صندوق بینالمللی پول روند شاخص جهانی قیمت خانه در ۲۰۲۰ را بررسی کرد
تورم مسکن در ۶۰ کشور
بر اساس این گزارش، در حالی که بیشتر شاخصهای اقتصادی در سال گذشته کاهشی بودهاند، قیمتهای مسکن تا حد زیادی نسبت به تاثیرات همهگیری بیاعتنا بوده است.در این میان بیش از 60 کشور مورد بررسی در شاخص جهانی قیمت مسکن صندوق بینالمللی پول، یک چهارم آنها در طول سال 2020 با افزایش قیمت مواجه بودهاند، و این روند در کشورهایی که دادههای جدیدتری ارائه کردهاند تا حد زیادی ادامه یافته است.
بررسیهای صندوق بینالمللی پول نشان میدهد که علاوه بر سیاستهای حمایتی دولتی و افزایش نیاز مردم به کار از خانه، نرخهای پایین بهره نیز در افزایش قیمت مسکن موثر بودهاند.در بسیاری از کشورها، از جمله ایالات متحده آمریکا، جستوجوی آنلاین خانهها به رکوردهای تازهای رسیده است.در کنار این عوامل تقاضا، افزایش قیمت مسکن تحت تاثیر افزایش قیمت بسیاری از نهادههای تولید ساختمان ناشی از اختلال در زنجیرههای عرضه، نیز قرار داشتهاند.
در حالی که عمده تحولات بازارهای مسکن در طول دوران همهگیری کرونا تحت تاثیر اصول عرضه و تقاضا بوده است، با این وجود سیاستگذاران به دقت تحولات این بازار را زیرنظر دارند.افزایش قیمت مسکن نسبت به درآمدها، عدم توانایی بسیاری از دهکهای جامعه برای خرید مسکن را به دنبال داشته است.از سوی دیگر، شرایط کاری در دوران پساکرونا میتواند نگرانیها را از بابت نابرابری تشدید کند، چراکه افراد پردرآمد در مشاغل دورکار برای خانههای بزرگتر پیشنهاد میدهند و این مساله توانایی خرید خانه را برای افراد با درآمد کمتر کاهش میدهد.افزایش در قیمت مسکن در برخی کشورها بر تورم کل نیز تاثیرگذار بوده و میتواند بر تداوم فشارهای تورمی موثر باشد.بیش از یک دهه پیش، چرخش در قیمت مسکن آغازگر یک بحران مالی جهانی بود.با وجود این، افزایش توامان در اعتبارات خانوار و قیمتهای مسکن که پیش از آن بحران در بسیاری از کشورها رخ داد، امروز کمتر مرسوم است.بنابراین، در یک سناریوی احتمالی، افزایش در نرخهای بهره، قطع سیاستهای حمایتی با شروع بهبود اقتصادی و بازگشت به موقع عرضه مصالح ساختمانی، میتواند به عادی شدن قیمت مسکن منجر شود.پیش از این نیز بررسیهای روزنامه «دنیای اقتصاد »نشان داده بود که هجوم دومینویی دو دسته تقاضا به بازار مسکن در کشورهای مختلف باعث شد جهش قیمت خانه در جهان شکل بگیرد.تب قیمت خانه و آپارتمان در سال جاری میلادی در خیلی از کشورهای ثروتمند به قدری بالا رفته که به گفته فعالان این بازار، قیمتها دچار تشنج شده است.بخشی از خریداران نیز اینطور برداشت میکنند که «حباب» در بازار جهانی مسکن شکل گرفته و هر آن، احتمال ترکیدن آن و وقوع بحران «حراج خانههای وامدار» -شبیه آنچه در بحران 2008 و 2009 بازار مسکن آمریکا رخ داد- وجود دارد.
رونق خرید خانه در حومه شهرهای بزرگ از یکسو و افزایش قدرت خرید خانهدوم توسط خانوارها از سوی دیگر، دو علت اصلی از ناحیه تقاضا برای دامنزدن به پاندمی جهش مسکن است.یافتههای جامع درباره مجموعه عوامل شکلدهنده وضعیت غیرعادی نبض مسکن در جهان مشخص میکند پنج عامل در این اتفاق نقش دارد که شامل «تب و تاب خرید مسکن در حومه شهرهای بزرگ ناشی از دورکاری در عصر کرونا، افزایش خرید مسکن با وام بانکی ناشی از بستههای حمایتی دولتها و بانکهای مرکزی برای کمک به اقتصادهای کرونازده، رکود ساختوساز ناشی از قرنطینه و تعطیلی فعالیتهای ساختمانی، میل به انباشت دارایی ناشی از بیمیلی به هزینه کردن ثروت در این ایام و همچنین بیمیلی مالکان به فروش خانه برای در امان بودن از شیوع کرونا حین بازدیدهای ملکی» میشود.برخلاف الگویی که در دهه گذشته برقرار بوده، قیمت ملک در مناطق کمجمعیت اما با دسترسیهای مطلوب، بیشترین افزایش را داشته است.به نظر میرسد کووید-19 اثر خود را بر بازار ملک گذاشته و خریداران را به سوی فضاهای بازتر سوق داده است.
برای افرادی که مایل به زیست در فضاهای بازتری هستند، هجرت از مراکز شهری بهترین گزینه است.قیمت ملک در لندن به ازای هر فوتمربع حدود 40درصد بیشتر از قیمت ملک در شهرهای اطراف است.از سوی دیگر اما قیمت خانه در مناطق کمجمعیت که امکانات مناسبی دارند نیز رو به افزایش است و این الگو در آمریکا نیز به چشم میخورد.همچنین قیمت ملک در خارج از شهرهای آلمان در سال گذشته نزدیک به 11درصد افزایش داشته، این درحالی است که در نقاط پرجمعیت شهری، افزایش تنها 6درصد بوده و سواحل شمالی سیدنی که خارج از منطقه کلانشهری است، رشد 10درصدی در قیمت داشته است.همچنین قیمت مسکن در مناطق مرکزی شهر لندن و سیدنی به ترتیب رشد 4درصدی و 3درصدی داشتهاند.سایت زیلو که آمار و ارقام مربوط به املاک ایالات متحده را استخراج میکند این روند را «تغییری بزرگ» خوانده است.کارشناسان اقتصادی معتقدند حمایتها و معافیتهای مالیاتی که در بستههای اقتصادی مخصوص سال اول کرونا اعمال شد، شرایط را به سمت تحریک خرید خانه دوم از سوی دهکهای پردرآمد هدایت کرد.امروز در بازار مسکن آمریکا، سبقت نرخ رشد قیمت مسکن حومه از مرکز علامتی از نتیجه همین محرکهای اقتصادی است.از همین رو، کارشناسان اقتصادی یک راه کنترل روند رشد تند قیمت مسکن را احیای دوباره مالیاتهای ملکی عنوان میکنند.