هفت روند پیشرو در بانکداری مبتنی بر بلاک‌چین
ابزار بلاک‌چین به گونه‌ای است که با ادامه نوآوری‌ها و پیشرفت‌های صورت گرفته در این زمینه، امکان نظارت بر این فناوری نیز افزایش یافته و در ادامه قابلیت ردیابی و بررسی تاثیر بالقوه فعالیت‌های مبتنی بر این فناوری بر بانک‌ها و سایر موسسات خدمات مالی فراهم می‌شود. درواقع، هرچه بازار گسترده‌تر شده و مقیاس آن افزایش یابد، فرصت‌های بیشتری در زمینه نوظهور بانکداری مبتنی بر بلاک‌چین در دسترس خواهد بود.
در حال حاضر هفت کاربرد اصلی در حوزه بلاک‌چین تعریف شده که دارای تاثیر بیشتری در حوزه بانکداری هستند. یکی از آنها قرارداد هوشمند است؛ در واقع این مورد همان پیاده‌سازی دیجیتالی قراردادهای رسمی بر بستر بلاک‌چین است. از موارد دیگر عرضه‌های اولیه رمزارز (ICO و IDO)، توکن‌های دیجیتال با پشتوانه، رمزارز غیرمثلی یا (NFT)، ارزهای دیجیتال بانک مرکزی (CBDC)، خدمات مالی غیرمتمرکز (DeFi) و همچنین خدمات هوشمند و الگوریتمی است که راهنمایی و پشتیبانی خودکار برای فعالیت‌های مبتنی بر بلاک‌چین محسوب می‌شود.
بلاک‌چین موضوعی فراتر از رمزارزها
ارز دیجیتال تنها بخشی از انقلاب پیشرو است. اگر بخواهیم خط روند بحث در خصوص ارتباط آن با بانکداری را ادامه دهیم این فناوری با توجه به ماهیت خود در نهایت به سنگ بنای صنعت بانکداری تبدیل خواهد شد. بلاک‌چین پیشران سومین موج بزرگ فناوری مبتنی بر اینترنت (وب ۳) خواهد بود. در واقع می‌توان روند طی شده را چنین تحلیل کرد: «اقتصاد توکنی» با اینترنت و تبادل رایگان اطلاعات شروع شد. سپس پلتفرم‌ها که کنترل بیشتری را ارائه می‌دادند ظهور کردند و اکنون می‌توانند بدون نظارت هر نهاد یا عاملی انسانی تراکنش‌ها و مبادلات را انجام دهند. معتقدم به زودی بسیاری از پروژه‌های غیرمتمرکز مالی و بانکی مبتنی بر بلاک‌چین به صنایعی چند ده میلیارد دلاری تبدیل خواهند شد. البته در این میان تعدادی از پروژه‌های ظهوریافته رشد چندانی نکرده یا سقوط می‌کنند، اما بدون شک این حوزه مهم‌ترین تحول طی ۱۰ سال آینده برای صنعت خدمات مالی خواهد بود. این تحول بهترین فرصت برای کم کردن شکاف میان سطح فناوری نظام بانکی کشور با روندهای فناورانه بین‌المللی است و نباید مورد غفلت قرار گیرد.
قرارداد هوشمند و بانکداری دیجیتال
قراردادهای هوشمند پیاده‌سازی دیجیتالی، مانند سایر قراردادها توافق‌نامه‌های رسمی و قانونی هستند. آنها تعهدات و معیارهایی را برای تصمیم‌گیری بین طرفین قرارداد تعیین می‌کنند. این قراردادها میان طرفینی که هیچ اعتمادی به هم ندارند، منعقد می‌شوند و تضمین می‌کنند طرفین آن به تعهدات خود کاملا عمل خواهند کرد. این قراردادها از فناوری بلاک‌چین برای ردیابی تغییرات و سایر فعالیت‌های مرتبط استفاده می‌کنند و امکان بازنگری قرارداد و جعل یا چسباندن امضای طرف دیگر بدون اجازه، از نظر فنی غیرممکن است و هر قرارداد پیوندی با هویت دیجیتالی هر امضا‌کننده دارد و هر شرطی به طور خودکار دارای مهر زمانی است. قراردادهای هوشمند مانند قراردادهای سنتی شامل مواردی هستند که در دفترکل بلاک‌چین کدگذاری می‌شوند.
این اظهارات منعکس‌کننده شرایط یک توافق قانونی یا قراردادی بین چند طرف است. هنگامی‌که شرایط مشخص شده در قرارداد برآورده می‌شود، زنجیره بلوکی که قرارداد در آن ذخیره شده است، به طور خودکار نتیجه مشخص شده را اجرا می‌کند. نتایج ممکن است شامل خرید، انتقال توکن‌ها یا مالکیت و تغییر در وضعیت حقوقی یا تغییر در خود قرارداد باشد.
از دیگر مزایای قراردادهای هوشمند می‌توان به کارآیی و دسترسی گسترده‌تر به آنها اشاره کرد. با توجه به حذف واسطه‌های قانونی، هزینه قرارداد هوشمند می‌تواند به طور قابل توجهی کمتر از هزینه تنظیم و اجرای قرارداد در سیستم حقوقی فعلی باشد. بسیاری از فناوری‌ها مانند عرضه توکن، در عملیات فنی و طراحی خود به قراردادهای هوشمند متکی هستند و کاربران می‌توانند از این ابزار برای توزیع وجوه، ثبت‌نام خودرو، صدور بلیت و توافق‌نامه‌های حقوقی و مالی استفاده کنند. بنابراین، بانک‌هایی که قراردادهای هوشمند ارائه می‌کنند ممکن است بتوانند طیف وسیعی از خدمات کم‌هزینه را که در گذشته فقط توسط شرکت‌های حقوقی در دسترس بودند، به مشتریان ارائه کنند.
انتشار توکن‌های دیجیتال با پشتوانه دارایی‌های ملی
توکن‌سازی با پشتوانه دارایی‌های فیزیکی از ابزارهای مالی نوظهور و مهم در دنیای بلاک‌چین است. ارزش این توکن‌ها برخلاف سایر ارزهای دیجیتال دارای پشتوانه‌ای در دنیای خارج وابسته و مرتبط است. اصولا این نوع توکن‌ها در ۴ دسته طبقه‌بندی می‌شوند که یکی از آنها توکن‌های سهام است. این توکن‌ها نشان‌دهنده سهام واقعی یک تجارت معمولی یا یک دارایی مالی مشابه است که از طریق تراکنش‌های مبتنی بر بلاک‌چین خرید و فروش می‌شود. در ابتدا شرکت‌ها از آنها برای افزایش سرمایه در فرآیندی به نام (STO: Security Token Offering) استفاده می‌کردند. برخلاف ICO که از مدل‌های تجاری غیرمتمرکز پیروی می‌کند، STO معمولا مانند یک اوراق بهادار معمولی معامله می‌شود. از جمله شرکت‌های موفقی که از این ابزار استفاده کرده‌اند، می‌توان به رستوران‌های زنجیره‌ای اتریشی L›Osteria که ۲/ ۳میلیون یورو در سال ۲۰۲۰ جذب کرد و شرکت وام‌دهی آلمانی Bitbond اشاره کرد.
مورد دیگر توکن‌های املاک و مستغلات است. این توکن‌ها در حوزه‌های کارگزاری آنلاین وام مسکن و وام‌دهی همتا به همتا در حال گسترش هستند. صاحبان املاک، توکن‌های املاک و مستغلات را به‌عنوان نمایش دیجیتالی از دارایی‌های فیزیکی، معمولا زمین یا ساختمان‌ها، ایجاد می‌کنند و ارزش توکن‌ها به ارزش کل دارایی‌ها می‌رسد. این حوزه در برخی کشورها، از جمله سوئد، در حال آزمایش است تا سیستم‌های ثبت ملی خود را روی یک بلاک‌چین قرار دهند.
