صنعت خودرو باید از اظهارات ترامپ بترسد؟
این صنعت بین سال‌های ۹۲ و ۹۴ روزهای سختی را پشت سر گذاشت به‌طوری‌که تولید خودرو ۵۰ درصد افت کرد و کیفیت نیز به‌طور چشمگیری روند نزولی به خود گرفت. با توجه به اینکه شرکای قدیمی خودروسازی ایران نیز پس از ترک کشورمان با ضرر و زیان مواجه شده بودند، بلافاصله پس از توافق هسته‌ای مقدمات امضای تفاهم‌نامه چیده شد و خودروسازان خارجی خود در این زمینه پیش‌قدم شدند. پیش از همه، خودروسازان فرانسوی پا پیش گذاشتند و پس از آن کره‌ای‌ها نیز کم کم وارد بازار خودرو ایران شدند. به این ترتیب توافق هسته‌ای ایران راه را برای همکاری‌های مشترک شرکت‌های خودروساز ایرانی با خارجی باز کرد و بر این اساس خودروسازان معتبر جهانی به اعتبار برجام پای میز مذاکره با ایران نشستند.
در این بین اما برخی خودروسازان جهانی با توجه به در پیش بودن انتخابات آمریکا مذاکرات را طولانی کردند به‌طوری‌که این مذاکرات هنوز نیز بدون نتیجه ادامه پیدا کرده است. اما حال‌که سه قرارداد و یک تفاهم‌نامه حاصل اجرای برجام محسوب می‌شود، طی هفته جاری دونالد ترامپ رئیس‌جمهور ایالات متحده آمریکا در سخنانی مدعی عدم پایبندی ایران به روح برجام شد. هرچند ادعای رئیس‌جمهور آمریکا مبنی بر خروج از برجام هنوز شکل واقعیت به خود نگرفته است؛ چرا که ترامپ، تصمیم در این خصوص را به کنگره آمریکا محول کرده است اما این موضوع بسیاری از سرمایه‌گذاران خارجی ایران از جمله شرکای خارجی صنعت خودرو را نگران کرده است. حال این سوال بین کارشناسان و دست‌اندرکاران خودرویی کشور مطرح است که طرح مباحث ضد‌برجامی از سوی این کشور آیا تهدیدی برای قراردادها و توافق‌نامه‌های مرتبط با صنعت خودرو خواهد بود؟
در پاسخ به این سوال برخی کارشناسان معتقدند که به‌دلیل عدم همراهی کشورهای اروپایی از سیاست‌های ضد برجامی ترامپ، نه تنها هیچ صنعتی از این ناحیه آسیب نخواهد دید بلکه اقتصاد کشور نیز در امان است. در این بین برخی دیگر از کارشناسان نظر دیگری دارند و معتقدند که به‌دلیل حضور برخی خودروسازان معتبر جهانی در آمریکا که از قضا در ایران نیز حضور یافته‌اند، آنها تابع سیاست‌های این کشور خواهند بود و بعید است که در این زمینه از دستورات ترامپ سرپیچی کنند. از آنجا که صنعت‌خودرو ایران جزو اولین صنایعی بود که توانست از ثمرات برجام بهره ببرد و بر این اساس قرارداد و تفاهمنامه‌های مشترکی با خودروسازان جهانی منعقد شد، به نظر می‌رسد که درصورت اختلال در ادامه همکاری با بزرگان خودروسازی دنیا باز هم دچار آسیب‌های جدی شود.
در این زمینه دو شرکت پژو و رنو که در بازار آمریکا نیز حضور ندارند قول ادامه همکاری را به شرکای ایرانی خود در هر شرایطی را داده‌اند که این مساله با حمایت دولت فرانسه از برجام می‌تواند تا حدود زیادی توجیه‌کننده باشد. این دو شرکت فرانسوی همان‌طور که گفته شد در بازار آمریکا حضور ندارند هر چند که پژو- سیتروئن اوایل امسال اعلام کرد مشغول برنامه‌ریزی و فراهم کردن زمینه‌ای موثر برای حضور در این کشور است. با این حال اما رنو در بازار آمریکا فعالیتی ندارد و در صورت فشار آمریکا به فعالان بازار خودرو این کشور در قطع همکاری با ایران، رنو می‌تواند تا حدود زیادی از این مساله مبرا باشد. در این بین اما شریک رنو یعنی نیسان نمی‌تواند بی‌تفاوت در این زمینه باشد. در حال حاضر نیسان با داشتن سهم بازار ۱/ ۸ درصدی جایگاه پنجم را بازار آمریکا دارد بنابراین این شرکت نمی‌تواند همچون رنو برای حضور در بازار ایران بی‌پروایی کند. در حال حاضر نیمی از خطوط تاکسیرانی ایالات متحده آمریکا متعلق به خودروهای نیسان است و این شرکت جاپای محکمی در صنعت خودروسازی این کشور دارد.
اما درحالی‌که تویوتا و هیوندا تمایل چندانی به تولید در ایران ندارند و حتی از ارائه نمایندگی رسمی برای واردات نیز سرباز می‌زنند در آمریکا جایگاه خوبی دارند. به‌طوری‌که در میان شرکت‌های خارجی، تویوتا و هیوندا به ترتیب در جایگاه‌های دوم و چهارم پرفروش‌ترین‌های بازار خودروی آمریکا در سال ۲۰۱۶ قرار گرفته‌اند. همان‌طور که گفته شد نیسان با داشتن سهم بازار ۱/ ۸ درصدی در جایگاه پنجم، هیوندایی با سهم بازار ۴/ ۴ درصد در جایگاه هفتم، کیا با سهم بازار ۷/ ۳ درصد در جایگاه هشتم، فولکس واگن با سهم بازار ۸/ ۱ در جایگاه پانزدهم و فیات با سهم بازار ۲/ ۰ درصد در جایگاه سی‌ام پرفروش‌ترین شرکت‌های خودروسازی در بازار خودروی آمریکا قرار دارند.
همچنین سه شرکت پژو، سیتروئن و رنو هیچ سهمی در بازار فروش خودروی آمریکا ندارند. بنابراین با توجه به سهم بازار شرکای خارجی ایران در آمریکا به نظر می‌رسد که خودروسازان فرانسوی تعهد کمتری به آمریکا دارند و می‌توانند به فعالیت‌های خود در ایران ادامه دهند. در این زمینه یک کارشناس صنعت خودرو عنوان می‌کند که کشورهای اروپایی این بار ایالات متحده آمریکا را در تحریم ایران همراهی نخواهند کرد و این مساله برگ برنده ایران در اجرای قراردادهای خارجی با این کشورها است. این کارشناس همچنین تاکید می‌کند که در تحریم‌های ۵ سال پیش که منجر به خروج برخی شرکای قدیمی خودروسازی ایران شد، این شرکت‌ها تاوان زیادی بابت خروج از ایران دادند و با ضرر و زیان‌هایی مواجه شدند بنابراین هم‌اکنون نمی‌توانند با یک تهدید از تمام منافع خود در ایران بگذرند.
ارسال نظر