دورنمای کارآفرینی و تجارت اجتماعی
ترندهای نوظهور کارآفرینی
طی سال‌های اخیر، تکنولوژی‌‌های جدید، مطالبات در حال تکامل مشتریان، تغییرات اجتماعی و البته پاندمی کرونا، همگی در حال ایجاد تغییراتی در چشم‌‌انداز کسبوکار بوده‌‌اند. این عوامل، بستر پیدایش شرکتهای «مستقل از مکان»، بازارهای گوشه، صنایع تحول‌‌آفرین و تیم‌‌های جهانی به هم پیوسته را فراهم کرده‌‌اند. اما برای بهره‌‌برداری از مزایایی که این تغییرات ارائه می‌کنند، باید در جریان ترندهای نوظهور حوزه کارآفرینی باشید.
ما داده‌هایی از تغییرات صنایع مختلف را جمع‌آوری کردیم که با کمک آنها می‌توانید از تحولاتی که بر اقدامات کارآفرینی شما تاثیر می‌‌گذارند کاملا بهره‌‌مند شوید و استراتژی‌‌های خود را مطابق با آنها به‌‌روز‌رسانی کنید. به این‌ترتیب می‌توانید در دوران تحولات، کسبوکار خود را پیش ببرید و گوی سبقت را از رقبا بربایید.
بسیاری از مردم، کارآفرینی و کارآفرینان را تحسین می‌کنند. به همین علت، افراد در سنین پایین تشویق می‌شوند که وقتی بزرگ شدند، کارآفرین شوند. این باور در ذهن جوانان آمریکایی، ریشه دوانده.
طبق آمارها، جوانان نسل Y یا همان هزاره‌ها (که اوایل دهه ۸۰ تا اواخر دهه ۹۰ متولد شده‌‌اند)، مالک ۱۲ درصد کسبوکارهای کوچک و متوسط هستند.
اما تبدیل شدن به یک کارآفرین موفق به هیچ‌وجه کار آسانی نیست. برای مثال، تنها نیمی از کسبوکارهای نوپا پنج سال یا بیشتر دوام می‌‌آورند و تنها یک‌سوم آنها به مرز۱۰سال می‌‌رسند. علتش، موانع و چالش‌‌های متعددی است که در چشم‌‌انداز دائما در حال تغییر کسبوکار، وجود دارند. بسیاری از کارآفرینان ماهر و تازه‌‌کار، نمی‌توانند خود را با این تغییرات همگام کنند. و در نتیجه، از بازارهای در حال تکامل خود حذف می‌شوند.
به‌‌علاوه، عوامل خارجی بازار، تنها موانعی نیستند که باید بر آنها غلبه کرد. بعضی از کارآفرینان ممکن است مسیر اشتباهی را آغاز کرده باشند. تحقیقات نشان داده که ۴۲ درصد کسبوکارهای شکست‌‌خورده، اصلا مورد نیاز بازار نبوده‌‌اند. این یعنی این کارآفرین، محصولات یا خدماتی را ارائه می‌کرده که هیچ متقاضی‌‌ای نداشته است. حدود ۱۷ درصد آنها نیز محصولاتی را به بازار معرفی می‌کردند که اصلا کاربرپسند نبوده‌‌اند.
اینها تله‌هایی هستند که در مراحل اولیه سر راهتان قرار می‌گیرند. نباید در آنها بیفتید. به این منظور، باید ترندهای کارآفرینی را زیرنظر داشته باشید تا در مسیر رو به تکامل بازار، شانس بقای خود را افزایش دهید.
ترندها از این قرارند:
۱.تجارت از خانه
چند سال پیش، شاهد پیدایش «کوچ‌‌نشینی دیجیتال» بودیم. خیل عظیمی از نیروهای کار تصمیم گرفته‌‌اند که یا از خانه کار کنند یا چند شغل فریلنسری داشته باشند. این دروازه‌‌ای به سوی کارآفرینی است. بسیاری از کسانی که کارشان را با فریلنسری شروع می‌کنند، به مرور یا مشاور حوزه تخصصی خود می‌شوند یا کسبوکار خودشان را راه‌‌اندازی می‌کنند.
به‌‌علاوه، گزینه‌های کارآفرینان قدیمی برای استخدام نیرو نیز بیشتر می‌شود. استخدام کارمند دورکار باعث صرفه‌‌جویی در مصرف انرژی، هزینه‌های سربار و نگهداری تجهیزات می‌شود.
کوچ‌‌نشینی دیجیتالی، نوعی از دورکاری است که در آن، کارمند به شکل کوچ‌‌نشینان زندگی می‌کند. آنها به واسطه ماهیت شغلشان، می‌توانند عملا از هر جایی کار کنند، مثلا از یک کشور خارجی یا ویلای ساحلی یا فضای مشترک کاری یا ون مسافرتی. کوچ‌‌نشینی دیجیتالی ترند جدیدی نیست چون مدتی است که وجود دارد. پیش‌‌تر، کارشناسان معتقد بودند که کمی طول می‌‌کشد تا این روش در میان مردم جا بیفتد؛ تا اینکه کرونا آمد و معنای جدیدی به آن بخشید. قبل از کرونا، کوچ‌‌نشین شدن، یک گزینه بود که کارکنانی که آزادی عمل می‌خواستند انتخابش می‌کردند. اما طی پاندمی، افرادی که به دلیل قرنطینه اجباری در کشورهای خارجی گیر افتاده بودند، مجبور شدند به کوچ‌‌نشینی روی بیاورند. آنهایی هم که از قبل کوچ‌‌نشین بودند، سوالاتی در ذهنشان ایجاد شد. آیا به اندازه کافی کار برایشان وجود داشت که بتوانند سبک زندگی خود را حفظ کنند؟ به‌‌علاوه، کرونا مجبورشان کرد در خانه‌هایشان بمانند که کاملا با اصول کوچ‌‌نشینی در تضاد بود.
مدیریت یک کسبوکار از راه دور برای بسیاری از کارآفرینان به یک هنجار تبدیل شده است؛ به‌ویژه برای افرادی که همین حالا در حال تاسیس کسبوکارشان هستند. اما بر خلاف شرکتهای میلیون دلاری که کارشان را از گاراژ خانه‌ها شروع کردند و به مرور گسترش یافتند، بسیاری از کسب‌‌وکارها در دوران کرونا مجبور شدند برگردند به جایی که کارشان را شروع کرده بودند.
در آینده، بسیاری از کسبوکارهای جاافتاده، احتمالا نیروهای دورکار بیشتری را برای امور دیجیتالی استخدام خواهند کرد.
با توجه به محبوبیت خرید آنلاین، گسترش استفاده از شبکه‌های اجتماعی، اعمال قریب‌‌الوقوع شبکه ۵G و کامپیوترهای پیشرفته موجود در بازار، به نظر می‌‌رسد که داشتن فضای تجاری، دیگر لازمه موفقیت یک کسبوکار نیست. شما به راحتی می‌توانید از خانه یا عملا از هر جایی در دنیا، تراکنش‌‌های تجاری را انجام دهید.
نکات مهم در رابطه با کوچ‌‌نشینی دیجیتال
کوچ‌‌نشینی دیجیتال از طریق دسترسی به اینترنت امکان‌‌پذیر است. از این رو، در حال حاضر بسیاری از کارآفرینان انتخاب می‌کنند که «مستقل از مکان» باشند تا از هزینه‌های سربار جلوگیری کنند و انعطاف داشته باشند.
با توجه به اعمال شبکه ۵G و فراوانی تلفن‌‌ها و کامپیوترهای پیشرفته موجود در بازار، انتظار داریم که محبوبیت کوچ‌‌نشینی دیجیتال در سال‌های آینده افزایش یابد.
۲.امکان کسبوکار جهانی از طریق دورکاری
همان عواملی که بستر کوچ‌‌نشینی دیجیتال را فراهم کردند، همزمان، جهانی‌‌سازی یا گلوبالیسم را نیز ممکن ساخته‌‌اند. در حالی که کوچ‌‌نشینی دیجیتال به کارآفرینان این امکان را می‌دهد که کسبوکارشان را از هر جایی مدیریت کنند، گلوبالیسم به معنای همکاری کارآفرینان با تیم‌‌های بین‌المللی در راه‌‌اندازی، حمایت و گسترش کسبوکارشان است. حقیقت این است که گلوبالیسم سال‌هاست که ترند بوده. اما بعضی‌‌ها به اشتباه فکر می‌کنند که این رویکرد فقط برای شرکتهای بزرگ است. یا شرکت‌‌هایی که سال‌ها یا ماه‌ها قدمت دارند. اما بسیاری از کارآفرینان، کسبوکار خود را از همان ابتدا با همین رویکرد آغاز می‌کنند به‌طوری که گلوبالیسم در تار و پود کسبوکارشان بافته می‌شود. طبق تحقیقات مجله کسبوکار هاروارد، ۲۹درصد کارکنان کسب‌‌وکارها خارجی هستند. در شرکتهای سیلیکون ولی، این رقم ۴۵درصد است.
با توجه به گسترش دورکاری و گرایش کارکنان به این روش پس از کرونا، گسترش در مقیاس جهانی برای کسبوکارهای کوچک و متوسط نیز ممکن شده است.
گلوبالیسم در برخی حوزه‌های خاص، مثل رسانه و خدمات حرفه‌‌ای، موضوع داغ و جذابی است و مناسب اقتصاد دانش‌‌بنیان است. مثلا یک استارت‌آپ سبز آمریکایی می‌تواند برای ساخت یک کارخانه هیبریدی در افغانستان از یک تیم مهندسی ژاپنی کمک بگیرد. برای تحقق این هدف، لازم نیست اعضا زود به زود با یکدیگر دیدار کنند.
این در حوزه‌های مشاوره امنیت IT و توسعه‌‌دهندگان نرم‌‌افزار نیز صدق می‌کند.در سال‌های آینده، کار کردن با یک رویکرد جهانی به شکلی گسترده به یک هنجار در میان کسبوکارهای موفق تبدیل خواهد شد. در واقع، این ترند نیز مدت‌هاست که در آمریکا وجود دارد. بنیان‌گذاران ۵۰ درصد غول‌‌های تکنولوژی این کشور، نسل اول و دوم مهاجران هستند، مثل ایلان ماسک.
نکات مهم در رابطه با کسبوکارهای جهانی
با توجه به سطح ارتباطاتی که امروز داریم، هر روز کسبوکارهای بیشتری برای گسترش دسترسی‌شان به مشتری، تصمیم می‌گیرند بین‌المللی شوند.
بسیاری از کسب‌‌وکارها کمابیش به مشتریان در اقصی نقاط دنیا خدمات می‌دهند. پس منطقی است که کارآفرینان، با مردم در سراسر دنیا ارتباط بگیرند تا بازار هدف خود را بهتر درک کنند.
۳. تجارت اجتماعی
همزمان که دستگاه‌های موبایل به محلی برای تجارت الکترونیک تبدیل می‌شوند، پلتفرم‌‌های اجتماعی نیز از این نظر رونق مییابند. خاستگاه تجارت اجتماعی، شبکه‌های اجتماعی هستند. همزمان با محبوبیت بیشتر این شبکه‌ها و تجارت الکترونیک، بسیاری از مردم شروع به خرید و فروش در سایت‌‌ها و اپ‌‌های اجتماعی می‌کنند. به هر حال، شبکه‌های اجتماعی پر از آدم است و آدم‌‌ها دوست دارند خرید کنند. پس چرا در این شبکه‌ها چیزی نفروشیم؟ تجارت اجتماعی دارای انواع مختلف است، از خرید گزینشی و گروهی گرفته تا پیشنهاد سفارشی‌سازی‌شده و فروش شبکه اجتماعی‌‌محور. طبق گزارش‌ها، ۳۰ درصد خریداران آنلاین ترجیح می‌دهند از طریق شبکه‌های اجتماعی مثل فیس‌بوک و اینستاگرام خرید کنند. بنابراین، نه‌تنها تعداد افراد در این شبکه‌ها افزایش خواهد یافت، بلکه فروش اجتماعی در سال‌های آتی به تجربه بهتری تبدیل خواهد شد.
نکات مرتبط با تجارت اجتماعی
تجارت اجتماعی، محل تلاقی شبکه‌های اجتماعی و تجارت الکترونیکی است. این رسانه‌ها دریافت و ارائه بازخورد را آسان‌‌تر می‌کنند. به نوعی می‌توان گفت که رسانه‌های اجتماعی، یک بازار حضوری را به شکل دیجیتال، بازآفرینی می‌کنند. این شبکه‌ها با شخصی‌‌سازی فضا، یک احساس واقعی در کاربر ایجاد می‌کنند.
در سال‌های پیش رو، شبکه‌های اجتماعی ابزارهایی برای فروش در اختیار کاربران خواهند گذاشت. به عبارت دیگر، بسیاری از بازاریابان و سایر کارشناسان کسبوکار به گردآوری بهترین روش‌های تجارت اجتماعی خواهند پرداخت. کارآفرینان باید این تحولات را دقیق زیرنظر داشته باشند.
۴. اقتصاد گیگی
طبق گزارش مسترکارت در سال ۲۰۱۹، اقتصاد گیگی یا مستقل، بسیار گسترده است. ارزش جهانی آن تا سال ۲۰۲۱، حدود ۳۰۰میلیارد دلار تخمین زده شده بود. اما با توجه به نرخ رشد مرکب سالانه (CAGR) ۱۷درصدی آن تا سال ۲۰۲۳، پیش‌‌بینی می‌شود که ارزش این اقتصاد به ۴۵۵ میلیارد دلار برسد. تعداد افراد مشغول در اقتصاد گیگی در آمریکا به حدود ۵۹ میلیون نفر می‌‌رسد.۳۶درصد جمعیت نیروی کار آمریکا را نیز این افراد تشکیل می‌دهند.
این اقتصاد دارای شرکتهای موسوم به «دکاکورن» است. دکاکورن‌‌ها شرکتهای خصوصی‌‌ای هستند که ارزششان بیش از ۱۰میلیارد دلار است. از جمله دکاکورن‌‌های گیگی عبارتند از اوبر با ارزش ۵/ ۷۵ میلیارد دلار و ایربی‌‌ان‌‌بی با ارزش ۱۰۰ میلیارد دلار. این شرکتها برای سرمایه‌‌گذاران جذابیت ویژه‌‌ای دارند. آنها به افرادی که به دنبال مشاغل گیگی یا موقتی هستند، کار ارائه می‌کنند.
مشاغل گیگی میان مردم بسیار پرطرفدارند. لذا کارآفرینان باید از این ترند، بهره ببرند. یکی از راه‌ها ایجاد یک «طرح گیگی» برای کسب‌‌وکارتان است.
این ترند جدیدی نیست. سال‌هاست که بعضی از ورزشکاران به‌ویژه در ورزش‌‌های رزمی و فعالان حوزه سرگرمی مثل استندآپ کمدین‌‌ها، به شکل قراردادی کار می‌کنند و نیروی مستقل محسوب می‌شوند. نام شغلی که دارند، «گیگ» است. کارفرما مزایای معمول یک کارمند را به این افراد ارائه نمی‌کند.
از سوی دیگر، این افراد هیچ تعهد بلندمدتی نسبت به تامین‌‌کننده یا پیمانکار مستقل خود ندارند. علاوه بر اینها در بسیاری از شغل‌‌های گیگی، کارمند موظف است تجهیزات را خودش فراهم کند. این به کارآفرینان امکان می‌دهد که هزینه‌های سربار را کاهش دهند.
البته گفتنش راحت‌‌تر از انجام دادنش است. مدیریت یک کسبوکار گیگی، ریسک‌‌های فراوانی دارد. مالکان باید میان طرف تقاضا و طرف عرضه، توازن ایجاد کنند.
درست مثل الگوریتم اوبر و همان‌طور که می‌‌دانید، کلی زمان می‌‌برد تا این فرآیند کامل شود. اگر قصد دارید این کار را در مقیاس کوچک انجام دهید، استفاده از یک «صفحه گسترده» (Spread Sheet) کفایت می‌کند. اما اگر از پلتفرم‌‌های مدیریت پروژه استفاده کنید، نتیجه عالی می‌شود.
نکات مهم اقتصاد گیگی
ارزش اقتصاد گیگی تا پایان ۲۰۲۳، احتمالا به ۴۵۵ میلیارد دلار خواهد رسید. این یعنی کیک در حال بزرگ‌تر شدن است و کارآفرینان می‌توانند تکه‌های بزرگ‌تری داشته باشند. احتمالا آسان‌‌ترین راه، پیوستن به پلتفرم‌‌های اشتراک‌‌گذاری یا کرایه دارایی‌‌ها در پلتفرم‌‌هایی مثل ایربی‌‌ان‌‌بی و اوبر است.
گذار به اقتصاد گیگی یا ایجاد یک طرح مشابه، مزایای بسیاری دارد، از جمله پرداخت پاداش کمتر، کاهش هزینه‌های سربار و کاهش هزینه‌های تعمیر و نگهداری تجهیزات.
این روش چالش‌‌هایی هم دارد. یکی دیگر از چالش‌‌ها علاوه بر ایجاد توازن میان عرضه و تقاضا، این است که در اقتصاد گیگی، شما کنترلی بر کیفیت کار ندارید چون کار توسط کارکنان گیگی و مستقل انجام می‌شود. به‌‌علاوه، اگر در نقش واسط میان کارکنان گیگی و مشتریان باشید، ممکن است طرفین به مرور یکدیگر را پیدا کنند و شما را از میان بردارند.
اینها تنها بخش کوچکی از ترندهای حوزه کارآفرینی در سال‌های اخیر بودند.
گسترش بازارهای گوشه، ظهور کسبوکارهای مبتنی بر عضویت و اشتراک، تکنولوژی‌‌های برهم‌‌زننده، افزایش مسوولیت اجتماعی، تنوع عقاید و نژادها، آموزش تخصصی‌‌تر کسبوکار، ورود جوان‌‌ترها به حوزه کارآفرینی و پیدایش کسبوکارهای سبز، ترندهای دیگری هستند که دورنمای کارآفرینی و اقتصاد اجتماعی در سال‌های آینده را شکل خواهند داد. نکته مهم اینجاست که هیچ ترندی، به صورت انفرادی معنا ندارد.
تقریبا همه این ترندها به هم مرتبطند و شرایط مشابهی باعث ایجادشان شده است. به‌‌علاوه، ترندهای تجاری و اجتماعی که منشأ یکسان دارند نیز با هم مرتبط هستند. وظیفه کارآفرینان است که رابطه متقابل ترندها را درک کنند. تکنولوژی نقش مهم و فزاینده‌‌ای در آینده کسبوکار دارد. همه ترندهای مذکور، تحت تاثیر پیشرفت و گسترش استفاده از تکنولوژی هستند. همین حالا، استفاده از نرم‌‌افزار به عنوان خدمات، نحوه انجام کسبوکار توسط کارآفرینان را تغییر داده. اما ابزارها فقط ابزارند. وظیفه شماست که از ابزارها به درستی استفاده کنید.
