افسردگی با مصرف سیبزمینی سرخکرده
این ارتباط در میان افراد جوانتر و بهخصوص مردان جوان آشکارتر بود. غذاهای سرخشده از عوامل پرخطر شناختهشده برای چاقی، فشار خون بالا و سایر اثرات سلامتی هستند. طبق مقاله منتشر شده در روز دوشنبه هفته گذشته در مجله PNAS، این نتایج مسیری را در اهمیت کاهش مصرف غذای سرخشده برای سلامت روان باز میکند. با این حال، کارشناسان تغذیه میگویند که اینها نتایج اولیه هستند و لزوما مشخص نیست که آیا غذاهای سرخشده باعث مشکلات سلامت روانی در مصرفکنندگان میشوند یا افرادی که علائم افسردگی یا اضطراب را تجربه میکنند به غذاهای سرخشده روی آوردهاند. یک مطالعه جدید نشان داد که خطر ابتلا به سرطان و مرگ و میر، بهویژه برای سرطان تخمدان، با مصرف بیشتر غذاهای فوق فرآوریشده افزایش مییابد.
در این مطالعه ۱۴۰۷۲۸ نفر طی ۳/ ۱۱ سال مورد ارزیابی قرار گرفتند. پس از حذف شرکتکنندگانی که در دو سال اول تشخیص داده شد افسردگی داشتند، در مجموع ۸۲۹۴ مورد اضطراب و ۱۲۷۳۵ مورد افسردگی در افرادی که غذای سرخشده مصرف میکردند مشاهده شد، در حالی که مشخص شد سیبزمینی سرخشده بهطور خاص نسبت به گوشت سفید سرخ شده ۲درصد بیشتر موجب افزایش خطر افسردگی میشود. این مطالعه همچنین نشان داد که شرکتکنندگانی که بیش از یک وعده غذای سرخشده را به طور منظم مصرف میکنند، به احتمال زیاد مردان جوانتر هستند.
دکتر دیوید کاتز، متخصص طب سبک زندگی که در این مطالعه شرکت نداشت، میگوید: مولفه انسانی این مطالعه ممکن است دقیقا آنچه را که ادعا میکند نشان دهد، یعنی مصرف بیشتر غذای سرخشده خطر ابتلا به اضطراب یا افسردگی را افزایش میدهد. کاتز، بنیانگذار موسسه غیرانتفاعی True Health Initiative در ادامه افزود: افرادی که علائم زمینهای اضطراب و افسردگی دارند، میتوانند به عنوان راهی برای خوددرمانی به سراغ غذاهای راحت بروند. همانطور که در مطالعه قبلی ذکر شد، غذای ناسالم و تغذیه نامناسب میتواند کیفیت خلق و خوی فرد را کاهش دهد.
گورخرماهی و افسردگی
در مطالعه جدید، محققان دریافتند که آکریل آمید، یک ماده شیمیایی که طی فرآیند سرخ کردن، بهویژه در سیبزمینی سرخشده تشکیل میشود، مقصر افزایش خطر اضطراب و افسردگی است. در مقاله جداگانهای که در مطالعه جدید به آن اشاره شد، محققان گورخرماهی را در معرض این ماده شیمیایی قرار دادند و دریافتند که قرار گرفتن در معرض طولانیمدت این ماده باعث شده است که ماهی در مناطق تاریک داخل مخزن ساکن شود که نشانهای رایج از سطح اضطراب بالاتر در ماهی است.گورخرماهی همچنین توانایی کمتری در معاشرت نشان داده بود، به این صورت که آنها از نزدیک با گورخرماهیهای دیگر شنا نمیکردند، گرچه گورخرماهیها با گونههای خود تمایل به تشکیل گروه دارند. گورخرماهی نام یک گونه از تیره کپورماهیان است که بهطور بومی در آبهای آزاد جنوب آسیا یافت میشود و از جمله ماهیان زینتی است.
این ماهی یک ارگانیسم مدل سرآمد است که با خصوصیات متنوعی که دارد، گسترش مرزهای علم را در رشتههای متعدد سبب شده است. دلیل انتخاب گورخرماهی حساسیت این گونه جانوری به اکریل آمید عنوان شد. دکتر والتر ویلت، استاد اپیدمیولوژی و تغذیه در هاروارد تی.اچ میگوید: اثرات غذاهای سرخشده بر سلامتی بستگی زیادی به این دارد که چه غذایی سرخ میشود و چه نوع روغنی برای سرخ کردن استفاده میشود. مصرف سیبزمینی سرخشده میتواند دلیل احتمالی تغییر خلق و خو باشد، زیرا میتواند باعث افزایش شدید قند خون و سپس پاسخهای هورمونی به این افزایشها باشد. با این حال، این افزایش قند خون تا حدی توسط چربی حاصل از سرخ کردن تعدیل میشود.
ویلت همچنین خاطرنشان کرد که آکریل آمید تنها با سرخ کردن تولید نمیشود. این ترکیب در قهوه، به دلیل برشته شدن دانهها و در نان تست نیز موجود است، زیرا گرم کردن کربوهیدراتها همراه با پروتئین میتواند این اتفاق را رقم بزند. او همچنین گفت که تفسیر دادههای گورخرماهی در رابطه با سلامت انسان دشوار است، زیرا ما کاملا متفاوت هستیم و نویسندگان این موضوع را تشخیص دادهاند.
اضطراب و افسردگی در حال افزایش است
یو ژانگ، محقق دانشگاه ژجیانگ، نویسنده این مطالعه، در ایمیلی به CNN گفت: نیازی به وحشت در مورد اثرات نامطلوب غذاهای سرخشده وجود ندارد، اما حفظ یک سبک زندگی سالم و کاهش مصرف غذاهای سرخشده ممکن است علاوه بر سلامت کلی، برای سلامت روان نیز مفید باشد. محققان به افزایش اخیر افسردگی و اضطراب در سراسر جهان اشاره کردهاند که در سال ۲۰۲۰ به ترتیب ۶/ ۲۷درصد و ۶/ ۲۵درصد افزایش داشته است. سازمان بهداشت جهانی همچنین تخمین میزند که بیش از ۵درصد از بزرگسالان در سراسر جهان از افسردگی رنج میبرند.