نمره رضایت کارکنان ۱۰ صنعت

دکتر علی داوری، دکتر مهدی صانعی میزان «رضایت» کارکنان ۱۰رشته صنعتی با انجام یک پژوهش دانشگاهی، سنجش شد. نتایج تحقیق از وضعیت ۱۱شاخص حوزه منابع انسانی که اواخر۱۴۰۱ با پرسش از ۱۷۳۱ نفر شاغل در شرکت‌های مختلف انجام شد، نشان می‌دهد «کمترین نمره از طرف کارکنان به شاخص حقوق‌ومزایا» داده شده است. همچنین نمرات «تعهد احساسی» و «تعهد رفتاری» به شکل معناداری با هم تفاوت دارد.

مدیریت منابع انسانی، یکی از تاثیرگذارترین و در عین حال پرچالش‌‌‌ترین حوزه‌‌‌های فرا‌روی مدیران و سازمان‌هاست. نقش بی‌‌‌بدیل سرمایه‌‌‌های انسانی در موفقیت یا شکست یک کسب‌و‌کار بر کسی پوشیده نیست. بنابراین ضروری است این حوزه استراتژیک، به طور مستمر، با بهره‌‌‌گیری از شاخص‌‌‌های معتبر رصد و پایش شود.  برآیند و نتیجه کلیه اقدامات و ویژگی‌‌‌های سازمان در حوزه‌‌‌های منابع انسانی، سبک مدیریت، فرهنگ سازمانی، شرایط محیط کار و...، در متغیرهای کلیدی رضایت شغلی، اعتماد سازمانی، تعهد سازمانی، عدالت سازمانی و حمایت سازمانی و شایستگی‌‌‌های مدیران متبلور می‌شود.  اینها در کنار هم بهره‌‌‌وری نیروی انسانی را شکل می‌دهند. معمولا سازمان‌های پیشرو در راستای اهداف تعالی خود، اقدام به رصد و پایش این متغیرها می‌کنند. اما یکی از خلأهای موجود، عدم‌سنجش و پایش این متغیرها در سطح ملی و در صنایع مختلف کشور است.  با توجه به اهمیت موضوع، دیده‌‌‌بان کسب‌و‌کار با بهره‌‌‌گیری از روش علمی و ابزاری استاندارد، نگرش‌‌‌های منابع انسانی در سطح ملی و در سطح صنعت را مورد بررسی قرار داده است. بر اساس این گزارش، کسب‌و‌کارهای مختلف می‌توانند وضعیت فعلی خود را با میانگین صنعت و سطح ملی مقایسه کرده و جهت پر کردن شکاف‌‌‌های احتمالی برنامه‌‌‌ریزی کنند.

برای تهیه این گزارش، 1731 پرسشنامه در 10 صنعت و در بهمن و اسفند سال 1401 گرد‌‌‌آوری شده است. 76‌درصد پاسخ‌‌‌دهنده‌‌‌ها مرد و 24‌درصد زن هستند. همچنین 3‌درصد پاسخ‌‌‌دهنده‌‌‌ها کمتر از 30 سال، 22‌درصد آنها بین 30 تا 40 سال، 37‌درصد بین 40 تا 50 سال و 37‌درصد بالای 50 سال سن دارند. 11‌درصد پاسخ‌‌‌دهنده‌‌‌ها مدرک دیپلم و کاردانی، 33‌درصد مدرک کارشناسی، 39‌درصد کارشناسی ارشد و 17‌درصد مدرک دکتری دارند. و در نهایت، 14‌درصد پاسخ‌‌‌دهنده‌‌‌ها کارمند، 32‌درصد کارشناس، 49‌درصد مدیر و 5‌درصد از سایر مشاغل هستند.

  نگرش‌‌‌های منابع انسانی در 10 صنعت

صنعت بانکداری، مالی و بیمه: در این صنعت، میانگین محیط کار در میان ابعاد رضایت شغلی بالاست. نمره رضایت شغلی مشابه نتایج گزارش سال قبل است. نمره میل به ترک شغل نسبت به سال قبل اندکی افزایش یافته و عدالت سازمانی کمترین میانگین را دارد.

صنعت آموزش، پژوهش و مشاوره: در این صنعت میانگین حقوق و مزایا در میان ابعاد رضایت شغلی پایین است و رضایت شغلی دارای پایین‌‌‌ترین میانگین در بین همه صنایع است. میل به ترک شغل و احساس عدالت هم اندک است. نمره میل به ترک شغل نسبت به سال قبل، اندکی افزایش یافته است.

صنعت فناوری اطلاعات: در این صنعت میانگین محیط کار و ارتباط با مدیر در میان ابعاد رضایت شغلی بالاتر از بقیه ابعاد است. میل به ترک شغل نسبت به سال قبل اندکی افزایش یافته است و عدالت کمترین نمره را دارد.

صنعت بهداشت و درمان و دارو: در این صنعت، میانگین محیط کار و ارتباط با مدیران به‌رغم سختی کار در میان ابعاد رضایت شغلی بالاست. میل به ترک شغل نسبت به گزارش سال قبل اندکی افزایش یافته است. عدالت کمترین نمره را بین همه صنایع دارد.

صنعت نفت، گاز و پتروشیمی: در این صنعت، میانگین  حقوق و مزایا در بین ابعاد رضایت شغلی پایین است و میل به ترک شغل نسبت به سال قبل افزایش یافته است.

صنعت آب و برق: در این صنعت، میانگین محیط کار و ارتباط با مدیر در میان ابعاد رضایت شغلی بالاتر هستند و میل به ترک شغل نسبت به سال قبل اندکی افزایش یافته است. عدالت هم کمترین نمره را دارد.

صنعت خودرو: در این صنعت، نمره رضایت شغلی و تعهد سازمانی نسبت به سال قبل اندکی افزایش یافته، ولی میل به ترک شغل بیشتر شده است.

صنعت مواد غذایی: در این صنعت، نمره رضایت شغلی و تعهد سازمانی و عدالت، بالاترین میانگین در بین صنایع مختلف را دارد. میل به ترک شغل نسبت به سایر صنایع پایین است.

صنعت ساختمان: در این صنعت، نمره رضایت شغلی و تعهد سازمانی در بین صنایع مختلف وضعیت قابل قبولی را دارد. میانگین نمره میل به ترک شغل و عدالت مشابه سایر صنایع است.

سایر صنایع: در سایر صنایع، میانگین محیط کار در میان ابعاد رضایت شغلی بالاست و عدالت کمترین نمره را دارد. میل به ترک شغل نیز بالاست.

مجموع در سطح ملی: در مجموع، در میان مولفه‌‌‌های رضایت شغلی، حقوق و مزایا و عدالت دارای کمترین میانگین در همه صنایع هستند. همچنین تعهد احساسی در همه صنایع بالاست، ولی میانگین تعهد رفتاری کمتر است. در واقع افراد از جنبه احساسی خود را متعهد می‌‌‌دانند، ولی در عمل رفتارهای متعهدانه کمتر است.

کسب و کارها در طول دوره عمر خود، سطوح مختلفی از بلوغ و تکامل را در حوزه‌‌‌های مختلف از جمله حوزه مدیریت منابع انسانی، تجربه می‌کنند. دستیابی به بلوغ متوازن در کلیه حوزه‌‌‌های ستادی و عملیاتی از جمله بازاریابی و فروش، تولید، مالی، منابع انسانی، پشتیبانی و تامین و... نیازمند دیده‌‌‌بانی و پایش مستمر شاخص‌‌‌ها و نشانگرهای حاکی از نیل به بلوغ در این حوزه‌‌‌هاست. با توجه به خلأ موجود و نبود یک چارچوب منسجم، بومی و یکپارچه جهت ارزیابی و رصد میزان بلوغ کسب‌وکارها، مدیران و صاحبان کسب‌و‌کارها می‌توانند از این مدل جهت ارزیابی متوازن بلوغ کسب و کار در حوزه‌‌‌های مختلف، تشخیص شکاف‌‌‌ها و برنامه‌‌‌ریزی جهت حرکت به سمت سطوح بالاتر بلوغ استفاده کنند.