دولت مدیریت پارک پردیسان را تا ۱۵ سال به شهرداری واگذار کرد
ریه تهران در اتاق احیا
بزرگ‌ترین پارک پایتخت با کاربری دو منظوره(اکولوژیکی) به‌عنوان ریه تنفسی و ظرفیت بالقوه گردشگری شهر تهران در اتاق احیا قرار گرفت. روز گذشته در قالب تفاهم‌نامه‌ای میان شهرداری تهران و سازمان محیط‌زیست، مدیریت پارک ۱۸۰ هکتاری پردیسان با هدف تبدیل شدن به یک اکوپارک به مدت ۱۵ سال به شهرداری تهران واگذار شد. پارک پردیسان تنها پارک شهر تهران است که مالکیت آن تحت اختیار شهرداری نیست اما به واسطه نوع پوشش گیاهی موجود در آن واجد «بازدهی اجتماعی» (مکانی برای گذران اوقات فراغت، تفرج و گردهمایی آموزشی و علمی)و هم «بازدهی اکولوژیکی» (زیباسازی مناطق شهری، کاهش دمای محیط وتولید اکسیژن) است.
به این معنا که پارک پردیسان به دلیل دارا بودن مساحت بالا، نوع گونه‌های گیاهی موجود در آن و موقعیت قرارگیری آن در غرب تهران(کریدور ورود هوای تازه) ظرفیت بالقوه در تولید اکسیژن و تصفیه هوا(کاهش ذرات آلاینده) را دارد اما عدم رسیدگی مناسب به بحث فضای سبز این پارک طی دوره‌های گذشته سبب شد تا سطح قابل توجهی از اراضی پارک خالی از گونه‌های گیاهی شود. هرچند در دولت گذشته رئیس سابق سازمان محیط زیست که سابقه حضور در شورای شهر تهران را نیز داشت با ارسال نامه‌ای به رئیس‌جمهوری بر انتقال مدیریت بهره‌برداری پارک با حفظ مالکیت آن به شهرداری اصرار داشت اما تا پایان دولت گذشته به دلیل شایعاتی که مبنی بر تغییر کاربری این پارک از سوی مدیریت شهری مطرح بود به نتیجه نرسید. تا اینکه سرانجام درخواست واگذاری مدیریت بزرگ‌ترین پارک شهر تهران در دی ماه ۹۳ که از سوی رئیس سابق سازمان حفاظت از محیط زیست مطرح شد دیروز با همراستا شدن نگاه شهرداری و دولت در حوزه حفاظت و گسترش فضای سبز شهری به انعقاد یک تفاهم‌نامه میان سازمان محیط‌زیست و شهرداری تهران منجر شد.
پردیسان یکی از مکان‌های تفریحی گردشگری پایتخت‌نشینان در تعطیلات آخر هفته است که مدیریت ساماندهی، بهسازی و بهره‌برداری آن با اجرایی شدن تفاهم‌نامه ۷ بندی آن از روز گذشته به شهرداری واگذار شده است. به گزارش «دنیای اقتصاد»، این تفاهم‌نامه با عنایت به اصل پنجاهم قانون اساسی و در راستای اجرای قانون حفظ و گسترش فضای سبز در شهرها، همچنین با توجه به ظرفیت‌های بالقوه و بالفعل موجود در این عرصه و برای ایجاد و تکمیل فضای مناسب با شرایط مطلوب برای اوقات فراغت شهروندان و نیز مدیریت بوستان‌های تفرجی درون شهری از سوی شهرداری و نظر به اهمیت حفظ یکپارچگی مدیریت بوستان‌های فوق الذکر، واگذاری مدیریت ساماندهی، بهسازی و بهره برداری بوستان طبیعت پردیسان به شهرداری تهران در چارچوب طرح جامع پارک امضا شد.
در قالب یکی از مواد این تفاهم‌نامه به پنج هدف اصلی واگذاری مدیریت پارک پردیسان به شهرداری تهران اشاره شده است. مطابق با ماده ۴ این تفاهم‌نامه، ارائه تسهیلات رفاهی لازم برای گذراندن اوقات فراغت در یک بستر طبیعی و اکولوژیک برای تمامی اقشار و گروه‌های سنی و اجتماعی، افزایش ظرفیت‌های محیط زیستی و اجتماعی بوستان پردیسان با هدف حفظ ذخایر اکولوژیک شهر، پاسخگویی به مبادی ذی‌ربط قانونی و معارضان احتمالی در قبال بهره‌برداری و مدیریت شهرداری، سلب حق واگذاری تمام یا قسمتی از بوستان به غیر، اعم از هر شخص حقیقی یا حقوقی یا نهاد و سازمان دولتی و غیر دولتی را در طول مدت تفاهم‌نامه (۱۵ سال) از سازمان حفاظت محیط‌زیست و تخصیص منابع درآمدی کاربری‌های رفاهی- تفریحی و خدماتی بوستان بر اساس محدوده تعیین شده به منظور جبران بخشی از هزینه‌ها به شهرداری مهم‌ترین اهداف انعقاد این تفاهم‌نامه عنوان شده است. در عین حال از آنجا که از یکسو عدم رسیدگی کامل و مناسب به گونه‌های گیاهی موجود در پارک منجر به بروز آتش‌سوزی در فصول گرم سال می‌شود و همچنین از سوی دیگر یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های گردشگری این پارک مشکلات مربوط به تامین روشنایی پارک عنوان می‌شود، بر ارائه خدمات مرتبط با موضوع طرح جامع پارک طبیعت پردیسان (مصوب کمیسیون ماده ۵ شورای عالی شهرسازی و معماری کشور) با اولویت تامین منابع آب، امنیت، روشنایی، توسعه و نگهداری فضای سبز، حفظ و بهسازی فضاهای نمایشی گیاهی، استفاده از انرژی‌های نو و فراهم ساختن امکانات رفاهی، فرهنگی، ورزشی و آموزشی بدون تغییر در ساختار بوستان و با حفظ اجرا و عناصر اصلی طرح جامع پردیسان تاکید شده است.
همچنین، ایجاد محل مناسب در پارک به‌عنوان قرنطینه گونه‌های گیاهی و سایر گونه‌ها در مواقع نیاز، احداث موزه گونه‌های گیاهی و جانوری، برگزاری برنامه‌های آموزش عمومی و تخصصی، به ویژه در مناسبت‌های محیط زیستی نیز به‌عنوان برخی از وظایف شهرداری تهران در این تفاهم‌نامه محسوب شده است. بر مبنای مفاد این تفاهم‌نامه، در اختیار گذاشتن کلیه اسناد طرح جامع پارک پردیسان و اطلاعات مرتبط و در اختیار گذاشتن عرصه پارک و کلیه تجهیزات مربوطه به استثنای اماکن و ابنیه سازمان حفاظت محیط زیست اعم از ساختمان‌های اداری، موزه‌ها و سالن‌ها از جمله وظایف سازمان حفاظت محیط زیست در این تفاهم‌نامه است.در این تفاهم‌نامه همچنین به یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های سال‌های گذشته در مورد پارک یعنی عدم انتقال مالکیت که مانع از واگذاری مدیریت پارک پردیسان به شهرداری شده بود پاسخ داده شده است. طوری که در ماده ۶ این تفاهم‌نامه تاکید شده است که اجرای این تفاهم‌نامه هیچ‌گونه حقی را برای مالکیت ایجاد نخواهد کرد و سازمان حفاظت محیط زیست مالک عرصه و اعیان پارک خواهد بود.
در جریان انعقاد این تفاهم‌نامه، عیسی کلانتری، رئیس سازمان حفاظت از محیط زیست با بیان اینکه بهسازی پارک طبیعت پردیسان با دستور اکید شهردار تهران صورت گرفته است، گفت: بودجه حدود ۵۲۰ میلیارد تومانی کل محیط زیست کشور کمتر از بودجه یک ناحیه شهرداری تهران و کمتر از سه درصد بودجه کل شهرداری تهران است. معاون رئیس‌جمهوری با اشاره به استفاده شهروندان تهرانی از پارک طبیعت پردیسان اظهار کرد: به رغم این استفاده شهروندی، سازمان حفاظت محیط زیست به دلیل اینکه از لحاظ بودجه سازمانی فقیر و مستضعف است، شرایط مالی مناسبی برای بهسازی پارک پردیسان ندارد. رئیس سازمان حفاظت محیط زیست افزود: به همین دلیل طی توافقی با شهرداری تهران، بهسازی پارک پردیسان به شهرداری تهران سپرده شد.
او با بیان اینکه پردیسان ریه و بزرگ‌ترین پارک تهران است، تصریح کرد: اما در شرایط حاضر پردیسان وضعیت مناسبی ندارد و سازمان حفاظت محیط زیست به دلیل فقر مادی از عهده بهسازی آن برنمی‌آید. کلانتری با مرور سابقه آشنایی خود با پارک پردیسان در سال ۶۷ گفت: آن زمان مقام معظم رهبری در مسند ریاست جمهوری کشور قرار داشتند و من برای حفظ پارک از تعرض‌های صورت گرفته با ایشان هماهنگ کردم تا جشن درختکاری سال ۶۷ در پردیسان برگزار شود و نهالی به دست ایشان کاشته شود.
معاون رئیس‌جمهوری ادامه داد: پارک پردیسان قبل از انقلاب طرحی داشت که در این دوره قابل اجرا نیست. بنابراین طی توافق با مختاری رئیس سازمان بوستان‌ها و فضای سبز شهری شهرداری تهران قرار شد طرح مصوب دهه ۷۰ با تغییراتی اجرا شود. رئیس سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به اینکه طرح بهسازی پارک پردیسان یک برنامه ۱۵ ساله است، گفت: حدود ۱۲ هکتار از این پارک برای ساخت موزه آب در اختیار وزارت نیرو بود که به دلیل عدم توانایی این وزارتخانه برای ایجاد این موزه، این فضا هم از وزارت نیرو پس گرفته می‌شود و در اختیار سازمان فضای سبز شهر تهران قرار می‌گیرد.
او با بیان اینکه پارک پردیسان در شرایط کنونی امکانات مناسبی ندارد، گفت: شب‌ها به دلیل نبود نور کافی در پارک پردیسان ممکن است اتفاقات بدی بیفتد. از شهرداری و شورای شهر تشکر می‌کنیم که سعی دارند با نگاه محیط زیستی پارک طبیعت پردیسان را به پارک قابل استفاده تبدیل کنند. کلانتری با تاکید بر مساحت حدود ۱۸۰ هکتاری پارک طبیعت پردیسان به‌عنوان بزرگ‌ترین پارک پایتخت که حتی از بوستان ولایت نیز بزرگ‌تر است، ابراز امیدواری کرد: با حمایت شهرداری تهران و شورای شهر، پردیسان تبدیل به یک پارک بی‌بدیل در سطح شهر تهران شود. در عین حال شهردار تهران نیز در این مراسم با تاکید بر آنکه شهرداری به دنبال مالکیت پارک پردیسان نیست، عنوان کرد: اگرچه این پارک درآمد محدودی دارد اما باید در بودجه سالانه شهر تهران برای بهسازی و ساماندهی این پارک بودجه‌ای در نظر گرفته شود.
محمدعلی نجفی شهردار جدید تهران با اشاره به تصمیم شهرداری تهران برای حفظ و حراست از گنجینه‌های ارزشمند محیط زیست پایتخت گفت: همکاری برای احیای پردیسان یکی از برکات همکاری بین شهرداری و دولت است. او افزود: با تشکیل دولت جدید موارد متعددی از همکاری‌های بین‌بخشی میان شهرداری و دستگاه‌های مختلف مورد بررسی قرار گرفته است و خوشحال هستیم که نخستین توافق‌نامه با سازمان حفاظت محیط زیست امضا می‌شود تا یک کار زیست محیطی برای تهران انجام شود.
شهردار تهران تصریح کرد: هدف از امضای توافق‌نامه با سازمان حفاظت محیط زیست؛ بهسازی، سازماندهی و استفاده بهینه و مطلوب از پارک طبیعت پردیسان است، زیرا بهسازی این پارک هم مسائل زیست محیطی و هم مسائل اجتماعی و فرهنگی را در بر می‌گیرد. نجفی با اشاره به اینکه پارک طبیعت پردیسان ظرفیت‌های بالایی دارد، گفت: این پارک می‌تواند هم برای نشاط اجتماعی و هم برای آموزش دانش‌آموزان و دانشجویان و هم برای کارهای پژوهشی در مورد گونه‌های گیاهی و جانوری مفید و موثر باشد.
این مقام مسوول ادامه داد: سعی داریم با کمک و نگاه علمی سازمان حفاظت محیط زیست، وضعیت مطلوبی برای پارک طبیعت رقم بزنیم تا شهروندان تهرانی حداکثر بهره برداری را از این پارک داشته باشند. شهردار تهران افزود: تاکنون اختلاف نظرها و تعصبات دستگاهی مانع از این شده بود که مدیریت پارک پردیسان به نتیجه برسد. تا اینکه با دخالت مستقیم رئیس سازمان حفاظت از محیط‌زیست توانستیم در این زمینه به توافق برسیم. نجفی با اشاره به اینکه سازمان فضای سبز شهرداری تهران و شهرداری منطقه این موضوع را باید مورد تاکید قرار دهند، گفت: طرح جامع پارک پردیسان باید با اولویت انجام شود تا در کوتاه‌ترین بازه زمانی به نتیجه مطلوب برسیم و شاهد تحول در پارک طبیعت پردیسان باشیم.
نجفی تاکید کرد: ما دنبال مالکیت هیچ چیز نیستیم و همه چیز برای شهروندان تهرانی است، در این توافق‌نامه نیز فعلا زمان ۱۵ ساله تعیین شده و این زمان قابل تمدید خواهد بود. او ادامه داد: از مدت‌ها قبل بحث‌هایی بوده است که مدیریت، نگهداری و بهسازی پارک پردیسان به شهرداری تهران واگذار شود اما متاسفانه به توافق نرسیده بودند، اما طی یک ماه گذشته با تشکیل کارگروهی توانستیم در این زمینه به توافق برسیم. به گزارش «دنیای اقتصاد» کارشناسان شهری و محیط زیست معتقدند این تفاهم‌نامه می‌تواند گام نخست استفاده از ظرفیت پارک پردیسان برای پالایش هوای شهر تلقی شود. چراکه سطح موجود پارک پردیسان که هم‌اکنون به شکل منظم درختکاری نشده است، دارای ظرفیت بالقوه و قابلیت‌های متنوعی برای تبدیل شدن به یک اکوپارک است.
به این صورت که شهرداری می‌تواند از طریق کاشت درختان سازگار با محیط زیست، این پارک ۱۸۰ هکتاری را به پالایشگاه تصفیه هوای تهران تبدیل کند و همزمان با توسعه فضاهای سبز و عرصه‌های تفرجگاهی این پارک، سرانه مکان‌های گردشگری پایتخت‌نشینان افزایش پیدا می‌کند. به گفته کارشناسان محیط زیست کاشت گیاهان سازگار با محیط زیست شهر تهران به معنای کاشت گیاهان سوزنی که در کمربند سبز تهران کاشته شده‌اند نیست، چون این گیاهان نمی‌توانند نقش مهمی در کاهش آلودگی هوای تهران داشته باشند.
ارسال نظر