شرایط دورکاری باید مساعد باشد
اما وقتی سین با یکی از همکلاسیهایش ازدواج کرد، زندگی او متحول شد. این زوج صاحب دو فرزند شدند، یک دختر و یک پسر. حالا سین عاشق خانوادهاش، کدنویسی و بازیهای ویدئویی بود. اما بهتدریج، دیگر از شرایطی که در خانه داشت راضی نبود. دیگر مثل قبل، برای کمک به تیمش و انجام مسوولیتهای خودش، تمرکز عمیقی نداشت. همسرش شکایت میکرد که ذهن او همیشه درگیر کار است؛ حتی موقع غذا خوردن و اگر در خانه چیزی پیش میآمد که در کار او اختلال ایجاد میکرد، باعث عصبانیتش میشد. فضای مناسب کار به یک معضل تبدیل شده بود، سروصدا همیشه وجود داشت و وضعیت اقتصادی خانواده اجازه نمیداد شرایط خانه را تغییر دهند. سین برای اولین بار در مسیر حرفهای خود، به رها کردن دورکاری فکر میکرد. مرزهای بین خانه و کار از بین رفته بود.
سین تنها فردی نبود که در تلاش برای ایجاد توازن بین کار و زندگی در خانه دچار مشکل شده بود. میلیونها نفر در سراسر دنیا بعد از مقررات در خانه ماندن اجباری در طول پاندمی کرونا، این پاک شدن مرز بین کار و زندگی خانوادگی را تجربه کردند.
اگر ما به کشیدن این مرز عادت کرده باشیم، دچار اختلال میشویم. البته امیدواریم و فرض میکنیم که کارفرماهای ما به رفاه ما اهمیت دهند، اما میزانی که میتوانند در زندگی ما سرک بکشند، لزوما محدود است.
لاکشمی راماراجان، استادیار رفتار سازمانی در مدرسه کسب و کار هاروارد، میگوید هویت افراد چندوجهی است. یک فرد میتواند بر اساس مشخصههایی مثل عضویت سازمانی، شغل، جنسیت، قومیت، مذهب، ملیت و نقشهای خانوادگی خود، هویتهای متعددی داشته باشد. مثلا متخصصها ممکن است به صورت همزمان خودشان را کارشناسان فنی، مشارکتکننده در کارگروه، اعضای یک گروه ملی، و والدین توصیف کنند.
همانطور که میدانید، هویتهای مختلف میتوانند مزیتهایی داشته باشند، اما برای افرادی که سعی میکنند بین مجموعه ارزشها و رفتارهای مختلف درون و بیرون محافل حرفهای خود یکپارچگی ایجاد کنند، دردسرهایی هم دارند.
افراد دورکاری که در خانه کار میکنند، علاوه بر هویتهای دیگر خود، باید بین زندگی خانگی و کاری خود، تغییر وضعیت بدهند. با اینکه برای خیلی از والدین، دورکاری میتواند در وقت گذاشتن برای خانواده و رسیدگی به فرزندان، انعطافپذیری بیشتری ایجاد کند - مثلا گذاشتن و برداشتن بچهها از مدرسه، رسیدگی به تکالیف آنها و وعدههای غذایی - اما برخی مطالعات نشان میدهند ملزومات دورکاری، در میان مردان بیشتر از زنان، منجر به تعارض برای ایجاد تعادل بین خانواده و کار میشود. یعنی زنان با دورکاری راحتتر هستند و انعطافپذیری ناشی از کار در خانه، بهرهوری آنها را بیشتر میکند.
شرایط خانه - فضای مناسب برای کار، زیرساختهای تکنولوژی، حریم شخصی و افراد - مشخص میکنند که آیا فرد در دورکاری موفق است یا نه. انعطافپذیری در زمانبندی و محل کار که شرایط کار مجازی فراهم میکند، تنها در صورتی مفید است که حس کنید شرایط خانه شما شغلتان را تکمیل میکند، نه اینکه در آن مزاحمت ایجاد کند.
البته اندازه خانوار هم میتواند در تضعیف یا تشدید این مساله موثر باشد. افرادی که خانوارهای کوچکتر دارند، نسبت به آنهایی که خانوار بزرگ دارند، مزاحمت کمتری را تجربه میکنند. فضای دفتری کافی در خانه هم میتواند باعث رضایت از کار شود.
آپارتمانهای کوچک که صدای تلویزیون دائما همه فضای خانه را پر میکند، یا فضاهای موقت در گوشه اتاق خواب یا پشت میز ناهارخوری، برای کار کردن راحت نیست و تمرکز فرد را از بین میبرد. خوابیدن در همان اتاق یا غذا خوردن پشت همان میزی که کار میکنید، این حس را تداعی میکند که «در حال زندگی کردن در محل کار» هستید، نه «کار کردن در خانه.»
برای سین، شرایط خانه وقتی فرزندان کوچکش آمدند، تغییر کرد، اما برای خیلی از افراد دیگر، همخانهها یا افرادی از نسلهای مختلف در خانه، میتوانند شرایطی ایجاد کنند که رضایت شغلی کاهش یابد.
شرایط خانه نقش مهمی در رفاه فرد دارد. به طور کلی، مطالعات نشان میدهند که انعطافپذیری در زمان و افزایش فرصت برای ایجاد توازن بین کار و خانواده که کار کردن در خانه امکان آن را فراهم میآورد، برای رفاه فرد و بنابراین رضایت کاری و بهرهوری مفید است.
به هر حال، برای افراد دیگر، از بین رفتن مرزهای حرفهای و شخصی، یا شرایط نامساعد خانه که در تمرکز اختلال ایجاد میکند، میتواند تعارض و نارضایتی ایجاد کند. به عبارت دیگر، رضایت از کار کردن در خانه به این بستگی دارد که چه نوع خانهای دارید و چه کسانی در آن زندگی میکنند.