نگاهی به بازار ماشین‌آلات راه‌سازی و معدنی ایران

طی دو سال گذشته همزمان با رفع برخی موانع و محدودیت‌ها به منظور واردات ماشین‌آلات راه‌سازی و معدنی و همچنین تداوم شرایط نسبتا پایدار در متغیرهای اثرگذار بر بازار ماشین‌آلات، شاهد شکل‌گیری ثبات در این بخش بوده‌ایم. در ادامه این نوشتار با نگاه به برخی از متغیرهای آماری واردات ماشین آلات راه‌سازی و معدنی در سال ۱۳۹۵، به تشریح شرایط فعلی حاکم بر بازار این ماشین‌آلات خواهیم پرداخت.

۱-اندازه کل بازار ماشین آلات راه‌سازی و معدنی

کل رقم واردات ماشین‌آلات راه‌سازی و معدنی در ایران در سال ۱۳۹۵ بالغ بر ۱۸۸۸ دستگاه بوده است که این میزان واردات در مقایسه با سال‌های ۱۳۹۳ و ۱۳۹۴ تفاوت قابل ملاحظه ای را نشان نمی‌دهد.این آمار واردات اگر چه نسبت به سال‌های رکود و تحریم (که آمار واردات به یکباره به حدود ۱۰۰۰ دستگاه رسید) افزایش نشان می‌دهد، ولی هنوز در مقایسه با اواخر دهه ۸۰ اختلاف قابل توجهی دارد.تکرار حجم واردات در حدود ۲۰۰۰ دستگاه در سال‌های ۱۳۹۳ تا ۱۳۹۵ بیانگر این واقعیت است که سایه رکود در بخش‌های عمرانی هنوز به طور کامل رفع نشده است.

۲ – سهم بازار انواع ماشین‌آلات راه‌سازی و معدنی

بیل‌های زنجیری با دارا بودن ۵۹ درصد از سهم بازار، بیشترین سهم بازار را در بین انواع ماشین‌آلات راه‌سازی و معدنی به خود اختصاص داده است. اگر چه فراوانی کاربرد بیل‌های زنجیری نسبت به دیگر انواع ماشین‌آلات، درسایر کشورها نیز دیده می‌شود، با این وجود اختلاف چشمگیر تعداد این دستگاه نسبت به سایر ماشین‌آلات در جای خود قابل تحلیل است. کم بودن آمار واردات ماشین‌آلاتی مانند بلدوزر و گریدر بیانگر کاهش پروژه‌های زیر بنایی عمرانی و راه‌سازی به ویژه عدم شروع پروژه‌های جدید است. میزان استفاده از ماشین‌آلات خدمات شهری، شامل انواع مینی لودر و بکهو لودر، طی سال‌های گذشته دارای رشد بوده است که علت آن آشنا شدن هر چه بیشتر مصرف‌کنندگان با قابلیت‌ها و عملکردهای این دستگاه‌ها است. از سوی دیگر انواع ماشین‌آلات راه‌سازی و معدنی مورد استفاده در کشور نسبت به سایر کشورهای در حال توسعه از تنوع کمتری برخوردار است که مهم‌ترین دلیل آن عدم آشنایی مصرف‌کنندگان با ماشین‌آلات جدیدتر و به روز در دنیا و در نتیجه عدم تمایل واردکنندگان جهت ریسک واردات مدل‌های جدید است.

۳ – میزان مصرف ماشین‌آلات نو و کارکرده

حدود ۸۷ درصد از ماشین‌آلات راه‌سازی و معدنی وارد شده در سال ۱۳۹۵ ماشین‌آلات نو بوده که بیانگر کم شدن تمایل برای واردات ماشین آلات کارکرده است. همچنین بخش عمده ماشین‌آلات کارکرده وارد شده به کشور شامل دستگاه‌های با کاربری خاص و با تناژ بالا بوده است. در سال‌های اخیر واردکنندگان تمایل کمتری به واردات ماشین‌آلات کارکرده از خود نشان داده‌اند که مهم‌ترین علت آن وجود برخی موانع قانونی برای واردات دستگاه‌های کارکرده و همچنین عرضه قابل توجه ماشین‌آلات کارکرده به منظور فروش در بازار داخلی است.

ماشین آلات سنگین

4 – عرضه ماشین‌آلات راه‌سازی و معدنی

طی دو سال گذشته همزمان با کاهش محدودیت‌های ناشی از تحریم‌ها به تدریج فعالیت برندهای ماشین‌آلاتی که در اثر تحریم‌ها از ایران خارج شده و یا امکان فعالیت نداشتند گسترش یافته است. همچنین فعالیت شرکت‌هایی که در مدت تحریم‌ها امکان حضور در بازار را یافته بودند همچنان ادامه یافته است.مجموعه این عوامل سبب شده است که در حال حاضر سبد نسبتا مناسبی از محصولات از برندهای آسیای شرقی و همچنین اروپایی در بازار ایران دیده شود که نسبت به سال‌های گذشته رضایت بیشتر مصرف‌کنندگان را به دنبال دارد. باید توجه داشت که این حجم از مدل‌ها و برندهای موجود در بازار تا حدود زیادی متناسب با تقاضای فعلی بازار ماشین‌آلات راه‌سازی و معدنی در ایران است و چنانچه برند یا شرکت جدیدی قصد سرمایه‌گذاری جدید در این بخش را داشته باشد لازم است نیم نگاهی به امکان افزایش تقاضای کل در بازار داشته باشد امری که تا حدود زیادی به تصمیم‌گیری‌ها و سیاست‌گذاری‌های آتی در حوزه اقتصاد کلان وابسته است.

جمع‌بندی و نتیجه‌گیری

در حال حاضر میزان تقاضا در بازار ماشین‌آلات راه‌سازی و معدنی شرایط پایداری را تجربه می‌کند و پیش‌بینی می‌شود میزان تقاضای کل در بازار رقمی ‌مشابه ارقام دو سال گذشته باشد. در چنین شرایطی شرکت‌های عرضه‌کننده ماشین‌آلات تلاش دارند فروش خود را با در اختیار گرفتن سهم بازار رقبا و از طریق فعالیت‌های تبلیغاتی و تشویقی بیشتر پیگیری کنند. از سوی دیگر موضوع بازگشت رونق به بازار ماشین‌آلات راه‌سازی و معدنی مستلزم تحقق مواردی است که در زیر به برخی ازآنها اشاره می‌شود:

۱ – افزایش سرمایه‌گذاری در بخش‌های زیر بنایی و عمرانی در نتیجه ورود سرمایه به کشور

۲ – پرداخت مطالبات معوقه پیمانکاران عمرانی

۳ – تدوام حمایت‌ها از فعالان بخش معدن با تصویب قوانین لازم و اعطای تسهیلات

۴ – ثبات نسبی در متغیرهای تاثیرگذار بر قیمت ماشین‌آلات نظیر قیمت ارز و تعرفه های واردات

در پایان امید است در نتیجه توجه هر چه بیشتر به حوزه ماشین‌آلات راه‌سازی و معدنی و رفع موانع کسب و کار و شکوفایی در این بخش، شاهد رشد و توسعه هر چه بیشتر کشور عزیزمان باشیم.

 

محمد زندی کریمی

 

ماشین آلات سنگین

ماشین آلات سنگین