افزودن وایتکس در شیر صحت ندارد
به گزارش انستیتو تحقیقات تغذیه‌ای و صنایع غذایی کشور، وحید مفید با بیان این مطلب گفت: به هیچ‌وجه ضرورتی برای افزودن وایتکس در شیر وجود ندارد و اگر این ماده را به‌عنوان اثر ضدمیکروبی بدانیم، وقتی دامداری‌های ما مجهز به امکانات هستند و شیر را بعد از دوشیدن سرد می‌کنند، کیفیت آن در حد اعلا حفظ می‌شود.
هیچ دلیلی برای اضافه کردن وایتکس به شیر وجود ندارد و این مساله دروغی از روی ناآگاهی بود و صحت ندارد. استادیار دانشکده تغذیه و صنایع غذایی دانشگاه علوم‌پزشکی شهید بهشتی بیان کرد: اگر وایتکس به شیر اضافه شود، بوی وایتکس یا کلر در شیر مشخص می‌شود و این موضوع توسط مصرف‌کننده قابل تشخیص است.
دکتر مفید در ادامه به شیرهای برگشتی از کارخانه‌های تولیدکننده اشاره کرد و گفت: مجوزهای بهداشتی شیرهای برگشتی از کارخانه‌های تولیدکننده، مرتبط با سازمان غذا و دارو و سازمان استاندارد جهان است. چون آنها براساس پروتکل‌ها و دستورالعمل‌هایی که دارند، ملزم هستند در ورودی کارخانه‌ها، کیفیت شیر را کنترل کنند و اگر از استانداردهای لازم برخوردار باشد، اجازه ورود به داخل کارخانه را می‌دهند و در غیراین‌صورت برگشت داده می‌شود.
متاسفانه یکی از مقاصد شیرهای برگشتی از کارخانه‌های تولیدکننده، انتقال به سوی ماست بندی‌ها و کارگاه‌های سنتی غیرمجاز است که کنترلی بر شیرخام ندارند. چون آزمایشگاهی برای کنترل آنها وجود ندارد.
استادیار دانشکده تغذیه و صنایع غذایی دانشگاه علوم‌پزشکی شهید بهشتی در پاسخ به این سوال که دلیل خوشمزگی شیر سنتی نسبت به شیر پاستوریزه چیست، گفت: مردم به مصرف چربی در موادغذایی علاقه‌مند هستند. متخصصان تغذیه اصطلاحی دارند که هر چیزی که خوشمزه‌تر است، زیان آن بیشتر است. شیرهای سنتی به نوعی شیرهایی هستند که میزان درصد چربی آن بالا است.
مفید درخصوص فرهنگ‌سازی و ترویج مصرف شیر در کشور افزود: براساس برنامه سوم، چهارم، پنجم و ششم توسعه، توجه به این نکته شده است که رساندن سرانه مصرف شیر در کشور به‌عنوان یکی از هدف‌گذاری‌ها باشد. این درحالی است که در برنامه پنجم، ۱۶۵ کیلو سرانه مصرف شیر را هدف‌گذاری کرده بودند. و این هدف‌گذاری زمانی می‌تواند عملیاتی شود که از یکسو ما میزان تولید شیر خام را به حد موردنیاز برسانیم و از طرف دیگر زمینه‌های مصرف را ایجاد کنیم. در همه کشورها، سرانه مصرف شیر متفاوت است. اما یکی از دلایل پایین بودن سرانه شیر عدم فرهنگ‌سازی از سوی متخصصان است.
برای اینکه تولید شیر خام را به آن حد برسانیم باید در توسعه دامداری‌ها کار کنیم که ما هم در تولید به این عدد نرسیدیم. درحال‌حاضر دامداران، ۱۰ تا ۱۱ میلیون تن شیر تولید می‌کنند. این درحالی است که این عدد برای صنایع لبنی پایین است.
مفید درباره سم آفلاتوکسین در شیر و لبنیات گفت: این سم می‌تواند در شیر و فرآورده‌های دامی از طریق غذای دام منتقل شود و منشأ آن خوراکی است. اما اینکه این سم در شیرهای ایران وجود دارد یا نه، احتمال دارد یک زمانی که در گاوداری‌های سنتی بیشتر از نان های‌خشک کپک زده استفاده می‌شد یا در خوراک دام مصرفی در دامداری‌های سنتی این مشکل را داشتیم. اما طی دو دهه اخیر روند تغییر دامداری‌های ما از سنتی به صنعتی شتاب گرفته است و ما دامداری‌هایی داریم که حداقل از ۱۵ تا ۳۰۰ تن شیر به‌طور روزانه تولید می‌کنند.
تامین خوراک دامی در مبادی کنترل شده است و وقتی این کنترل‌ها انجام می‌شود آفلاتوکسین در خوراک دام وجود ندارد. بسیاری از تحقیقاتی که در سال‌های اخیر انجام شده، ثابت کرده است آزمایش‌هایی که انجام شده میزان آن در شیرهای تولیدی در کشور ناچیز و پایین‌تر از تولید مشخص شده در استانداردها بوده است. چرا که در استانداردها حد مجازی برای آفلاتوکسین مشخص کردند که این حد مجاز با توجه به سرانه مصرف کشورهای مختلف نیز متفاوت است. استانداردی که ما در کشور داریم از استانداردFDAآمریکا سخت‌تر و از اتحادیه اروپا بالاتر است. درحالی‌که بیشتر شیرهایی که در ایران تولید می‌شود این حد را در نزدیک اتحادیه اروپا دارند. اما هیچ نگرانی در مورد سم آفلاتوکسین در شیر وجود ندارد و خوراکی که دام‌ها مصرف می‌کنند، کاملا قابل کنترل است.
