نگاه دیگران-بخش چهلم
قطر به‌مثابه یک« قدرت عاریه‌ای»
در واقع، محققان الجزیره عربی را در مقایسه با الجزیره انگلیسی به‌عنوان یک برنامه مغرضانه‌تر طرفدار قطر می‌شناسند. الجزیره انگلیسی پوشش متعادل‌تری از جنگ عراق ارائه کرد؛ درحالی‌که وب‌سایت الجزیره عربی درباره تلفات غیرنظامیان عراقی تبلیغات می‌کرد. به همین ترتیب، در پوشش تحولات ایالات‌متحده مشخص شد که «نسخه عربی شامل زبان یک سازمان تروریستی است؛ درحالی‌که نسخه انگلیسی با تغییرات و حذفیات، از جمله تغییر در زبان نقل‌قول‌های مستقیم، پاک‌سازی شده است.» کینینمونت معتقد است که تفاوت در استانداردهای حرفه‌ای ناشی از تمایل الجزیره انگلیسی به استخدام روزنامه‌نگاران از انواع رسانه‌های خبری غربی، با ارزش‌های متناظر است؛ آن هم در زمانی که سایر رسانه‌های غربی از حضور گزارشگران خارجی می‌کاستند.
بنابراین، کینینمونت به این نتیجه می‌رسد که این رسانه «جایگاه بسیار بالایی در میان سایر روزنامه‌نگاران غربی دارد؛ زیرا همگان افرادی را می‌شناسند که برای آنها کار کرده‌اند» و به این دلیل که الجزیره فرصت‌هایی برای گزارش دادن درباره موضوعاتی ارائه می‌دهد که سایر رسانه‌های غربی این کار را نکرده‌اند. به‌دلیل استانداردهای حرفه‌ای بالا و پوشش متعادل، ناظران الجزیره انگلیسی را یک بازیگر غیردولتی می‌دانند که به‌عنوان جایگزین اصلی برای بازیگران رسانه‌ای غیردولتی معروف مانند «بی‌بی‌سی»، «سی‌ان‌ان»، «فاکس‌نیوز» و «ام‌اس‌ان‌بی‌سی» ظاهر شد. در نتیجه، قطری که ناشناخته بود از طریق الجزیره در کنار گسترش قرائت خود از رویدادهای جهانی، به سطح رسانه‌های معروف و قدرتمند و دولت‌های غربی حامی آنها ارتقا یافت. درباره الجزیره عربی که به‌عنوان یک بازیگر غیردولتی دیده نمی‌شود، چنین اتفاق‌نظری وجود ندارد؛ زیرا صراحتا دیدگاه‌ها و ایده‌های طرفدار قطر را پخش می‌کند.
همچنین گروهی از محققان وجود دارند که شهرت فراملی الجزیره عربی را به‌دلیل تاریخچه تاسیس آن برجسته می‌کنند. الجزیره در ایجاد یک «آگاهی پان عرب» یا «جامعه تخیلی» -با استفاده از اصطلاح بندیکت اندرسون- از جمله افرادی که احساس خویشاوندی و تعلق به سایر افراد دارای تنوع جغرافیایی دارند که به همان زبان صحبت می‌کنند، اما با کسی دیدار نکرده‌اند نقشی اساسی در میان رسانه‌های عربی ایفا کرده است. النووی و اسکندر بر این باورند که الجزیره «نسخه خود از سی‌ان‌ان را به جهان عرب عرضه می‌کند، به‌عنوان یک شبکه فراملی - نه‌فقط منطقه‌ای - که اخبار واقعی را پخش می‌کند و گفت‌وگوهای آزاد را انجام می‌دهد.» به‌عبارت‌دیگر، الجزیره عربی با متحد کردن اعراب تحت یک برنامه «پان‌عربی» و «پان اسلامی» شهرت فراملی به‌دست آورد.
اگرچه سهم الجزیره عربی در طرح قدرت عاریه‌ای قطر بیشتر مورد بحث قرار خواهد گرفت، اما تمرکز اصلی بر الجزیره انگلیسی، روایات اصلی آن درباره اینکه بینندگان را برای استفاده از قدرت عاریه‌ای جذب می‌کند و تعامل آن با دستور کارهای پان عرب، ناسیونالیست عربی، پان اسلامی، اسلامی و لیبرال خواهد بود. اولین برنامه‌ای که الجزیره از طریق آن بینندگان را هدف قرار داد و قطر از آن سود برد، برنامه و دستور کاری «پان عربی» بود که 73.3درصد آن از الجزیره پخش می‌شد.
العوویفی بیان می‌کند که به نظر می‌رسد ناسیونالیسم عربی عامل وحدت‌بخش این کانال است؛ به‌طوری‌که روزنامه‌نگاران الجزیره عمدتا عرب معرفی می‌شوند و این شبکه با استفاده از ادبیاتی مانند «ملت عرب» و «همبستگی عربی» همراه با پوشش مبارزات ناسیونالیستی علیه صهیونیسم و استعمار از ناسیونالیسم عربی حمایت می‌کند. علاوه بر این، زیانی استدلال می‌کند که الجزیره جایگاه خود را در بحث درباره موضوعاتی یافت که به‌طور خاص به خاورمیانه و به‌طورکلی جهان عرب و اسلام مربوط می‌شود. این شامل انتفاضه فلسطین، بمباران آمریکایی-انگلیسی بغداد، جنگ در افغانستان و حمله به عراق می‌شود.
