ما ارزان کردن سرمایه‌گذاری و کم‌ریسک کردن سرمایه‌گذاری در بخش معدن و صنایع معدنی است. باور ما این است که تحقق توسعه پایدار در کشور می‌تواند از کانال توسعه بخش معدن و صنایع معدنی بگذرد و اشتغال پایدار، اشتغال حداقل ۲۵ ساله در مناطق محروم و مناطق روستایی می‌تواند به‌واسطه بخش معدن اتفاق بیفتد. باور ما بر این است که یکی از معدود بخش‌های دارای مزیت نسبی و مزیت مطلق در اقتصاد کشور در برهه‌های مختلف تاریخی و در سیکل‌های مختلف تجاری و تحریمی بخش معدن و صنایع معدنی بوده است که می‌تواند تحرک و پویایی لازم در بخش اقتصادی ایران را به‌وجود بیاورد.
چند درصد از معدن‌کارانی که در حال فعالیت هستند، از این صندوق استفاده می‌کنند؟
اجازه بدهید ما معدن‌کاران را از لحاظ مالکیت به چند بخش تقسیم کنیم؛ یک بخش دولتی است که ما به آنها اصلا به هیچ عنوان خدمات ارائه نمیدهیم. بخشی به‌عنوان خصولتی‌ها هستند که به آنها هم تسهیلات ارائه نمیدهیم. ما تنها برای معدن‌داران کاملا خصوصی ارائه خدمات داریم و از این حیث یکی از نهادهای حاکمیتی هستیم که فقط به بخش خصوصی خدمات ارائه می‌دهیم. ما از ابتدای تاسیس صندوق تا الان بالای ۶۵۰ میلیارد بیمه‌نامه برای معدن‌داران صادر کرده ایم.
باز هم بر‌گردیم به وضعیت اقتصادی کنونی که تولید هم دچار مخاطره شده؛ چه پیشنهادها و توصیه‌هایی برای کاهش ریسک سرمایه‌گذاری در این بخش دارید؟
الان وضعیت ارزی کشور ، ناپایدار است، ولی این را فراموش نکنیم که استفاده‌کنندگان واقعی از منابع ارزی و نیازمندان واقعی منابع ارزی از این ناپایدار بودن وضعیت ضربه نمی‌بینند. این ناپایداری مربوط به دو سه درصد است. درست است که افزایش قیمت ارز داریم، ولی آنجا نوسانات نرخ ارزی به آن صورت نداریم؛ یعنی اگر ثبت‌سفارش قانونی انجام شده باشد خیلی مشکل حاد و خاصی نداریم. در شرایط حاضر سرمایه‌گذاری در بخش معدن و برای محصولات صادراتی بخش معدن باز هم توصیه می‌شود. خب! برای اینکه سرمایه‌گذاری پایدار و دارای مزیت نسبی است؛ معدن یکی از مزیت‌های اصلی کشور است بنابراین در این اوضاع جامعه، قاعدتا بخش‌هایی که دارای مزیت نسبی داخلی هستند باید بیشتر مورد توجه قرار بگیرند. به‌نظر می‌رسد سرمایه‌گذاری در بخش معدن یکی از بخش‌های سودده و دارای آینده‌ای بسیار روشنی برای سرمایه‌گذاران است.
ارسال نظر