سه «ضربه» سفته‌بازی در بازار زمین

به این معنا که از یکسو منجر به افزایش قیمت ملک و اجاره بها شده، از سوی دیگر هزینه ایجاد اشتغال را به‌دلیل بالا بودن هزینه تامین مکان شغل بالا برده و همچنین سدی بر سر راه اجرای پروژه‌های عمرانی به‌دلیل مشکلات تامین و تملک زمین شده است. حسین عبده تبریزی با اشاره به رشد قیمت زمین در منطقه یک تهران طی سال‌های ۷۰ تا ۹۳ اظهار کرد: زمین در این منطقه در طول این سال‌ها ۱۹۳ برابر رشد قیمت داشته؛ درحالی‌که در هیچ پروژه یا کسب‌وکاری چنین حبابی در دارایی نداشته‌ایم. همچنین اجاره‌بها طی سال‌های ۸۴ تا ۹۲ حدود ۴/ ۳ برابر شده است.

 از سوی دیگر وجود ۲میلیون و ۶۰۰ هزار واحد مسکونی خالی نشان می‌دهد هیچ گاه سیاست عرضه و تقاضای زمین و مسکن در ایران با یکدیگر هماهنگ نبوده است. به‌عنوان مثال متراژ مصرفی در تهران بین ۵۰ تا ۷۰ مترمربع است درحالی‌که سوداگران بسیاری از واحدهای مسکونی را با متراژهای بالا ساختند که با هدف سفته‌بازی بوده؛ ولی چون تقاضا نداشته واحد مسکونی خالی باقی مانده است.

مشاور وزیر راه و شهرسازی با بیان اینکه قرار است احتمالا سازمان ملی زمین و مسکن به سازمان ملی زمین تغییر نام دهد، افزود: مدیر این سازمان باید بداند منابع زمین شهری در سطح ملی ارزش گذاری شده و باید ببیند چگونه زمین در شهرها به‌کار گرفته شود تا بیشترین منافع برای مردمی که در این جغرافیا زندگی می‌کنند بدون کاهش امکانات برای نسل‌های بعدی قابل دسترسی باشد.

او اظهار کرد: مدیر زمین در ایران می‌داند که ساختارهای تصمیم‌گیری مربوط به مدیریت اراضی بر عهده افرادی است که صرفا روی منافع خاص خودشان اخذ تصمیم می‌کنند و منابع مشترک زمین در جغرافیای ایران با نرخ غیرقابل پایداری مورد استفاده قرار خواهد گرفت.

عبده تبریزی با تاکید بر اینکه افزایش قیمت زمین به کل منافع ملی آسیب می‌زند، تاکید کرد: گاهی لازم است برای اجرای یک پروژه ریلی یا جاده‌ای ۸۰ درصد هزینه یک پروژه را به خرید زمین برای ساخت اختصاص دهیم، بنابراین افزایش قیمت زمین آثار سوءملی دارد. او افزود: افزایش قیمت زمین علاوه‌بر افزایش قیمت مسکونی بر واحدهای تجاری هم اثرخواهد گذاشت، در نتیجه بر اشتغال نیز اثر منفی دارد.

مشاور وزیر راه و شهرسازی با بیان اینکه در حال حاضر وضعیت ارز مشابه وضعیت مسکن در سال ۸۶ شده و هرکس ارز دارد مانند کسی که مسکن در آن سال داشت فکر می‌کند روز بعد گران‌تر خواهد شد، ادامه داد: در حال حاضر سرمایه‌های زیادی در زمین انباشته شده و این انباشت سرمایه به تولید مولد نمی‌انجامد. اگر این ثروت آزاد شود به بخش تولید بیاید ارزش‌های عظیمی خلق خواهد شد. در حال حاضر بخش قابل ملاحظه‌ای از منابع بانکی در بخش املاک و مستغلات بلوکه شده است؛ ولی چون تقاضا برای آنها وجود ندارد امکان نقد کردن این املاک نیز وجود ندارد. درحالی‌که سیاست‌گذار بخش زمین نباید اجازه دهد که منابع مالی در این بخش بلوکه شود.