شناسایی یکی از مهم‌ترین مولفه‌های رهبری سازمانی
مدیریت دلسوزانه؛ ضروری اما ناکافی
قبل از پاندمی کووید-۱۹، بهترین رهبران کسب‌وکار به شما می‌گفتند که مدیریت و رهبری سازمانی خوب یعنی همیشه حضور داشتن و در دسترس بودن. اما اتفاق‌های ۲۰۲۰ همه چیز را تغییر داد؛ از جمله روش کار کردن و هدایت کردن کارکنان. در دنیای فاصله‌گذاری اجتماعی، افسردگی ناشی از بیکاری، ناآرامی‌های سیاسی و مدنی- از نیویورک گرفته تا بارسلون و هنگ‌کنگ- معنی رهبری سازمانی دسترس‌پذیر بسیار متفاوت شده است. این اتفاق‌ها باعث شده حس کنیم جهانی که می‌شناسیم درحال متزلزل شدن است. اکنون بیش از هر زمان دیگری لازم است که رهبران دلسوزی نشان دهند تا اینکه اثرگذار باشند. به‌عنوان یک رهبر سازمان، تمرکز شما ممکن است بر اقدامات عملی و مالی باشد تا اطمینان یابید که سازمان در این بحران دوام می‌آورد. اما نادیده گرفتن مهارت‌های نرم، می‌تواند در این مدت به سازمان شما لطمه بزند. در واقع مطالعات، ارتباطاتی بین رهبری سازمانی دلسوزانه و رشد فروش و افزایش بهره‌وری پیدا کرده‌اند.
شفقت، در واقع کیفیت داشتن حسن‌نیت و نگرانی واقعی برای دیگران است. شفقت در رهبری سازمانی، ارتباطات قوی‌تری بین افراد ایجاد می‌کند، همکاری را بهبود می‌بخشد، سطح اعتماد را افزایش می‌دهد و حسن وفاداری را بیشتر می‌کند. به علاوه، تحقیقات نشان داده که مدیران مهربان در مقایسه با دیگران قوی‌تر و با صلاحیت‌تر دیده می‌شوند و آگاهی بیشتری در زمینه اهمیت دادن به رفاه افراد پیدا می‌کنند. حتی مهم‌تر از آن، رهبران سازمانی جهانی، در مورد چگونگی اجرای رهبری دلسوزانه آموزش دیده‌اند. در این آموزش‌ها، ما یکی از مولفه‌های مهم رهبری سازمانی دلسوزانه را کشف کرده‌ایم؛ چیزی که اکثر کارشناسان آن را نادیده می‌گیرند: دلسوزی به تنهایی کافی نیست. برای یک رهبر سازمانی تاثیرگذار، دلسوزی باید با خرد همراه باشد. منظور ما از خرد، صلاحیت رهبری کردن در سازمان، داشتن درک عمیق از آنچه به کارکنان انگیزه می‌دهد و نحوه مدیریت آنها برای تحقق اولویت‌های توافق شده است. رهبری سازمان کار سختی است. برای اثربخشی، معمولا به فشار آوردن برای تحقق برنامه‌ها، دادن بازخوردهای سخت و واقعی، تصمیم‌گیری‌های مشکل که باعث ناامیدی افراد می‌شود و در برخی موارد تعدیل نیرو، نیاز است. دلسوزی در رهبری سازمانی، نمی‌تواند به بهای عقل‌گرایی و اثربخشی باشد. شما به هر دوی آنها نیاز دارید. رهبری دلسوزانه خردمندانه در سازمان، به معنی توانایی انجام کارهای سخت به روش انسانی است.
ماتریس رهبری دلسوزانه خردمندانه
مهم است که درک کنیم این سبک‌ها یا شیوه‌های رهبری سازمانی لزوما نشان‌دهنده ویژگی‌های ثابت و سرسخت یک مدیر یا رهبر سازمان نیستند، بلکه در اغلب موارد، نشان‌دهنده روحیه یا طرز فکر یا زمینه خاصی هستند که یک رهبر سازمان در آن فعالیت می‌کند (شکل).
در مربع ۱ (بالا سمت چپ)، رهبران سازمان به افراد اهمیت می‌دهند- که بسیار عالی است- اما آنها تمایل دارند از قسمت‌های سخت رهبری سازمان مثل دادن بازخورد سخت، اجتناب کنند. در مربع ۳ (پایین سمت چپ)، رهبران سازمانی بی‌تاثیر و بی‌تفاوت هستند و به روشی کار می‌کنند که در نقطه مقابل ذهن آگاه است. این رهبران سازمانی که فاقد دلسوزی و خرد هستند، در نظر کارکنان خود بی‌توجه و غیرحرفه‌ای به نظر می‌رسند. در مربع ۴ (پایین سمت راست)، رهبران سازمان به‌طور موثری اهداف کسب‌وکار خود را اجرا می‌کنند، اما ترحم کمی دارند. و بالاخره در مربع ۲ (بالا سمت راست)، رهبران سازمان با دلسوزی خردمندانه بهترین نتایج را به‌دست می‌آورند. رهبرانی که به این روش فعالیت می‌کنند، نگرانی کارکنان خود را با نیاز به حرکت سازمان خود رو به جلو و به روشی کارآمد و مولد متعادل می‌سازند. در صورت نیاز به اقدامات سختگیرانه، آنها این کار را از طریق توجه واقعی به احساسات و رفاه افراد انجام می‌دهند. برای درک بهتر رهبری دلسوزانه خردمندانه در سازمان، ما اطلاعات ۱۵ هزار رهبر سازمانی را از بیش از ۵ هزار شرکت واقع درحدود ۱۰۰ کشور جمع‌آوری کرده‌ایم. از طریق مدل‌سازی گسترده داده‌ها، دریافتیم که همبستگی کاملا واضحی میان رهبری سازمانی خردمندانه و فضای رشد وجود دارد. به عبارت دیگر، هر چه به‌عنوان یک رهبر سازمانی، دلسوزی خردمندانه‌تری داشته باشید، پله‌های ترقی را سریع‌تر و بالاتر طی خواهید کرد. این خبر خوبی است و یک تاکید صریح است بر اینکه با خوبی کردن به دیگران، به خودمان نیز خوبی می‌کنیم.
روش‌های عملی برای پرورش دلسوزی خردمندانه
یکی از مهم‌ترین یافته‌ها در داده‌های ما این بود که داشتن یک برنامه منظم ذهن‌آگاهی، به افزایش دلسوزی خردمندانه منجر می‌شود. این تاثیر بر سبک رهبری سازمانی، احتمالا از این واقعیت ناشی می‌شود که تمرین ذهن‌آگاهی باعث می‌شود افراد از خودآگاهی بیشتری برخوردار باشند و نسبت به رفتارها و احساسات دیگران، شناخت بهتری داشته باشند. رهبران سازمانی با آگاهی و حضور پررنگ‌تر، بیشتر تمایل دارند که خرد و دلسوزی را در مسائل مختلف دخیل کنند. در اینجا به ذکر چند نکته برای توسعه بهتر دلسوزی و خرد به‌عنوان مولفه‌های سبک رهبری شما می‌پردازیم. اگر دارای خرد قوی هستید، اما باید دلسوزی بیشتری داشته باشید، در اینجا چند راهکار وجود دارد که می‌توانید آنها را دنبال کنید:
* نسبت به خود، شفقت بیشتری داشته باشید. دلسوزی واقعی نسبت به دیگران، از ترحم نسبت به خود شروع می‌شود. اگر باری بیش از حد بر دوش خود دارید و تعادل ندارید، غیرممکن است بتوانید به دیگران کمک کنید که به تعادل برسند. دلسوزی برای خود، شامل خواب باکیفیت و استراحت در طول روز است. از نظر بسیاری از رهبران سازمانی، داشتن شفقت نسبت به خود، شامل کنار گذاشتن وسواس‌گونه انتقاد از خود است. دیگر از خود انتقاد نکنید که می‌توانستید کاری را متفاوت یا بهتر انجام دهید. شما احتمالا با یک دوست یا همکار خوب که نیاز به کمک دارد، همان‌گونه صحبت نمی‌کنید که با خودتان حرف می‌زنید. سعی کنید وقتی با خودتان حرف می‌زنید، این صحبت‌ها مثبت باشد. پس شکست‌ها را به‌صورت یک تجربه یادگیری در نظر بگیرید. در آینده چه کاری را متفاوت انجام خواهید داد؟
* نیت خود را بررسی کنید. قبل از ملاقات با دیگران، عادت کنید که نیت خود را بررسی کنید. خودتان را به جای آنها بگذارید. با در نظر داشتن واقعیت آنها در ذهن، از خودتان بپرسید بهترین راه جهت آنکه برای این فرد یا افراد دیگر مفید باشم چیست؟
* یک روش شفقت روزانه اتخاذ کنید. دلسوزی یک مهارت قابل تمرین است. مغز ما دارای یک سطح باورنکردنی از انعطاف عصبی است که به آن معنا است که حالت‌های ذهنی ایجاد شده، می‌توانند قوی‌تر و برجسته‌تر شوند.
اگر دلسوزی شما زیاد است، ولی می‌خواهید خرد خود را افزایش دهید، در اینجا چند راهکار مفید وجود دارد:
* شفافیت صریح را تمرین کنید. به‌عنوان یک رهبر سازمانی، مسوولیت ما این است که راهنمایی موردنیاز را به دیگران ارائه دهیم، حتی اگر شنیدن آن برای آنها مشکل باشد. وقتی یکی از اعضای تیم کم کاری می‌کند، صریح باشید و به او بگویید چه کاری انجام دهد. اگر در تلاش برای مهربان بودن، نگرانی‌های خود را پنهان کنید، مردم نه انتظارات را درک می‌کنند و نه از خرد شما بهره‌مند می‌شوند. به همین خاطر، کتمان انتقادات سخت مهربانانه نیست، بلکه گمراه‌کننده است. در واقع، این صریح بودن است که مهربانانه است. روشن و شفاف باشید.
* حداقل یک تعامل مستقیم در روز داشته باشید. اگر تمایل طبیعی شما بیشتر به سمت ترحم معطوف است، واقعیت این است که مهربان بودن، منطقه امن شما است. برای بهبود خردورزی خود، سعی کنید این عادت را در خود ایجاد کنید که روزانه حداقل یک تعامل مستقیم و قاطعانه با یک شخص داشته باشید. این کار به شما کمک می‌کند تا از منطقه امن و راحت خود خارج شوید و خرد رهبری خود را بهتر توسعه دهید.
* به‌طور روزانه، آگاهی ذهنی را تمرین کنید. تحقیقات نشان می‌دهند هر وقت آگاهی ذهنی را تمرین می‌کنیم، خرد و توانایی بهتری برای رهبری سازمان به‌دست می‌آوریم.
روزها، هفته‌ها و ماه‌های سختی پیش‌روی ما هستند. ذهنیت دلسوزانه خردمندانه، موثرترین و انسانی‌ترین راه برای حمایت از مردم در این دوران سخت است. همین‌طور که به‌طور مشترک با چالش‌ها روبه‌رو می‌شویم، باید تصمیمات سختی نیز اتخاذ کنیم. همه ما باید تلاش کنیم تا این کارهای سخت را به روشی انسانی انجام دهیم.
