استقبال شرکتها از خواسته مصرفکنندگان مشتاق پایداری
در نظرسنجی ۲۰۱۹ فقط ۳۵درصد پاسخدهندهها گفته بودند محصولات پایدار را برای کمک به حفاظت از محیطزیست انتخاب میکنند، ۳۷درصد گفته بودند به دنبال محصولاتی هستند که بستهبندیهای دوستدار محیطزیست داشته باشند و ۴۱درصد گفته بودند تا جایی که بتوانند محصولات پلاستیکی استفاده نمیکنند. بعد از پاندمی و در نظرسنجی جدید، این ارقام ۱۰ تا ۲۰ واحد بیشتر شدهاند.
در سراسر دنیا، تحلیلگران و رهبران کسب و کار، به دنبال این هستند که بدانند کدام رفتارهای مصرفکننده که به واسطه پاندمی کرونا تسریع شده، قرار است بماند و بیشتر شود و کدام رفتارها از بین خواهند رفت. نظرسنجی PwC که بیش از یک سال بعد از اولین شیوع کرونا انجام شد، نشان میدهد مصرفگرایی دوستدارانه محیطزیست، ماندگار خواهند بود. شرکتهای کالاهای مصرفی بستهبندی شده، خردهفروشیها و خواربارفروشیها، از مدتها قبل به این تقاضای رو به رشد مصرفکنندگان خود توجه نشان داده بودند و نوآوریهایی در محصولات، بستهبندی و تولید دوستدار محیطزیست شروع شده بود.
یافتههای کلیدی
نظرسنجی PwC نشان میدهد مصرفکنندگان در منطقه آسیا-اقیانوسیه، نسبت به میانگین جهانی توجه بیشتری به محیطزیست نشان میدهند. در اندونزی، این رقم ۸۶درصد است و در ویتنام و فیلیپین ۷۴درصد. این روند در خاورمیانه هم در حال رواج است. در مصر، ۸۶درصد افراد میگویند بیش از پیش دوستدار محیطزیست شدهاند و در امارات این تعداد ۶۷درصد است.
همچنین در گروههای جمعیتشناختی هم تغییرات قابلتوجهی رخ داده است. نسل هزاره بیشترین تغییر را نشان دادهاند. ۵۸درصد «هسته» این گروه سنی (۲۷ تا ۳۲ سالهها) که در نظرسنجی PwC شرکت کردهاند، میگویند بیش از پیش دوستدار محیطزیست شدهاند. تعهد نسل Z به مصرفگرایی دوستدار محیطزیست، از نسل هزاره کمتر است که ممکن است دلیل آن، گرانتر بودن یا سختتر پیدا شدن محصولات پایدار باشد. به طور کلی، افرادی که محصولات پایدار را انتخاب نمیکنند، دلایلی مثل کمبود کیفیت، دسترسپذیری محدود و زمان نداشتن برای فکر کردن به این گزینهها را عنوان کردهاند.
با وجود جریانات نهفته نسبت به افزایش موج سبز، مصرفکنندهها به احتمال زیاد استقبال از فعالیتهای پایدار را ادامه خواهند داد؛ بهویژه حالا که شرکتها به سوی تولید گزینههای پایدار ارزانتر و دسترسپذیرتر خیز برداشتهاند و به الگوهایی برای مسوولیتپذیری در قبال منابع زمین تبدیل میشوند.
PwC به واسطه یک شراکت جدید با «مجمع کالاهای مصرفی» (CGF) اطلاعات بیشتری در مورد رویکردهای کلی خیلی از شرکتهای کالاهای مصرفی و خردهفروشیهای خواربار برای کاهش آثار زیست محیطی محصولات و در ضمن پایین آوردن هزینهها، به دست آورده است. این صنعت اهداف بلندپروازانهای برای کاهش انتشار گازهای گلخانهای، کاهش یا حذف ضایعات پلاستیکی، و به حداقل رساندن دورریز موادغذایی تعیین کرده است. و شرکتها هم اقدامات معناداری را در این زمینه شروع کردهاند.
به عنوان مثال، گروپو اگزیتو که یک خردهفروشی غذای کلمبیایی است، دامداران را به احیای مجدد مراتع تشویق میکند. این شرکت با بازرسی و نظارت ماهوارهای، صحت کار دامداران را در پیشرفت کاشت درختان جدید و رعایت دیگر استانداردهای زیستمحیطی و برابری اجتماعی مشخص میکند. دامدارانی که به خوبی از پس این کار برمیآیند، از طرف شرکتهای تولید محصولات دامی، مهر «گوشت پایدار» دریافت میکنند و مبلغ اضافهتری میگیرند. خریداران نهایی هم، اگر خواهان این محصولات پایدار باشند، با معیار این مهرها، پول بیشتری میپردازند.
شرکتها روی بستهبندی پایدار هم کار میکنند. گروه واتسون که یک خردهفروشی بینالمللی حوزه آرایشی و بهداشتی است، پیشتاز کار بازیافت شده است. این شرکت میکروپلاستیکها را در محصولات آرایشی و محصولات مراقبت شخصی خود در سال ۲۰۱۴ حذف کرد و اولین شرکتی بود که در بطریهای آب خود در هنگکنگ، از پلاستیک بازیافتی استفاده کرد. همچنین اولین دستگاه فروش برعکس را معرفی کرد که بطریهای پلاستیکی استفاده شده را در این شهر جمع میکند و قرار است امسال هم بطریهای آلومینیومی را که ۱۰۰درصد قابل بازیافت هستند، جمعآوری کند. گروه علیبابا هم در تلاش است با نصب ایستگاههای تحویل کالا در سراسر چین، ضایعات بستهبندی را به حداقل برساند. در این روش، مشتریان ترغیب میشوند بستههای خود را در همان محل باز کنند و جعبههای بستهبندی را همانجا تحویل دهند. شرکت کوکا کولا هم شعار «دنیای بدون ضایعات» را سرلوحه قرار داده و میخواهد تا سال ۲۰۲۵ بستهبندی ۱۰۰درصد قابل بازیافت داشته باشد.
شرکتهای کالاهای مصرفی در تلاشند آثار زیست محیطی خود را از ابتدای چرخه عمر محصول، به حداقل برسانند. مثلا شرکت پراکتراند گمبل، صدها شیمیدان را استخدام کرده تا روی فرمولهای جدیدی برای شویندهها کار کنند که لباسها را در حالی که کمترین آسیبی به بافت آنها میزند، با آب سرد پاک کند.
همانطور که واضح است، پاندمی کرونا هم از طریق تحقیقات و هم شواهد عینی، سرعت و قدرت یکسری رویدادهای مربوط به مصرفکنندگان را افزایش داده است. خواستن پایداری بیشتر در محصولات، قطعا یکی از این رویدادهاست. البته شاید این خواسته را باید یک نقطه عطف دانست، نه یک رویداد.
شرکتها و مصرفکنندگان نمیخواهند از تعهدات زیست محیطی خود، بهویژه در ارتباط با تغییرات اقلیمی کوتاه بیایند. و تشدید تاکید بر پایداری، باعث میشود تمرکز شرکتها بر نوآوریها در این زمینه ادامه داشته باشد.