کمبود کود، قیمت را در بازار بالا برد
تحلیل کارشناسان این است که این کمبود، امنیت غذایی کشور را با مخاطره مواجه خواهد کرد؛ چراکه امروز بانک مرکزی حتی در تخصیص ارز نیمایی به آفت‌کش‌ها هم مشکل دارد، مسائلی مانند تحریم‌ها و شیوع ویروس کرونا مشکلات ناشی از سیاست‌های ارزی کشور را تشدید کرده است و موجب‌شده که سیاست‌گذار در پیشبرد سیاست ارزی خود برای تامین اقلام مورد نیاز از جمله آفت‌کش‌ها با مشکلاتی مواجه شود، از این‌رو نگرانی فعالان این است که در سال ۹۹ ارز به اندازه کافی و به‌موقع برای تخصیص وجود نداشته باشد و آفت‌کش‌های مورد نیاز کشور تامین نشود. کمبود کود مورد نیاز کشاورزان در سال‌جاری در حالی رقم خورده که به گفته فعالان این بخش اتفاقی که در سال ۹۸ رخ داد این بود که واردات آزادانه زمینه را برای واردات نامتناسب و بی‌رویه فراهم کرد، به گونه‌ای که در ۱۰ ماه اول سال ۹۸ سموم آماده مصرف تا حدود ۳ برابر متوسط سال‌های گذشته وارد کشور شد و حتی در بعضی از سموم این رقم به ۱۰ برابر نیاز کشور هم رسید. بنابراین در سال گذشته فعالان این بخش با حجم زیادی سم مازاد روبه‌رو شدند. با این وجود تولید‌کنندگان تصریح می‌کنند برخلاف واردات بی‌رویه در سال ۹۸ اکنون کمبود سم در بازار احساس می‌شود؛ آنها تاکید می‌کنند که در حال‌حاضر علف‌کش‌ها و ضدعفونی‌کننده‌های بذر با کمبود روبه‌رو هستند. مساله‌ای که احتمال قاچاق خروجی این اقلام را تقویت می‌کند. در این چارچوب کارشناسان و فعالان معتقدند که ریشه تمامی این مشکلات در حوزه تولید به سیاست ارز ترجیحی برمی‌گردد که حتی با وجود متوقف شدن آن، همچنان رد پای خود را بر جای گذاشته است. در واقع سیگنالی که امروز توسط تولید‌کنندگان و مصرف‌کنندگان سموم دریافت می‌شود کمبود در بازار است.
در این‌خصوص رئیس نظام صنفی کشاورزی با اشاره به کمبود کود و مشکلات موجود در سیستم توزیع این نهاده موردنیاز کشاورزان این سوال را مطرح کرد که اگر گفته می‌شود کود به میزان کافی وجود دارد پس چرا با قیمت یارانه‌ای و در زمان مناسب در اختیار کشاورزان قرار نمی‌گیرد و کشاورزان مجبورند کود موردنیاز خود را چندین برابر از بازار آزاد تهیه کنند؟
محمد شفیع ملک‌زاده با بیان اینکه کود باید با قیمت یارانه‌ای به‌موقع در اختیار کشاورزان قرار گیرد به «ایسنا» گفت: قیمت هر کیسه ۵۰ کیلوگرمی کود اوره یارانه‌ای ۵۴ هزارو ۵۰۰ تومان است. البته قیمت تمام شده کود بالاتر از این مقدار است اما دولت به منظور حمایت از تولید، مابه‌التفاوت آن را به پتروشیمی پرداخت می‌کند.
وی اضافه کرد: متاسفانه به دلیل اینکه از یک طرف میزان تخصیص سهمیه کود اوره به بخش کشاورزی کافی نیست و از طرف دیگر به دلیل اینکه در نظام توزیع مشکلات زیادی وجود دارد و نظارت درستی بر بخش توزیع صورت نمی‌گیرد، کود یارانه‌ای در اختیار کشاورزان به میزان کافی و به‌موقع قرار نگرفته و کشاورزان یا ناچارند کود اوره را از بازار آزاد و با قیمت ۱۵۰ تا ۱۸۰ هزارتومانی تهیه کنند که باید هزینه گزافی را بپردازند یا اینکه به دلیل نامناسب بودن وضعیت نقدینگی و عدم توانایی خرید به تولید خود ضربه بزنند و از کود اوره استفاده نکنند که در این صورت عملکرد آنها با کاهش شدید مواجه می‌شود.
رئیس نظام صنفی کشاورزی ادامه داد: اگر کود به میزان کافی وجود دارد پس چرا با قیمت یارانه‌ای و در زمان مناسب در اختیار کشاورزان قرار داده نمی‌شود؟ کشاورز وقتی مجبور است کود را چندین‌برابر از بازار آزاد تهیه کند، این به معنای کمبود کود است.
به گفته وی دولت باید مابه‌التفاوت قیمت کود اوره یارانه‌ای و آزاد را به پتروشیمی پرداخت کند که بعضا تاخیر در پرداخت‌ها توسط دولت بهانه‌ای برای پتروشیمی‌هاست که از تحویل کود به وزارت جهادکشاورزی امتناع کند، آن را یا صادر کند یا به قیمت آزاد بفروشد.
نیاز سالانه
ملک‌زاده با بیان اینکه کشور سالانه به ۳ تا ۵/ ۳ میلیون تن کود اوره نیاز دارد، گفت: با این وجود وزارت جهادکشاورزی درخواست دو میلیون و ۲۰۰ هزارتن کود به دولت داده که مختص چند محصول اساسی از جمله گندم، کلزا و... است. البته همین مقدار هم به درستی و به‌موقع در اختیار وزارت جهاد قرار داده نشده است. از طرفی زمانی کود در اختیار کشاورزان گذاشته می‌شود که زمان مصرف کود به پایان رسیده و به نوعی نوشدارو پس از مرگ سهراب است.
وی در ادامه گفت: اگر کسی باور ندارد که قیمت کود اوره در بازار آزاد ۱۶۰ تا ۱۸۰ هزارتومان است، کافی است از پشت میز و اتاقش خارج شود و سری به بازارهای مختلف در شهرستان‌ها بزند تا با واقعیت مواجه شود. در حال‌حاضر کشاورزان در تمامی استان‌های کشور با کمبود کود مواجه هستند.رئیس نظام صنفی کشاورزی با اشاره به اینکه گفته می‌شود قیمت کود اوره در بازار آزاد از قیمت فروش اوره در بورس کالا نیز به مراتب بیشتر است، اظهار کرد: شاید در بورس قیمت‌ها کمتر باشد ولی بورس ارتباطی با بازار آزاد ندارد و کشاورز کود مورد نیاز خود را از بازار تهیه می‌کند.به گفته وی در کود اوره به واردات وابسته نیستیم ولی بخش زیادی از کودهای پتاس و فسفاته یا مواد اولیه آنها وارداتی است و کود فسفاته که باید کیسه‌ای ۸۰ تا ۹۰ هزار تومان در اختیار کشاورز قرار گیرد، در حال‌حاضر در بازار آزاد تا کیسه‌ای ۳۲۰ هزار تومان قیمت دارد.
کمبود اوره در خاک کشور
ملک‌زاده همچنین به اهمیت کود اوره در بخش کشاورزی اشاره کرد و گفت: کود اوره برای رشد گیاهان استفاده می‌شود؛ یعنی بعد از کاشت به خاک اضافه می‌شود تا گیاه به خوبی رشد کند و عملکرد آن بهبود یابد. با توجه به اینکه خاک‌های ما از لحاظ اوره به‌شدت فقیرند باید برای تقویت خاک استفاده شود؛ بنابراین باید این کود به موقع و با قیمت مناسب در اختیار کشاورزان قرار گیرد.
