تحول سرمایه‌گذاری با مسوولیت اجتماعی

 یک سال بعد بانک جهانی هم از همین رویه پیروی کرد و در سال ۲۰۱۷ بیش از ۱۵۵ میلیارد دلار ارزش سهام و اوراق قرضه سبز شرکت‌ها صادر شد و این مساله راه را هموار کرد تا دولت سیشل اولین «اوراق قرضه آبی» را سال گذشته صادر کند که یک اوراق قرضه ۱۵ میلیون دلاری برای تامین بودجه حفاظت دریایی و ماهیگیری مجاز بود.

موفقیت چنین ابزارهایی این واقعیت را آشکار می‌کند که سرمایه‌گذاران به‌طور فزاینده‌ای متوجه پیامدهای اجتماعی و محیط‌زیستی تصمیماتی که توسط دولت‌ها و شرکت‌ها اتخاذ می‌شود شده‌اند. آنها می‌توانند به سرعت شرکت‌هایی را که از کودکان به‌عنوان نیروی کار استفاده می‌کنند، قوانین حقوق بشر را رعایت نمی‌کنند و تاثیر محیط‌ زیستی منفی ایجاد می‌کنند، تنبیه کنند. این را کنار محرک‌های تنظیم مقررات بعد از بحران مالی سالی ۲۰۰۸ قرار دهید که در آن درک انسان‌ها از تاثیر تغییرات اقلیم و خطر آن بر کارآیی عمیق‌تر شد و از آنجا ما توانستیم نیاز به مدل‌های سرمایه‌گذاری را که بیش از پیش نگرانی سرمایه‌گذاران را در مورد این سهم برانگیزد شاهد باشیم.

نتیجه این شد که شاهد تقاضای فزاینده برای یکپارچه کردن معیارهای محیط‌ زیستی، اجتماعی و دولتی (ESG) در تصمیمات مربوط به سرمایه‌گذاری‌ها بوده‌ایم. در اوایل سال ۲۰۱۸، میزان ۶/ ۱۱ تریلیون دلار از دارایی‌های مدیریت شده حرفه‌ای (یک دلار از هر ۳ دلار سرمایه‌گذاری در ایالات‌متحده) تحت استراتژی سرمایه‌گذاری ESG بوده است، که رشد بسیار زیادی را نسبت به سال ۲۰۱۰ نشان می‌دهد که در آن زمان این میزان تقریبا در مجموع حدود ۳ تریلیون دلار بوده است.

بخش خدمات مالی به طور اجتناب‌ناپذیری توانست ابزارهای مالی نوآورانه‌ای را ارائه دهد، که به برخی از آنها در بالا اشاره کردیم و بعضی روش‌ها هم کاملا متفاوت بوده‌اند. روشی که این مدل‌ها و استراتژی‌های سرمایه‌گذاری را به هم ربط می‌دهد بسیار ساده است. در حالی‌که این مدل‌های سرمایه‌گذاری بازده رقابتی ایجاد می‌کنند، در عین حال به‌طور مثبتی به جامعه نیز سود می‌رسانند. اساسا آنچه مطلوب سرمایه‌گذاران است عبارت است از: تضمین کارآمدی مهندسی مالی همراه با اطمینان از فردایی بهتر.

بسیاری از نورآوری‌ها مرهون همکاری میان بخش عمومی، بخش خصوصی و نهادهای بشردوستانه هستند. ما در بنیاد راکفلر دریافتیم که آوردن سرمایه خصوصی بازارهای کالاهای اجتماعی و از همین محل تامین بودجه برای ابزارهای جدید که بتواند سرمایه ایجاد کند بسیار ارزشمند است. ما به طور گسترده شاهد بوده‌ایم که این ابزارها چقدر راحت نه تنها می‌توانند نیازهای سرمایه‌گذاران را برآورده کنند بلکه ارزش زیادی هم ایجاد می‌کنند و اینکه این دو بسیار به هم مربوط و درهم‌تنیده هستند. اجازه دهید در اینجا به ذکر چند مثال عملی جالب بپردازیم.

  به اشتراک‌گذاری ریسک در اوراق قرضه

درآمد ثابت یکی از بزرگ‌ترین کلاس‌های دارایی است که با تخصیص صاحب دارایی و اندازه بازار تعیین می‌شود. درآمد ثابت در مقایسه با سایر کلاس‌های دارایی دارای کمترین بازده مورد انتظار است، به همین خاطر دارای کمترین هزینه سرمایه نیز هست. بازار اوراق قرضه شهری آمریکا با ۴ تریلیون دلار یکی از بزرگ‌ترین بازارهای درآمد ثابت در جهان است. تغییر اقلیم در حال تبدیل شدن به یک موضوع بسیار حائز اهمیت برای بخش مالی شهری ایالات ‌متحده است. از طرفی شهرهای ایالات‌ متحده نیاز به افزایش سرمایه جهت اجرای پروژه‌های محیط‌زیستی خود دارند (بسیاری از آنها برمبنای راه‌حل‌های نوآورانه اقلیمی هستند) تا بتوانند اقتصاد و جامعه خود را از گزند تغییرات اقلیمی محافظت کنند (مثل زیرساخت‌های سبز برای مدیریت سیل، تبدیل زباله به انرژی میکروشبکه برای جلوگیری از قطع برق در زمان گردباد و توفان) و از طرف دیگر اگر آنها نتوانند نتایج ملموس به‌دست آورند نه‌تنها در خطر ضررهای اقتصادی ناشی از بلایای طبیعی قرار خواهند گرفت، بلکه این خطر نیز وجود دارد که شاهد افزایش کلی هزینه ناشی از استقراض باشند.

موسسات رتبه‌بندی مثل Moodys به طور فزاینده‌ای ریسک ناشی از تغییر اقلیم را به عنوان یک فاکتور منفی در زمان ارزیابی رتبه‌بندی اعتباری در نظر می‌گیرند.اوراق قرضه زیست محیطی (که به شکل‌های مختلف ادامه بازار اوراق قرضه سبز هستند) برای این مساله راه‌حل دارند، چرا که می‌توانند سرمایه‌گذارانی را جذب کنند که در ازای جوایز پولی بالقوه ریسک پیامدهای نامطلوب زیست محیطی را بپذیرند.این اوراق بهادار همان اوراق قرضه شهری هستند که بخشی از ریسک موجود در پیاده‌سازی سازگاری اقلیمی یاپروژه‌های کاهش را از بخش دولتی به صاحب سهام قرضه منتقل می‌کنند.

یک مثال خوب برای این مساله اوراق قرضه ۲۵ میلیون دلاری است که توسط واحد آب و فاضلاب شهرداری واشنگتن در سال ۲۰۱۶ صادر شد.این واحد از این اوراق برای تامین بودجه ساخت زیرساخت‌ سبز برای مدیریت سیلاب و بهبود کیفیت آب بهره برد. بازدهی برای سرمایه‌گذاران بستگی به کارآیی زیرساخت‌هایی دارد که بودجه آن تامین شده که سازمان آب واشنگتن را قادر می‌سازد تا مانع از بخشی از ریسک مربوط به احداث زیرساخت سبز و متعاقب آن، ریسک حاصل از عملکرد آن شود.اوراق قرضه مشابه دیگر هم اکنون در آتلانتا برای تقریبا ۱۳ میلیون دلار ارزش پروژه‌های زیرساخت سبز در محله‌هایی که در معرض سیلاب هستند در حال توسعه است.

در مورد اوراق قرضه سازمان آب واشنگتن سرمایه‌گذاران پرداخت کوپن نیم‌سالانه ۴۳/ ۳ درصدی استاندارد در قالب اوراق قرضه معاف از مالیات دریافت می‌کنند.در پایان یک دوره پنج ساله در (تاریخ انقضای اجباری) کاهش جریان آب حاصل از توفان که در نتیجه ایجاد زیرساخت سبز به دست آمده مبنای محاسبه یک پرداخت اضافه دیگر برای سرمایه‌گذاران خواهد بود.اگر نتایج عالی بودند در سه رده طبقه‌بندی می‌شوند. رده یک با بالا‌ترین کارآیی سرمایه‌گذاران یک پرداخت اضافه می‌گیرند (۳/ ۳ میلیون دلار) که دریافت این مبلغ نرخ بهره آنها را تا ۸/ ۵ درصد بالا می‌برد. اگر نتایج مطابق انتظار بود، پرداخت اضافه‌ای صورت نمی‌گیرد و اگر زیرساخت سبز کارآیی لازم را نداشت، سرمایه‌گذاران به سازمان آب واشنگتن بدهکار می‌شوند (۳/ ۳ میلیون) که نرخ بهره آنها را به ۸/ ۰ درصد کاهش می‌دهد.

وجوه مالی منفعل، اجتماعی فعال

یکی از جالب‌ترین موارد نسل جدید نوآوری‌های مالی مبتنی بر ESG (محیط‌زیستی اجتماعی و دولتی) را می‌توان در بخش بورس اوراق بهادار (EFT) مشاهده کرد که در آن شاهد هستیم که سرمایه‌های منفعل به سمت فعالیت‌های مرتبط با مسائل اجتماعی و محیط‌زیستی از طریق بورس اوراق بهادار در ESG حرکت می‌کنند.اولین بورس اوراق بهادار مرتبط با ESG در سال ۲۰۰۵ عرضه شد و توسعه آن به قدری سریع اتفاق افتاد که اکنون حداقل ۱۱ میلیارد دلار دارایی تحت مدیریت ۱۲۰ موسسه تامین بودجه ESG وجود دارد، طی دهه گذشته رشد دارایی در بخش وجوه ESG بیش از ۲۰۰ درصد بوده است.

موسسه بلک راک اخیرا پیش‌بینی کرده است که سرمایه‌گذاری در زمینه وجوه ESG به بیش از ۴۰۰ میلیارد دلار طی ۱۰ سال آینده افزایش یابد. یک نمونه خوب در این زمینه بورس اوراق بهادار برای توانمندسازی اقلیت NAACP (انجمن ملی رنگین‌پوستان) که به اختصار به آن NACP می‌گویند رانت این اوراق که توسط توسعه IMPACT SHARES صادر شد، یک مدیریت غیرانتفاعی مالی است که معیارهای خاصی برای اندازه‌گیری رتبه تبعیض نژادی شرکت‌ها دارد از جمله شرکت‌هایی مثل مایکروسافت، پپسی و وریزون که با NAACP سنجیده می‌شوند. معیار ارزیابی این شرکت‌ها، سطح فعالیت اجتماعی آنها، ایجاد فرصت‌های برابر و تنوع محیط کار در هر شرکت است.این معیارها با بودجه موسسه تحقیقاتی ESG اندازه‌گیری و دنبال می‌شوند.سپس موسسه مورنینگ استار شرکت‌ها را از بالاترین رده با ۲۰۰ امتیاز رتبه‌بندی‌ می‌کند و در رقابت NAACP سنجیده می‌شوند.اساسا بورس اوراق بهادار به سرمایه‌گذاران اجازه می‌دهد سرمایه خود را منفعلانه اختصاص دهند! در‌حالی که NAACP نقش سازمان فعالی را دارد که مستقیما با کمپانی‌ها درباره نحوه تطبیق و حفظ روش‌های اصولی در جهت تامین سود سرمایه‌گذاران در ارتباط است.

تاثیر اوراق بهادار

جمع کردن انواع مختلف بدهی‌های قراردادی (مثل رهن یا وام) و فروش نقدینگی مربوط به سرمایه‌گذاری‌های ثابت به عنوان اوراق بهادار در زمان‌های طولانی به عنوان یکی از روش‌های مفید ایجاد بازارهای سیال ثانویه شناخته شده است. درست حدس زده‌اید، استفاده بی‌پروا از اوراق بهادار به ریزش بازارهای مالی منجر شده است. اما اگر از اوراق بهادار درست استفاده شود بسیار مفید است (همان‌طور که برای دهه‌ها مفید بوده) افرادی که سختکوش هستند وام‌های رهنی دریافت می‌کنند که از عهده آن برمی‌آیند و نرخ وام‌ها کمی بالاتر از میزان دریافتی از دولت ایالات‌متحده است.

اگر پاداش‌ها و ساختار مالی درست ایجاد شده باشد اوراق بهادار می‌توانند وسیله مناسبی برای جمع‌آوری مقادیر بسیار عظیم سرمایه (ارزان‌تر) در زمان نسبتا کوتاه برای سرمایه‌گذاری محیط‌زیستی و اجتماعی باشند. اگر بتوانیم از اشتباهات بحران مالی درس بگیریم و ضعف‌های آن را مورد بررسی قرار دهیم چنین ابزارهایی می‌توانند نقش دگرگون‌کننده‌ای در بسیاری از فعالیت‌های مهم اجتماعی داشته باشند.شرکت SIXUP که یک شرکت نوپا در زمینه وام دانشجویی است، یک قدم در این راه پیش نهاده است. شرکت Sixup یک بنیاد مالی تحصیلی است که به دانشجویان با استعداد با درآمد کم (از جمله نسل اولی‌ها و اقلیت‌ها) یک نقشه راه تحت نام «نخستین در آینده» ارائه می‌دهد تا بتوانند در کالج‌ها و دانشگاه‌ها پذیرش شوند. آنها یک مدل جدید برای ارزیابی اعتبار دانشجویان «ضعیف» ایجاد کرده‌اند که عمدتا افرادی هستند که برای ورود به بهترین کالج‌های ۴ساله قبول شده‌اند اما به علت وضعیت کشورها یا نداشتن امتیاز  FICO (امتیاز اعتباری) یا وضعیت مالی ضعیف والدین توان ورود به آن را ندارند.

بنیاد sixup علاوه بر تامین وام برای دانشجویان همراه با استادیاری به آنها پیشنهاد شغلی و مشاوره‌های دیگر نیز می‌دهد. هم‌اکنون موسسه گلدمن ساکس بزرگ‌ترین قرض‌دهنده به بنیاد sixup است. زمانی که سرمایه وام در مجموع به ۱۰۰ میلیون دلار برسد بازار را با اوراق بهادار مورد آزمایش قرار می‌دهد که یک معیار سنجش بسیار جدی است. زمانی که سرمایه وام sixup افزایش پیدا کند این شرکت برنامه دارد که به بازارهای درآمد ثابت وسیع‌تری ورود کند و در عین حال اوراق بهادار سنتی بیشتری را نیز مدنظر دارد. اگر این برنامه موفق شود این پتانسیل را دارد که بیش از یک میلیارد دلار برای بازار نخستین در آینده تامین کند که می‌تواند مسیر زندگی هزاران نفر را به سوی تحرک اقتصادی تغییر دهد.

یک پروژه اوراق بهادار امیدوارکننده مشابه در آزمایشگاه MIT برای مهندسی مالی در حال شکل‌گیری است که یک مدل سرمایه‌گذاری جدید را برای تامین دارو برای بیماری‌های نادر با نیم‌نگاهی به سرمایه‌گذاری در آزمایش داروهای متعدد دیگر توسعه می‌دهد. بیماری‌های کمیاب و نادر (مثل سرطان کودکان، فیبروزکیستی) بیماری‌هایی هستند که بخش کوچکی از جمعیت را شامل می‌شوند (کمتر از ۲۰۰ هزار بیمار در ایالات متحده). تحقیق درباره درمان چنین بیماری‌هایی بسیار چالش‌انگیز است چراکه تعداد بیماران کم است و با توجه به هزینه‌های بالینی و آزمایشگاهی بالا تامین بودجه آن مشکل است بالاخص اینکه احتمال موفقیت چنین پروژه‌های تحقیق و توسعه‌ای نیز پایین است.

اما اگر نتیجه بسیاری از تحقیقات را یکجا کنید، در مقیاس بحرانی بودجه قابل پیش‌بینی‌تر می‌شود و ریسک سنجیده‌تری برای بازگشت سرمایه وجود خواهد داشت و در عین حال احتمال موفقیت در یافتن درمان چنین بیماری‌هایی نیز افزایش می‌یابد. این کار باعث می‌شود صندوق با صدور اوراق قرضه تعهد تحقیقاتی بتواند پول بیشتری را با دریافت تضمین‌های لازم به دست آورد. تیم MIT اینگونه توضیح می‌دهد که «آنچه برای جذب بخش عظیمی از سرمایه در سطح جهانی در مراحل اولیه باید انجام شود این است که بگوییم این درست است که ما ممکن است متحمل ضرر‌های هنگفتی نیز بشویم اما تنها یک یا دو برد در این زمینه می‌تواند همه آن ضررها را جبران کند.»

اوراق قرضه تعهد تحقیقاتی دارای ساختار اوراق قرضه هستند و هدف آنها سرمایه‌گذاران صاحب دارایی ثابت است که در مجموع قادر به عرضه سرمایه‌ بیشتری هستند و به طور سنتی در مراحل اولیه توسعه دارویی سرمایه‌گذاری می‌کنند. صندوق با پروژه‌های رینکتون همکاری می‌کند (با یک سرمایه اولیه ۳۴۰ میلیون دلاری برای حمایت از کشف و توسعه روش‌های هنجارشکن درمانی با تمرکز خاص روی بیماری‌های کمیاب و نادر. اجرای موفق اوراق قرضه تعهد تحقیقاتی می‌تواند به میزان بی‌سابقه‌ای از سرمایه موجود برای تحلیل داروی زیست پزشکی جهت درمان بیماری‌های خاص و نادر بینجامد) تخمین زده شد که ۵۰ درصد از آنهایی که دارای بیماری‌های خاص و نادر هستند کودکان هستند که ۳۰ درصد از آنها آنقدر زنده نمی‌مانند که پنجمین سال تولد خود را شاهد باشند.

به یک معنا، هیچ چیز درباره آنچه ما را به سمت سرمایه‌گذاری سوق می‌دهد تغییر نکرده است. ما سرمایه‌گذاری می‌کنیم چون برای آینده برنامه‌ریزی می‌کنیم و به فردایی بهتر و ثروتمندتر امید داریم. آنچه تغییر کرده، شاید درک ما از این مساله باشد که ثروت از چه چیزی تشکیل شده است. صنایع همیشه نوآور خدمات مالی به این تغییرات پاسخ داده‌اند (همان طور که همیشه پاسخ می‌دادند) و حالت‌ها و ابزارهای جدیدی را برای سرمایه‌گذاری ایجاد کرده‌اند. با این نوآوری‌ها شاید همه ما بتوانیم به صورت موثرتری با هم کار کنیم تا جهان را به یک مکان سالم‌تر و امن‌تر برای فرزندان خود تبدیل کنیم.

 

باز معماری مسوولیت اجتماعی بنگاه‌ها