رئیس سازمان نظام مهندسی کشور به دنبال زلزله ۳/ ۷ ریشتری به «دنیای اقتصاد» پاسخ داد
چرا مسکن مهر کرمانشاه تخریب شد؟
ساختمان‌های مسکن مهر مناطق زلزله‌زده غرب کشور جزو آسیب‌پذیرترین واحدهای مسکونی بود که در جریان این زمین‌لرزه تخریب شدند؛ چرا این واحدها تخریب شدند در حالی که برخی دیگر از واحدهای شخصی ساز در مجاورت همین ساختمان‌ها تخریب نشدند؟
در وهله اول باید مشخص شود آیا ساختمان‌های فروریخته مسکن مهر که در تصاویر زلزله یکشنبه شب غرب کشور منتشر شده مربوط به آن دسته از ساختمان‌هایی است که با نظارت سازمان نظام مهندسی ساخته شده است و یا به آن گروهی از واحدهای مسکن مهر مربوط می‌شود که در ابتدا و بدون دخالت نظام مهندسی ساخته شد؛ اما شواهد نشان می‌دهد علت اصلی فروریزش این ساختمان‌ها این است که این واحدها برای مقاومت ۱۰۰ درصدی در برابر حوادث غیرمترقبه همچون زلزله ساخته نشده بودند؛ هر چند اظهار نظر بیشتر در این زمینه نیازمند بررسی میدانی و تحقیقات دقیق است. این نکته را هم نباید فراموش کرد که بزرگا و شدت زلزله بسیار زیاد بوده است و شاید اینکه عناصر اصلی ساختمان همچون سقف و ستون‌ها تخریب نشده یکی از نقاط قوت این پروژه‌ها هم باشد.
از آنجا واحدهای مسکن مهر با حضور دولت و دستگاه‌های مربوطه احداث شده است این انتظار وجود دارد که این واحدها دست‌کم به اندازه واحدهای معمولی شخصی‌ساز باکیفیت و مقاوم باشد؛ اما زلزله اخیر نشان داد چنین موضوعی صحت ندارد؛ علت چیست؟
مهم‌ترین نقص مسکن مهر از همان ابتدا تعیین قیمت مقطوع برای این واحدها-ساخت مترمربعی ۳۰۰ هزار تومان-بود؛ در حالی که هزینه ساخت مسکن در همان زمان به‌طور معمول حدود ۲ یا ۳ برابر بود. بنابراین زمانی که هدف اصلی کاهش قیمت تمام شده است و نه کیفی‌سازی، چنین اتفاقاتی چندان دور از ذهن نخواهد بود؛ به خصوص اینکه در برخی از این پروژه‌ها سازمان‌های نظام مهندسی نیز دخالت داده نشدند و برخی از آنها بدون حضور ناظر ساخته شد. بنابراین چون از ابتدا هدف به حداقل رساندن هزینه ساخت و ارزان‌سازی بود به حداقل‌ها در ساخت، مصالح و سیستم‌های سازه‌ای اکتفا شد.
متاسفانه از این دست حوادث غیرمترقبه ناشی از وقوع زلزله یا ریزش‌های ناشی از گودبرداری‌های غیر اصولی در شهرهای مختلف کشور به وفور اتفاق می‌افتد؛ اما عملا شاهد تحول یا اقدام خاصی از سوی مسوولان و دست‌اندرکاران حوزه مسکن برای جلوگیری از تکرار این حوادث نیستیم؛ این حوادث ریشه در چه عواملی دارد؟
در بسیاری از شهرها از جمله شهر تهران برخی نهادها و افراد به سازندگان بدون صلاحیت مجوز ساخت‌وساز می‌دهند و همین موضوع به معنای جلوگیری از رواج استفاده از سازنده ذی‌صلاح در پروژه‌های ساختمانی است؛ این درحالی است که در بسیاری موارد حتی خود مردم نیز به موضوع نظارت اهمیتی نشان می‌دهند؛ همچنین ضمانت اجرایی کافی برای سیستم‌های نظارتی نیز وجود ندارد و بارها مشاهده شده است به رغم گزارش تخلف از سوی مهندس ناظر، شهرداری‌ها اقدام لازم را به منظور توقف کار و رفع تخلف انجام نداده‌اند.
اتفاقات گذشته همچون زلزله‌های مرگبار و مخرب منجیل، بم و تکرار آن در زلزله اخیر در غرب کشور و همچنین سایر حوادث ساختمانی نشان‌می‌دهد اقدام کافی برای جلوگیری از تکرار حوادث ناگوار ناشی از بی دوام‌سازی و بی ضابطگی در ساخت‌وسازها انجام نگرفته است؛ از این به بعد راهکار چیست؟
در جریان بازنگری قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان درصدد هستیم در گام اول نظام مسوولیتی ساخت وساز و اختیارات دست‌اندرکاران ساختمانی به‌طور مشخص شفاف‌سازی شود تا هرکس وظایف و اختیارات خود را بشناسد و مطابق با آن پاسخگو باشد؛ این درحالی است که اعمال سخت‌گیری‌های جدید در ورود مهندسان به حرفه مهندسی، در دستور کار قرار دارد تا از این پس مبنای فعالیت حرفه‌ای، «تعهد»، «تخصص» و «دانش» مهندسان باشد و افراد فاقد تخصص از ورود به این حرفه بازبمانند.
ارسال نظر