در گفت‌وگو با فعالان صنعت چای مطرح شد
افزایش سهم کارخانه‌های چای
براساس گزارش منتشر شده از سوی وزارت جهادکشاورزی، نرخ خرید تضمینی برگ سبز چای درجه یک در سال‌جاری افزایش ۷/ ۲۷ درصدی داشته است که با این شرایط می‌توان گفت نرخ خرید تضمینی برگ سبز چای درجه یک به ۴۶ هزار ریال و درجه دو به ۳۳هزار ریال رسید. با توجه به قیمت‌های اعلام شده می‌توان گفت، درجه دو ۵۰ درصد نسبت به سال ۹۸ رشد داشته است.
البته این افزایش قیمت تنها شامل چای ایرانی نمی‌شود، به‌طوری‌که رصد بازار داخلی نشان‌دهنده آن است که چای خارجی نیز به‌دلیل افزایش نرخ ارز از افزایش قیمت بی‌نصیب نبوده، به‌طوری‌که متقاضیان چای خارجی نیز طعم افزایش قیمت چای را در این مدت چشیده‌اند. افزایش قیمت چای ایرانی درحالی صورت گرفته که ایران یکی از قطب‌های تولید چای در دنیا محسوب می‌شود و تولید آن می‌تواند بخش اعظمی از نیاز بازار داخلی را پوشش دهد، اما برخی کم‌توجهی‌ها به این صنعت موجب شده است تا تولید چای در ایران همیشه چالش‌برانگیز باشد و مصرف‌کنندگان چای خارجی را به چای داخلی ترجیح دهند، اما چای خارجی که در بازار طرفداران بسیاری دارد و بخش اعظمی از بازار در اختیار آن است و بازار از رشد قیمت این محصول حکایت دارد اما، در سایت رصد آنلاین اوضاع این محصول آرام است؛ با رصد اپلیکیشن سایت آنلاین ۱۰۰ قلم، نرخ هر نیم کیلو چای ۴۵هزار و۵۰۰تومان تا ۵۷هزارو۲۰۰تومان در نظر گرفته شده و این به معنای آن است که عرضه‌کنندگان چای با توجه به کیفیت باید در این محدوده قیمتی، نرخ‌گذاری کنند و نرخ بالاتر از این رقم به معنای تخلف عرضه‌کننده کالا محسوب خواهد شد. نرخ درج شده در اپلیکیشن رصد آنلاین ۱۰۰ قلم کالا گنجانده شده است، درحالی‌که مرداد سال گذشته این سامانه نرخ هر نیم کیلو چای را ۵۸ هزار تا ۶۳ هزار و ۳۰۰ تومان درج کرده بود و با این شرایط می‌توان گفت برخلاف بازار اپلیکیشن ۱۰۰ قلم کالا، امسال‌جهت مخالف بازار را برای قیمت چای در پیش گرفته است.
اما این افزایش قیمت درخصوص چای ایرانی که نه از دلار ۴۲۰۰ بهره می‌برد و محصولی ۱۰۰درصد داخلی محسوب می‌شود، بسیار چشمگیر است؛ به‌طوری‌که درحال‌حاضر چای ایرانی از کیلویی ۷۵ هزار تومان تا ۲۰۰ هزار تومان در بازار معامله می‌شود، افزایش قیمت‌های چای ایرانی این پرسش را مطرح می‌کند که آیا چایکاران نیز به همین میزان از افزایش قیمت بهره می‌برند؟ پرسشی که چایکاران ضمن جواب منفی به آن بر این نکته تاکید می‌کنند که در این میان نیز دلالان هستند که سود می‌برند و سر تولیدکنندگان بی‌کلاه می‌ماند.
قیمت چای براساس فناوری
رئیس هیات‌مدیره سندیکای کارخانه‌های چای شمال درخصوص میزان افزایش قیمت برگ سبز چای اظهار کرد: در سال‌جاری با افزایش قیمت برگ سبز چای داخلی مواجه بوده‌ایم، به‌طوری‌که هر یک کیلو چای برگ سبز درجه دو ۱۰هزار تومان و هر یک کیلو چای برگ سبز درجه یک ۲۰هزار تومان افزایش قیمت داشته است که با این شرایط می‌توان گفت قیمت چای برگ سبز درجه دوحدود ۵۰ درصد و قیمت برگ سبز چای درجه یک حدود ۲۸ درصد افزایش یافته است. سعید رحمت سمیعی درباره دیگر دلایل افزایش قیمت چای در کشور اضافه کرد: درخصوص چای ایرانی علاوه بر افزایش بهای مواد اولیه که بر قیمت چای بسیار اثرگذار بوده عوامل دیگری نیز در این زمینه تاثیرگذار بوده که در این خصوص می‌توان به هزینه‌های جانبی اشاره کرد.
سمیعی به این نکته نیز اشاره کرد که از آنجا که چای مورد استفاده تمام اقشار جامعه است سعی کردیم که قیمت چای درجه دو را که مورد استفاده قشر متوسط و ضعیف است کمتر افزایش دهیم، اما در مقابل چای مرغوب را از ۶۴ هزار تومان به ۸۴ هزار تومان افزایش داده‌ایم، چراکه این چای بیشتر مورد مصرف اقشار مرفه جامعه است.
به گفته رئیس هیات‌مدیره سندیکای کارخانه‌های چای شمال، چای در میان محصولاتی است که نمی‌توان برای آن قیمت‌گذاری کرد، چراکه قیمت چای به ارزش آن است و برخی از کارخانه‌های چای‌ساز با استفاده از فناوری روز، چای مرغوب و با کیفیت‌تری تولید می‌کنند و بالطبع با قیمت بالاتری در بازار عرضه می‌کنند. به‌عنوان نمونه برخلاف قیمت‌گذاری برخی از واحدهای چای ساز، چای را با قیمت بیش از ۱۱۰ هزار تومان عرضه می‌کنند که دلیل این موضوع نیز به نوع فناوری این شرکت‌ها باز می‌گردد. سمیعی به این نکته نیز اشاره کرد که درحال‌حاضر بسیاری از چای سازهای ما در رده تولیدکننده چای قرار ندارند، بلکه بیشتر چای خشک کن محسوب می‌شوند و به همین دلیل نرخ چای در بازار متفاوت است. اما درخصوص دلایل افزایش قیمت چای رئیس اتحادیه چای کشور گفت: زمانی که دولت نرخ دلار ترجیحی را از چای گرفت، به‌طور اتوماتیک چای خارجی قابلیت افزایش دو تا سه برابری قیمت پیدا کرد؛ چرا که دلار ۴۲۰۰ تومانی به نیمایی تبدیل شد. از سوی دیگر ملزومات بسته‌بندی چای هم به‌دلیل اینکه مشمول دلار ۴۲۰۰تومانی نمی‌شد، روی قیمت چای اثر مستقیم گذاشت و موجب شد تا قیمت چای خارجی افزایش یابد.
افزایش قدرالسهم کارخانه‌ها
محمد صالح حسنی، مدیر اجرایی سندیکای کارخانه‌های چای شمال نیز با اشاره به اینکه خرید تضمینی چای از سوی دولت و شورای اقتصاد تصویب می‌شود، اظهار کرد: در سال‌جاری قدرالسهم کارخانه نسبت به سال گذشته افزایش چشمگیری داشته که این امر بر قیمت چای داخلی اثرگذار بوده است. به گفته مدیر اجرایی سندیکای کارخانه‌های چای شمال، قدرالسهم در اصل به سهمی مربوط می‌شود که به چایکار پرداخت می‌کنند که این رقم سال گذشته ۴۰ درصد بود اما در سال‌جاری به ۷۵ درصد رسید که این امر به‌طور قابل‌توجهی روی قیمت چای اثرگذار بوده است. به گفته مدیر اجرایی سندیکای کارخانه‌های چای شمال، علاوه بر افزایش قدرالسهم افزایش بهای برگ سبز و هزینه‌های جانبی نیز بر افزایش قیمت چای اثر گذار بوده است.
مدیر اجرایی سندیکای کارخانه‌های چای شمال درباره دلایل افزایش قیمت چای داخلی نیز می‌گوید: در بحث داخلی نیز بازار، بازار عرضه و تقاضا است و تولیدکنندگان چای داخلی با توجه به شرایط حاکم بر بازار، قیمت چای داخلی را تغییر دادند، این به معنای گرانفروشی نیست، چراکه تاکنون چای داخلی زیرقیمت در بازار عرضه می‌شد. از سوی دیگر، تولیدکنندگان چای داخلی نیز مانند تولیدکنندگان سایر بخش‌ها با هزینه‌های مازاد در سال‌جاری مواجه شده‌اند که این امر نیز روی قیمت نهایی محصول اثرگذار بوده است. وی در پاسخ به این سوالات که چرا چای ایرانی اصولا بدون بسته‌بندی در بازار عرضه می‌شود و نظارتی روی قیمت‌گذاری آن صورت نمی‌گیرد و چرا درجه‌بندی این محصول به لحاظ کیفی مشخص نیست و در صورت تخلف عرضه‌کننده چه اقدامی می‌توان انجام داد، اظهار کرد: در صورت تخلف هم سازمان تعزیرات می‌تواند ورود کند و هم اتحادیه چای کشور با متخلفان برخورد خواهد کرد.
