به ازای هر ۲۸ خودروی تولیدی در ایران، یک نیروی انسانی فعال است
بهره‌وری نیروی کار در خودروسازی‌ها
با در نظر گرفتن تیراژ سالانه حدودا یک میلیون دستگاهی خودروسازان بزرگ کشور، به ازای تولید حدودا هر ۲۸ دستگاه خودرو در کشور یک نفر نیروی انسانی در سه شرکت ایران خودرو، سایپا و پارس خودرو مشغول به کار است. این درحالی است که در مقایسه با سرانه جهانی، این عدد در شرکت‌های بزرگ جهان بسیار کمتر است، به نحوی که به ازای هر یک نفر نیروی کار در صنعت خودروی جهان، تعداد بسیار بیشتری خودرو تولید می‌شود. بنابراین اگر بنا بر حفظ اشتغال فعلی در خودروسازی کشور و افزایش بهره‌وری و کاستن از هزینه‌های تولید باشد، راهی جز رشد تیراژ نیست.
طبق برنامه وزارت صمت، قرار است سال آینده تولید خودرو به یک میلیون و ۶۰۰ هزار دستگاه برسد که اگر این برنامه محقق شود، تعداد خودروهای تولیدی به ازای هر یک نفر، به ۴۴ دستگاه خواهد رسید. همچنین با توجه به برنامه‌ریزی وزارت صمت برای تولید سه میلیون دستگاهی خودرو در سال ۱۴۰۴، تعداد خودروی تولیدی به ازای هر یک نفر نیروی کار در خودروسازی کشور (به شرط تثبیت تعداد پرسنل فعلی) به بیش از ۸۳ دستگاه خواهد رسید، یعنی تقریبا سه برابر میزان فعلی.
بیشترین نیروی مازاد در ایران خودرو
ازآنجاکه ایران‌خودرو بزرگ‌ترین خودروساز کشور به شمار می‌رود، طبعا نیروی انسانی بیشتری را نیز در مقایسه با سایپا و پارس خودرو در خود جای داده است. از طرفی، اگر ادعای وجود نیروی مازاد ۲۵ هزار نفری در خودروسازی کشور صحت داشته باشد، به نظر می‌رسد ایران خودرو بیشترین تعداد از این نیروها را با توجه به بزرگ‌تر بودنش، در خود جای داده است.
بنابر صورت‌های مالی ارائه شده به بورس توسط ایران خودرو، این شرکت در سال گذشته ۲۰ هزار و ۳۷۶ نفر نیروی انسانی اعم از پرسنل تولیدی و غیر تولیدی داشته است. در این بین، ۱۴ هزار و ۱۶۸ نفر در بخش تولیدی ایران خودرو مشغول به کار بوده‌اند و شش هزار و ۲۰۸ نفر نیز کارکنان به اصطلاح ستادی یا همان غیر تولیدی به شمار می‌روند. بنابراین از جمع کل پرسنل سال گذشته این شرکت، حدودا ۳۰درصد در بخش غیرتولیدی مشغول به کار بوده و سهم پرسنل تولید ۷۰ درصد اعلام شده است.
این در حالی است که طی ۹ ماه امسال، ایران خودرویی‌ها هم به پرسنل تولیدی خود نسبت به سال گذشته افزوده‌اند و هم نیروهای غیرتولیدی را بیشتر کرده‌اند. طبق صورت‌های مالی ایران خودرو، تعداد پرسنل مشغول به کار در بخش تولیدی این شرکت، ۱۴ هزار و ۵۰۰ نفر بوده که نسبت به کل سال گذشته افزایش ۳۳۲ نفری را نشان می‌دهد. با این حساب، نیروی انسانی تولیدی ایران خودرو افزایش تقریبا ۵/ ۲ درصدی را در سال‌جاری تجربه کرده است.
در بخش غیر تولیدی هم ۴۴ نفر به جمع کارکنان ایران خودرو اضافه شده، یعنی کمتر از یک درصد. در مجموع، اما ایران خودرو طی ۹ ماه امسال و نسبت به کل سال گذشته ۳۷۶ نفر به نیروی انسانی خود اضافه کرده است که معادل حدودا ۲درصد می‌شود. تعداد کل پرسنل ایران خودرو تا پایان آذر امسال ۲۰ هزار و ۷۵۲ نفر بوده است.
اما طبق برآورد ایران‌خودرو، نیروی انسانی این شرکت در سه ماه پایانی سال کاهش خواهد داشت، کاهشی که از ناحیه نیروهای تولیدی است. طبق اعلام ایران خودرو، این شرکت در سه ماه باقی‌مانده از سال ۱۴ هزار و ۲۶۹ نفر در بخش تولیدی خود نیروی انسانی خواهد داشت. این آمار نسبت به ۹ ماه امسال کاهش ۲۳۱ نفری را نشان می‌شود و در مقایسه با کل سال گذشته ۱۰۱ نفر بیشتر خواهد بود.
این در حالی است که ایران خودرو قصد ندارد در سه ماه پایانی سال به تعداد نیروهای غیرتولیدی خود دست بزند. بنابراین کل نیروی انسانی ایران‌خودرو در سه ماه پایانی امسال، ۲۰ هزار و ۵۲۱ نفر خواهد بود که در مقایسه با کل سال گذشته کمتر از یک درصد افزایش را نشان می‌دهد. ایران‌خودرویی‌ها همچنین برای سال آینده برنامه‌ای بابت کم و زیاد کردن نیروی انسانی خود ندارند، چه آنکه طبق اعلام این شرکت، تعداد کارگران و کارکنانش در سال ۱۴۰۱ همان ۲۰ هزار و ۵۲۱ نفر سه ماه پایانی امسال خواهد بود.
برنامه سایپا برای کاهش محدود پرسنل
به سایپا برویم و ببینیم دومین خودروساز بزرگ ایران تعداد نیروی انسانی خود را چند نفر اعلام کرده است. بنابر صورت‌های مالی ارائه شده به بورس توسط سایپا، کل نیروی انسانی این شرکت در سال گذشته هشت هزار و ۸۶۵ نفر بوده است. شش هزار و ۴۱۵ نفر از این تعداد، در بخش تولیدی سایپا مشغول به کار بوده‌اند و ۲ هزار و ۴۵۰ نفر دیگر نیز کارکنان به اصطلاح ستادی یا همان غیرتولیدی به شمار می‌روند. بنابراین از جمع کل پرسنل سال گذشته نارنجی‌های جاده مخصوص، حدودا ۲۸ درصد در بخش غیرتولیدی مشغول به کار بوده و سهم پرسنل تولید ۷۲درصد اعلام شده است. این در حالی است که طی ۹ ماه امسال، سایپایی‌ها هم از پرسنل تولیدی خود نسبت به سال گذشته کم کرده‌اند و هم نیروهای غیرتولیدی را کاهش داده‌اند. طبق صورت‌های مالی سایپا، تعداد پرسنل مشغول به کار در بخش تولیدی این شرکت طی ۹ ماه امسال، شش هزار و ۳۱۳ نفر بوده که نسبت به کل سال گذشته کاهش ۱۰۲ نفری را نشان می‌دهد. با این حساب، نیروی انسانی تولیدی سایپا کاهش بیش از یک و نیم درصدی را در سال جاری تجربه کرده است. در بخش غیرتولیدی هم ۳۸ نفر از جمع کارکنان سایپا کم شده، یعنی بیش از یک و نیم درصد. در مجموع اما سایپا طی ۹ ماه امسال و نسبت به کل سال گذشته ۱۴۰ نفر از نیروی انسانی خود کم کرده که کمتر از ۲ درصد بوده است. تعداد کل پرسنل سایپا تا پایان آذر امسال هشت هزار و ۷۲۵ نفر اعلام شده است.
اما طبق برنامه‌ریزی سایپا، نیروی انسانی این شرکت در سه ماه پایانی سال هیچ تغییری نسبت به ۹ ماه قبل نخواهد داشت؛ این در حالی است که سایپا قصد دارد در سال آینده باز هم از تعداد پرسنل خود کم کند.
طبق اعلام سایپا، این شرکت در سال آینده هشت هزار و ۵۸۰ نفر نیروی انسانی خواهد داشت که نسبت به امسال، کاهش ۱۴۵ نفری (کمتر از۲) را به دنبال دارد. برنامه سایپا در سال آینده، کاهش نیروی انسانی خود در هر دو بخش تولیدی و غیرتولیدی است. بر این اساس، نارنجی‌های جاده مخصوص تعداد نیروی انسانی بخش تولید خود را با کاهش ۱۰۳ نفری به شش هزار و ۲۱۰ نفر می‌رسانند و پرسنل غیرتولیدی آنها نیز ۴۲ نفر کمتر و به ۲ هزار و ۳۷۰ نفر خواهد رسید.
بیشترین نیروی غیرتولیدی در پارس خودرو
اما از پارس‌خودرو به عنوان سومین خودروساز بزرگ ایران خبر می‌رسد این شرکت دارای کمترین نیروی انسانی در بین غول‌های جاده مخصوص است.
بنابر صورت‌های مالی ارائه شده به بورس توسط پارس‌خودرو، کل نیروی انسانی این شرکت در سال گذشته شش هزار و ۳۵۴ نفر بوده است. از این جمع، سه هزار و ۳۶۷ نفر در بخش تولیدی پارس‌خودرو مشغول به کار بوده‌اند و ۲ هزار و ۹۸۷ نفر دیگر نیز کارکنان غیرتولیدی به شمار می‌روند. بنابراین از جمع کل پرسنل سال گذشته پارس خودرویی‌ها، حدودا ۴۷ درصد در بخش غیرتولیدی مشغول به کار بوده و سهم پرسنل تولید ۵۳ درصد اعلام شده است. با وجود آنکه پارس خودرو زیرمجموعه سایپا به شمار می‌رود و به نظر می‌رسد باید نیروی انسانی کمتری در هر دو بخش تولیدی و غیرتولیدی داشته باشد، صورت‌های مالی این شرکت می‌گوید در پارس‌خودرو تعداد پرسنل ستادی (غیر تولیدی) ۵۳۷ نفر بیش از سایپا است.
اما طی ۹ ماه امسال، پارس خودرویی‌ها تعداد اندکی از پرسنل خود را نسبت به سال گذشته کم کرده‌اند که هر دو بخش تولیدی و غیرتولیدی را شامل می‌شود. بر این اساس، تعداد پرسنل مشغول به کار در بخش تولیدی پارس خودرو طی ۹ ماه امسال، سه هزار و ۳۴۶ نفر بوده که نسبت به کل سال گذشته کاهش ۲۱ نفری را نشان می‌دهد. با این حساب، نیروی انسانی تولیدی پارس خودرو کاهش بیش از نیم‌درصدی را در سال جاری تجربه کرده است. در بخش غیرتولیدی هم ۱۹ نفر از جمع کارکنان پارس خودرو کم شده که آن نیز حدود نیم‌درصد بوده است. در مجموع اما پارس خودرو طی ۹ ماه امسال و نسبت به کل سال گذشته ۴۰ نفر از نیروی انسانی خود کم کرده است. تعداد کل پرسنل پارس خودرو تا پایان آذر امسال شش هزار و ۳۱۴ نفر اعلام شده است.
اما طبق برنامه‌ریزی پارس خودرو، نیروی انسانی این شرکت در سه ماه پایانی سال تغییری اندک نسبت به ۹ ماه قبل خواهد داشت. این در حالی است که سومین خودروساز بزرگ ایران قصد دارد همین تعداد نیروی انسانی در سه ماه پایانی سال را در سال آینده نیز حفظ کند. طبق اعلام پارس خودرو، این شرکت در سه ماه پایانی امسال و کل سال آینده شش هزار و ۳۰۰ نفر نیروی انسانی خواهد داشت که نسبت به ۹ ماه امسال، کاهش تنها ۹ نفری را به دنبال دارد. در مقایسه با سال گذشته، اما ۵۴ نفر نیروی انسانی کمتری در پارس خودرو حضور خواهند داشت که در این بین، ۲۷ نفر از جمع تولیدی‌ها و ۲۷ نفر دیگر نیز از جمع غیرتولیدی‌ها جدا می‌شوند.
