در گفت‌وگو با دبیر انجمن تولیدکنندگان ماءالشعیر و مالت ایران مطرح شد
درآستانه از دست‌دادن سهم بازار
دبیر انجمن تولیدکنندگان ماءالشعیر و مالت ایران در گفت‌وگو با «دنیایاقتصاد» سه دلیل اصلی کاهش تولید طی دهه ۹۰ را تشریح کرد
دولت ماءالشعير را در زمره نوشابههاي گازدار قندي قرار ندهد
کاهش تولید ماءالشعیر
در همین رابطه دبیر انجمن تولیدکنندگان ماءالشعیر و مالت ایران با اشاره به کاهش تولید این محصولات در کشور طی سال‌های گذشته گفت: در اوایل دهه ۹۰ شرکت‌های عضو انجمن بین ۶۰۰ تا ۶۵۰ میلیون لیتر محصولات ماءالشعیر را در تنوع و طعم‌های مختلف تولید می‌کردند؛ اما متاسفانه امروزه این میزان تولید به ۴۰۰ تا ۴۵۰ میلیون لیتر در سال رسیده است. سید‌حمیدرضا کمال‌علوی با بیان اینکه این وضعیت یک تلنگر نسبت به مشکلات این صنعت است، ادامه داد: با توجه به مسائلی از قبیل کاهش قدرت خرید مردم، تحریم‌های اقتصادی و عدم تامین نقدینگی شرکت‌ها متاسفانه نوشیدنی‌ها جایگاه خود را در سبد خانواده‌ها از دست داده‌اند و تولیدکنندگان در حال از دست دادن سهم خود از بازار هستند.
وی درباره راهکار پیشنهادی برای توسعه صادرات اظهار کرد: در شرایط تحریم اقتصادی به دلیل عدم امکان نقل و انتقال پول، راهکار پیشنهادی ما «تهاتر» یعنی ارسال محصول نهایی و واردات مواد اولیه است؛ اما به دلیل مشکلات موجود این طرح اجرایی نشده است.
ماءالشعیر، نوشیدنی سلامت‌محور و گیاهی
بر اساس این گزارش، با وجود اینکه ماءالشعیر یک نوشیدنی سلامت‌محور و گیاهی است؛ این محصول را در زمره نوشابه‌های گازدار قندی قرار می‌دهند. این در حالی است که مبنای تولید ماءالشعیر از دو نوع گیاه به نام دانه مالت (جو جوانه‌زده) و رازک است که سرشار از ویتامین‌های گروه ب است که برای سلامتی بدن بسیار مفید و موثر است و خاصیت پاک‌کنندگی برای سیستم گوارشی دارد.
دشواری در تامین مواد اولیه
با این حال، اقدامات انجام شده در حوزه فرهنگ‌سازی جهت فواید مصرف این محصول کافی نبوده است و در این حوزه ضعف بسیاری وجود دارد. از طرفی بخش عظیمی یعنی حدود ۵۰ تا ۶۰ درصد از مواد اولیه مورد نیاز جهت تولید ماءالشعیر مانند دانه مالت یا عصاره مالت وابسته به واردات است که دشواری در تامین مواد اولیه و عدم تامین به موقع آن، هزینه مالی سنگینی را برای شرکت‌ها به همراه دارد.
در این راستا دبیر انجمن تولیدکنندگان ماءالشعیر و مالت با اعلام اینکه تعدادی از شرکت‌های داخلی، تکنولوژی موردنیاز جهت فرآوری دانه مالت را تامین کرده‌اند، تاکید کرد: شرکت‌های عضو انجمن بارها اعلام آمادگی کرده‌اند که درصورت دریافت بذر مناسب، آن را زیر کشت می‌برند و تبدیل به مالت یا عصاره مالت موردنیاز این صنعت می‌کنند. کمال‌علوی تاکید کرد: اگر وزارت جهاد کشاورزی زمین‌های کشاورزی مناسب و بذر خوبی را در اختیار تولیدکنندگان قرار دهد، امروزه می‌توانیم دانه مالت و عصاره مالت موردنیاز را در داخل کشور کاشت و تامین کنیم و وابستگی ما به خارج کاهش یابد.
عدم تامین بذر مناسب جهت کشت
وی درباره مشکلات کشت و پرورش بذر و اقدامات انجام‌شده در این زمینه تشریح کرد: نزدیک به دو سال است که در راستای کشت قراردادی جو با مسوولان جهاد کشاورزی وارد مذاکره شده‌ایم و حتی یکی دو قرارداد با کشاورزان تنظیم شده، اما تاکنون بذر کافی و مناسب از سوی جهاد کشاورزی تامین نشده است. این فعال صنفی ادامه داد: از طرف دیگر با وجود برخورداری از اراضی مناسب برای کشت جو، معضل بزرگ کشور ما کمبود آب و خشکسالی است. در عین حال با وجود برخورداری از اراضی، شرکت‌ها و کشاورزان مناسب برای کشت جو مختص صنعت ماءالشعیر‌سازی ، به دلایل مختلف این اراضی را زیر کشت نهاده‌های دامی مانند گندم می‌برند.
عملکرد اتاق بازرگانی
این فعال بخش خصوصی همچنین با اشاره به عملکرد و نقش اتاق بازرگانی طی دو سال اخیر گفت: اتاق بازرگانی به عنوان پارلمان بخش خصوصی بعضا از حق اعضای خود دفاع نمی‌کند و ما مجبور به دفاع از حقوق خود هستیم که درنهایت هم به نتیجه نمی‌رسیم. این تولیدکننده اضافه کرد: در شرایط کنونی تولیدکنندگان با سیلی صورت خود را سرخ نگه می‌دارند. با وجود اینکه طی چند سال اخیر بر ضرورت حمایت از تولید تاکید شده، اما به قدری در مسیر تولید سنگ‌اندازی کرده‌اند که تولیدکنندگان به سختی به فعالیت خود ادامه می‌دهند.
تعطیلی شرکت‌ها با مالیات 15درصدی
وی درباره انتظارات فعالان این صنعت از دولت گفت: درخواست ما این است که ماءالشعیر را در زمره نوشابه‌های گازدار قندی قرار ندهند. در سازمان ملی استاندارد، یک استاندارد برای نوشابه‌های گازدار و یک استاندارد برای نوشیدنی‌های برپایه مالت تدوین شده و از سال 92 به بعد تولیدکنندگان ماءالشعیر درگیر موضوعی به نام عوارض نوشیدن نوشابه‌های گازدار قندی هستند.
کمال‌علوی با انتقاد از مالیات قابل توجه 15درصدی برای ماءالشعیرهای طعم‌دار گفت: در این راستا شرکت‌ها با مساله پرونده‌های مالیاتی درگیر شده‌اند و اگر مقرر باشد شرکت‌ها این ارقام سنگین مالیاتی را پرداخت کنند، بیش از نیمی از شرکت‌ها رو به تعطیلی می‌روند.
عدم به‌روزرسانی ضوابط قیمت‌گذاری
وی درباره نحوه قیمت‌گذاری محصولات ماءالشعیر تصریح کرد: ابتدای هر سال شرکت‌های عضو انجمن حداقل افزایش قیمت را برای محصولات خود اعمال و تلاش می‌کنند که مصرف‌کننده نهایی را در نظر بگیرند. اما متاسفانه از سال 90 ضوابط قیمت‌گذاری برای این محصولات از جانب سازمان حمایت از حقوق مصرف‌کننده و تولیدکننده به‌روزرسانی نشده و با وجود افزایش هزینه‌های تولید، حمل و نقل، تبلیغات و...قیمت‌ها مربوط به 10سال پیش است. این تولیدکننده تاکید کرد: از ابتدای امسال نیز درج قیمت مصرف‌کننده و قیمت تولیدکننده روی کالاها به این چالش‌ها اضافه شد و آشفته بازاری را برای تولیدکنندگان ایجاد کرد.
تصمیمات غیرکارشناسی برای تولید
کمال‌علوی با انتقاد از اتخاذ تصمیمات غیرکارشناسانه در بخش تولید گفت: خوشبختانه از نظر نیروی انسانی حاذق و کاربلد کمبودی نداریم، اما دستخوش اتفاقات خلق‌الساعه و تصمیمات غیرکارشناسی یک‌شبه برای صنعت از جانب کسانی هستیم که هیچ شناختی از تولید و صنعت ندارند. لذا انتظار می‌رود در تصمیم‌گیری برای صنایع، به اظهارات تولیدکنندگان و بخش خصوصی توجه کنند. وی با اشاره به تبعات منفی بی‌ثباتی نرخ ارز در سرمایه‌گذاری در این صنعت یادآور شد: هرچند ما در شرایط تحریم به نوعی تحریم‌ها را دور می‌زنیم و این روند موجب ارتقای سطح تکنولوژی در کشور شده، اما دولت باید راهی پیش پای ما قرار دهد که بتوانیم مواد اولیه و قطعات موردنیاز خود را به راحتی تامین کنیم.
بارمالی تسهیلات بانکی
وی درباره وضعیت همکاری سیستم بانکی با تولیدکنندگان در حوزه تامین منابع مالی گفت: هرچند طی یکی دو سال اخیر بانک‌ها شروع به تعامل و همکاری با تولیدکنندگان کرده‌اند. صندوق ذخیره کمک‌هایی به شرکت‌ها کرده و بسیاری از بانک‌های وابسته به صنعت حتی اعلام آمادگی کرده‌اند که به عنوان شرکا یا سهامدار (به‌طور نمونه در حوزه به‌روزرسانی خطوط تولید) با فعالان صنعت همکاری کنند؛ اما همچنان درگیر ارائه تضامین مختلف به بانک‌ها هستیم و از این رو دریافت تسهیلات بانکی در عین زمانبر بودن، بار مالی زیادی برای ما دارد.
تاریخچه انجمن
«انجمن تولیدکنندگان ماءالشعیر و مالت ایران» از سال 1386 از سازمان کارگری و کارفرمایی وزارت کار مجوز فعالیت گرفت و پس از سه سال موفق به عضویت در اتاق بازرگانی ایران شد. این انجمن اکنون همزمان تحت پوشش اتاق بازرگانی ایران و وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی است.
در حال حاضر 43 شرکت فعال در زمینه تولید و تامین انواع مالت، عصاره مالت و ماءالشعیر در طعم‌های متنوع و بسته‌بندی‌های مختلف در این انجمن عضو هستند که محصولات خود را در سه سبک بسته‌بندی بطری pet، شیشه‌ای و قوطی تولید و عرضه می‌کنند.
