لطفا به مهم‌ترین محصولات کشاورزی استان لرستان اشاره کنید. استان چقدر از تولید این محصولات سود می‌برد؟

لرستان در زمینه تولید محصولات کشاورزی مشکلی ندارد و حتی کشاورزی استان از نظر تولید در برخی از محصولات از جمله نخود، میوه‌ها و سبزیجات رتبه اول کشور را دارد؛ اما متاسفانه نبود صنایع تبدیلی و فرآوری در لرستان موجب شده است که کشاورزان استان هیچ‌گونه سودی از محصول تولیدی خود نبرند، زیرا محصولات کشاورزی از استان خارج و نصیب استان‌های هم جوار یا کشورهای خارجی می‌شود. برای نمونه لرستان رتبه نخست تولید نخود را دارد اما به دلیل نبود کارخانه فرآوری، این محصول به استان‌های غربی رفته و از آنجا به عراق، ترکیه و سایر کشورها صادر و سود آن عاید استان‌های دیگر می‌شود. انار سیاب کوهدشت و انجیر سیاه پل‌دختر نیز رتبه اول کشور را دارند اما این محصولات نیز فقط به صورت سنتی برداشت می‌شوند و هیچگونه فرآوری روی آن انجام نمی‌شود. همچنین مروک الیگودرز قطب تولید زردآلو در کشور است اما برای این محصول نیز سردخانه و صنایع فرآوری نداریم و دلال‌ها از کشاورز زردآلو را می‌خرند و در بازارهای دیگر می‌فروشند.

 یعنی هیچ‌گونه صنایع تبدیلی و بسته‌بندی در لرستان وجود ندارد؟

هیچ صنایع تبدیلی، فرآوری و بسته‌بندی در لرستان وجود نداد؛ اصلا پس از برداشت هیچ‌گونه فرآیند اصولی روی محصول انجام نمی‌شود و همه محصولات به صورت تازه خوری وارد بازار می‌شوند. در این زمینه مشکل داریم و حتی برنامه‌ریزی هم برای رفع آن نمی‌شود. تا جایی که این رویه عرضه محصولات موجب شده است که هم ضایعات زیاد و هم محصولات به صورت تازه خوری از استان خارج شوند.

 تاکنون برای رفع این مشکل برنامه‌ریزی نشده است؟

در کمیسیون کشاورزی با حضور مسوولان استان مشکلات را مطرح کرده‌ایم که همگی از مشکل کمبود سرمایه‌گذار و تامین مالی گلایه دارند و معتقدند باید در این زمینه‌ها سرمایه‌گذاری انجام شود. اما من تاکنون ندیده‌ام در این زمینه برنامه‌ای انجام شود و با وجود اینکه مسوولان قبول دارند این مشکلات هست اما ندیدم قدمی برداشته شود.

 با این تفاسیر سهم کشاورزی در صادرات استان چقدر است؟

محصولات به صورت فله‌ای به قطر و عراق صادر شده که اصولی نبوده است. اسم این‌گونه فروش محصولات را نمی‌توان صادرات گذاشت زیرا صادرات باید به صورت بسته‌بندی انجام شود.

 استان لرستان در بخش‌ کشاورزی با چه کمبودها و چالش‌هایی روبه روست؟

بیش از ۷۰ درصد محصولات استان به صورت دیم کشت می‌شود به دلیل حقابه کمی که به لرستان اختصاص یافته است. این در حالی است که لرستان از استان‌های با میانگین بارندگی بالاست، اما متاسفانه بر اساس برنامه‌های گذشته، حقابه‌ای که به کشاورزان استان اختصاص یافته کمتر از سهم آن بوده است. دو رودخانه بزرگ از لرستان سرچشمه می‌گیرد، اما از استان خارج می‌شود در حالی که اگر برای استفاده از سیستم‌های آبیاری نوین برنامه‌ریزی شود دیگر مشکل آب نخواهیم داشت. کشاورزان حاشیه رودخانه، قانونی یا غیر قانونی آب را پمپاژ می‌کنند، اما ندیدم که حقابه‌ای که حق استان است را به کشاورزان اختصاص دهند. همچنین سنتی و معیشتی بودن کشاورزی لرستان از دیگر مشکلات این استان به شمار می‌رود و توسعه مکانیزاسیون همگام با سایر استان‌ها پیش نرفته است. در حقیقت کشاورز با تشخیص خود اقدام به کشت و برداشت محصول می‌کند و هیچ برنامه‌ریزی مدون و الگوی کشت مناسبی نیز برای لرستان وجود ندارد.

 روی چه محصولاتی در استان می‌توان به عنوان کالاهای سودآور و دارای ظرفیت بالا برای صادارت سرمایه‌گذاری کرد؟

لرستان می‌تواند قطب تولید حبوبات و همچنین محصولات باغی، میوه و سبزیجات باشد. شاهد این مساله نیز این است که بسیاری از دشت‌های لرستان توسط کشاورزان استان‌های دیگر مانند همدان اجاره شده‌اند. در حقیقت کشاورزان لرستان توانایی مالی خرید ادوات مورد نیاز را نداشته‌اند بنابراین زمین‌های خود را هکتاری پنج میلیون تومان به استان‌های همجوار اجاره‌ داده‌اند. این در حالی است که بر اساس برآورد به عمل آمده، اجاره کنندگان هکتاری ۳۰ تا ۴۰ میلیون تومان از این زمین‌ها محصول برداشت می‌کنند.

 به عنوان کارشناس و استاد دانشگاه چه پیشنهادی برای بهبود وضعیت صنعت کشاورزی استان لرستان دارید؟

نخستین و مهم‌ترین پیشنهاد، تعیین الگوی کشت مناسب برای مناطق مختلف استان است. اقدام مهم دیگر این است که برای مدرنیزه کردن فرآیند تولید برنامه‌ریزی مدون و منسجمی داشته باشیم. همچنین در گام سوم باید برای فرآیندهای پس از برداشت برای محصولات تولید در لرستان برنامه‌ریزی کنیم.