یک سازنده بدنه خودرو: قطعهسازان مایوس شده‌اند
در بخش بدنه خودرو نیز ،سازندگان با مشکلات متعددی مواجه هستند. «ناایمنی» یکی از گلایههای جامعه درباره برخی محصولات تولید داخل است به ویژه اینکه بدنه این خودروها هنگام تصادف از سرنشینان خود حفاظت نمیکند. به عنوان مثال گفته میشود ورق استفاده شده در بدنه پراید مقاوم نبوده و در برخورد با کوچک‌ترین شیء خارجی دچار فرورفتگی میشود. چرا این اتفاق برای بدنه خودروها رخ میدهد؟ اسکندر نظری، عضو هیاتمدیره «گروه صنعتی لک» و فعال در حوزه ساخت قطعات بدنه خودرو و موتورسیکلت گفت: به طور قطع کیفیت ورق به کار رفته بیشترین نقش را در ایمنی بدنه خودرو دارد. وی افزود: یک سلسله مشکلات مربوط به خودروسازی بوده که ساختاری است و قطعهساز در آن دخالتی ندارد. بخشی از مشکلات هم مختص قطعهسازان است. به عنوان مثال درباره مشکلات ساختاری باید گفت چون سورس (منبع) تهیه ورق فولادی در ایران انحصاری است و فقط فولاد مبارکه این ورق را تامین می‌کند با هر کیفیتی تولید کند صنعتگر ناچار به استفاده از آن است. به این ترتیب اگر کیفیت لازم را نداشته باشد یا مناسب بدنه خودرو نباشد ناگزیر به استفاده هستیم و این اشکال ساختاری است. او درباره مشکلات قطعهسازان هم عنوان کرد: مشکلات قطعهسازان بارها بیان شده و دیرکرد پرداخت خودروسازان و مطالبات معوق نخستین آن است. گاهی پیش میآید که قطعهساز امروز کار انجام میدهد اما پولش را یک سال بعد دریافت می‌کند. یا به تازگی خودروسازان بحثهایی مطرح می‌کنند که تحمیل بر صنعت قطعه‌سازی است.
خودروساز چه میگوید؟
نظری با بیان اینکه در حالی که قطعهساز دیگر آلوده تولید شده و سالها سرمایه و زندگی خود را در این بخش هزینه کرده گفت: شرکتهای خودروساز سخنانی مطرح می‌کنند که قانونی نبوده و در قراردادها نیامده است. وی افزود: ورق را به دلیل اینکه قطعهساز تنخواه لازم را ندارد خودروساز تامین می‌کند و در قرارداد به حساب قطعهساز گذاشته میشود. هنگام استفاده از این ورقها همیشه مقداری به عنوان مواد زائد باقی میماند. به عنوان مثال ممکن است یک قطعه ۴کیلو ورق نیاز داشته باشد هنگام ساخت ، سوراخی روی ورق میخورد که باقی آن را غیرقابل استفاده می‌کند به این ترتیب از ۴ کیلو ممکن است ۳ کیلو و ۴۰۰ گرم از ورق استفاده شود و ۶۰۰ گرم به عنوان پرت یا ضایعات باقی میماند. حدود یک سال است که خودروساز عنوان می‌کند این ضایعات باید به خودش برگردانده شود.
وی ادامه داد: منطق میگوید هنگامی که خودروساز ورقی را با قیمت مشخص به قطعهساز میدهد و این مبلغ را به عنوان بدهی در حساب او لحاظ می‌کند این ورق برای قطعهساز است، زیرا از حساب بدهی خودروساز به قطعهساز کسر شده است. چه باقی بماند و چه نماند. این عضو هیاتمدیره گروه صنعتی لک گفت: خودروساز به تازگی مدعی شده آن مقدار ورقی که باقی میماند چون خودش تامین کرده باید به او برگشت شود. این برخورد غیرمنطقی به اینجا ختم نمیشود. وی افزود: اگر طی قراردادی بین خودروساز و قطعهساز این توافق انجام شده که مبلغ این ضایعات مثلا کیلویی ۳ هزار تومان باشد در حال حاضر خودروساز میگوید چون قرارداد ۳ ساله به پایان رسیده، پرداخت بدهی آن زمان، امروز باید با قیمت ۵ هزار تومان محاسبه شود. این ادعای خودروساز متکی به هیچ قراردادی نیست. بدتر اینکه بدون توافق با قطعهساز، بدهی خود را با چنین ادعایی کسر کردهاند در حالی که دست قطعهساز به جایی نمیرسد. او گفت: با مراجعه به انجمن تخصصی صنایع همگن نیرومحرکه و قطعهسازان خودرو خواستار رسیدگی شدیم اما هنوز ترتیب اثری داده نشده است.
ناامیدی قطعهسازان
این عضو هیاتمدیره گروه صنعتی لک اظهار کرد: این رفتار خودروساز، قطعهسازان را از کار کردن مایوس می‌کند. صنعتگر با تمام تلاشی که دارد و با وجود مشکلات مالی و غیرمالی بزرگ و کوچک، قطعات را تولید و با دیرکرد پرداخت یکساله پول را دریافت می‌کند و خودروساز در نهایت این برخورد را با او دارد؛ نهتنها پول نمیدهد که بدون توافق، پولی هم از حساب شما برمیدارد.
آغاز سراشیبی تولید
قطعهسازان با اشاره به اینکه با پرداخت دیرهنگام خودروسازان سرمایه در گردش آنها آب شده و خودروساز با بلوکه کردن پول، زنجیره کمبود نقدینگی را در واحدهای صنعتی دامن زده می‌گویند، صنعتگر ناچار برای تامین منابع مالی تسهیلات با سود بالا دریافت می‌کند. این روند روز به روز قطعهسازان را ضعیف و ضعیفتر کرده و بر آمار واحدهای تولیدی تعطیل شده میافزاید. نظری در این‌باره یادآور شد: در حال حاضر بیشتر تولید و تامین قطعات خط تولید حالت منفی پیدا کرده یعنی تولید نهتنها سودی برای سازنده ندارد که ضرر هم دارد. او تاکید کرد: اگر در کشور خودروساز خصوصی وجود داشته باشد به معنای تولیدکننده نه مونتاژکننده، شرکتهای خودروساز در فضای رقابتی منطقیتر با زنجیره تامین تعامل میکردند. امروز شرکتهایی که به عنوان خودروساز بخش‌خصوصی از آنها نام برده میشود قطعات را تکه به تکه از چین وارد و در داخل روی هم سوار می‌کنند و تولیدکننده محسوب نمیشوند. بنابراین در یک میدان نابرابر و غیررقابتی، خودروساز غیرمنصفانه با زنجیره تامین رفتار می‌کند.
